ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ του κλίματος από τον Οκτώβριο ως το τέλος του έτους επιδιώκει η κυβέρνηση μέσω της βελτίωσης των οικονομικών δεδομένων. Το διάστημα εκείνο θα μπαίνουν σταδιακά στη θέση τους διάφορα κομμάτια του ... παζλ:στις αρχές Οκτωβρίου κατατίθεται στη Βουλή το Εθνικό Φορολογικό Σχέδιο και το προσχέδιο του προϋπολογισμού, ενώ θα ολοκληρώνεται, αν όλα εξελιχθούν ομαλά, και η ανταλλαγή ομολόγων μέσω του εθελοντικού μηχανισμού ΡSΙ. Επίσης, θα ξεκινήσει η ουσιαστική συνδρομή της ομάδας των τεχνοκρατών που στέλνει η Κομισιόν για θέματα εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης και απορρόφησης του ΕΣΠΑ. Στην περίπτωση που επιβεβαιωθεί το θετικό σενάριο, θα δοθεί ουσιαστική ανάσα στον προϋπολογισμό, στο τραπεζικό σύστημα και θα ενισχυθεί η ρευστότητα στην αγορά. Για να γίνει αυτό, όμως, θα πρέπει να προηγηθεί μια απαιτητική διαπραγμάτευση του αντιπροέδρου και υπουργού Οικονομικών κ. Ευ. Βενιζέλου με την τρόικα για χαλάρωση της λιτότητας, καθώς η μεγάλη ύφεση έχει εκτροχιάσει τους στόχους του μνημονίου και του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος. Το μήνυμα της κυβέρνησης προς την τρόικα, επισημαίνει ανώτατη κυβερνητική πηγή, θα είναι: «Μη μας πιέζετε άλλο, για να καταφέρουμε να κρατήσουμε την οικονομία στον σωστό δρόμο».
Oι στόχοι του μνημονίου και του Μεσοπρόθεσμου ετέθησαν με ύφεση στο 3,8%, την Παρασκευή όμως ο κ. Ευ. Βενιζέλος δήλωσε ότι μπορεί να ξεπεράσει το 4,5%, ενώ δημοσιεύματα στον διεθνή Τύπο προβλέπουν ότι ενδέχεται να αγγίζει το 6% ως το τέλος του 2011. Η μαύρη τρύπα των 4,5 δισ. ευρώ στα έσοδα καθιστά ακόμη πιο ζοφερή την εικόνα. Παρ΄ όλα αυτά ο αντιπρόεδρος και υπουργός Οικονομικών εμφανίζεται αρνητικός τόσο στο ενδεχόμενο λήψης νέων μέτρων που θα επιβαρύνουν τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα όσο σε σενάρια πρόωρων εκλογών. «Δεν θέλω να πάρω νέα μέτρα. Αν επιταχύνουμε τους ρυθμούς μας και υλοποιήσουμε τα μέτρα που έχουν ήδη ψηφιστεί, αρκούν για να πετύχουμε τους στόχους του 2011» επισημαίνει στους συνομιλητές του.
Ο κ. Βενιζέλος, σε στενή συνεργασία με τον πρωθυπουργό κ. Γ. Παπανδρέου, επιδιώκει να προχωρήσουν χωρίς απρόοπτα οι διαδικασίες του νέου μηχανισμού, ώστε να μην καλυφθούν μόνο οι στενές δανειακές ανάγκες της χώρας αλλά να υπάρξει απόθεμα μέσω του οποίου θα ενισχυθεί ο τραπεζικός τομέας και ακολούθως οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Οι διαπραγματεύσεις δεν αναμένεται να ολοκληρωθούν πριν από τον Οκτώβριο, εφόσον δεν συμβεί κάποιο ατύχημα που θα μεταβάλει τα δεδομένα. Καθίσταται φανερό ότι η κυβέρνηση δεν επιθυμεί να διακοπεί η πορεία αυτή από μια εκλογική διαδικασία, η οποία με τα σημερινά δεδομένα μάλλον δεν θα αναδείξει αυτοδύναμη κυβέρνηση. «Σε ποιο περιβάλλον, εσωτερικό και εξωτερικό, να κάνουμε εκλογές;» θέτει το ερώτημα ο αντιπρόεδρος και υπουργός Οικονομικών.
Αποδοτικοί φόροι και ρευστότητα στην αγορά
Ο κ. Βενιζέλος στηρίζει τη στρατηγική του σε δύο κεντρικούς άξονες: Ο πρώτος είναι το νέο φορολογικό νομοσχέδιο μέσω του οποίου θα επιχειρήσει εσωτερική ανακατανομή των φόρων (κατάργηση φοροαπαλλαγών, επανεξέταση του ΦΠΑ από μηδενική βάση, κατάργηση φόρων που δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα κτλ.) ώστε να υπάρξει ένα αίσθημα κοινωνικής δικαιοσύνης στα μέτρα. «Η τρόικα δεν έχει πρόβλημα με αυτές τις αλλαγές, αρκεί να υπάρξει ισοδύναμο αποτέλεσμα» επισημαίνει ο υπουργός Οικονομικών. Ο δεύτερος είναι η ενίσχυση του τραπεζικού τομέα ώστε να αυξηθεί η ρευστότητα στην αγορά, η οποία όμως σχετίζεται άμεσα με την επόμενη δόση της βοήθειας που θα λάβει η Ελλάδα.
Στην άτυπη συνεδρίαση της Κυβερνητικής Επιτροπής την Πέμπτη επισήμανε την ανάγκη να συνεχιστεί η προσπάθεια με εντατικούς ρυθμούς και να δοθεί βάρος στην ανάπτυξη και στην απασχόληση. Ωστόσο στο υπουργείο Οικονομικών γνωρίζουν ότι τα νούμερα επιδεινώνονται. Οπως επισημαίνει μάλιστα ανώτατος παράγοντας του υπουργείου, «από ΄δώ και εμπρός όλες οι λύσεις δεν θα είναι οικονομικές αλλά πολιτικές. Δεν βγαίνει αλλιώς» . Είναι σαφές ότι ο κ. Βενιζέλος θα επιδοθεί σε σκληρή διαπραγμάτευση με την τρόικα αλλά και σε καθοριστικής σημασίας συνεννοήσεις με την Κομισιόν.
Η τρόικα έπεσε έξω δύο φορές...
Πηγές από το υπουργείο Οικονομικών επισημαίνουν ότι η τρόικα έπεσε δύο φορές έξω, τον Μάιο του 2010 και τον Μάρτιο του 2011, στις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό, για την ύφεση και την ανεργία, και αυτές οι αστοχίες θα επισημανθούν στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα. Οπως και αν εξελιχθούν οι συζητήσεις, όμως, θεωρείται ότι θα τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα που έθεσε το υπουργείο Οικονομικών για το φορολογικό νομοσχέδιο: διάλογος ως τις 22 Αυγούστου και κατάθεση του Εθνικού Φορολογικού Συστήματος στη Βουλή στις αρχές Οκτωβρίου, «πακέτο» με το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2012.
Σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο του νέου νομοσχεδίου φαίνεται ότι κερδίζουν έδαφος εισηγήσεις για μειώσεις και καταργήσεις φόρων, όπως π.χ. κατάργηση του ΦΠΑ 23% στα νεόδμητα ακίνητα, του φόρου πολυτελείας στα αυτοκίνητα, καθώς και για επανεξέταση της αύξησης του ΦΠΑ στην εστίαση (θεωρείται δύσκολο να μειωθεί σε αυτή τη φάση). Επίσης, υπάρχουν προτάσεις για κατάργηση των φόρων που βύθισαν αναίτια κλάδους της οικονομίας σε ακόμη βαθύτερη ύφεση χωρίς τα αναμενόμενα αποτελέσματα (π.χ. ο ΦΠΑ στα ακίνητα ή ο φόρος πολυτελείας για τα ΙΧ αυτοκίνητα). Ως αντιστάθμισμα στις μειώσεις αυτές αναμένεται να παρουσιαστεί ένα σχέδιο για περικοπές στις φοροαπαλλαγές, το οποίο θα προβλέπει επανεξέταση από μηδενική βάση στις εκπτώσεις δαπανών για ιατρικά έξοδα, ασφαλιστικές εισφορές, στεγαστικά δάνεια, ενώ θα περάσουν από «κόσκινο» φοροαπαλλαγές για κληρονομιές, γονικές παροχές, δωρεές και μεταβιβάσεις ακινήτων.
Ο κ. Βενιζέλος παρουσιάζεται αισιόδοξος και σε ό,τι αφορά την πορεία των αποκρατικοποιήσεων, ιδίως στην επίτευξη των στόχων του Σεπτεμβρίου. Ο ίδιος επισημαίνει ότι σε αυτή τη φάση η προσπάθεια στηρίζεται κυρίως στην αποκρατικοποίηση του ΟΠΑΠ και δευτερευόντως στην αποκρατικοποίηση των Λαχείων και στην επέκταση των συμβάσεων στο «Ελ. Βενιζέλος». Οπως ενημέρωσε την Κυβερνητική Επιτροπή ο αντιπρόεδρος και υπουργός Οικονομικών, οι αποκρατικοποιήσεις θα προχωρήσουν κανονικά στο πρώτο στάδιο ώστε το ελληνικό κράτος να εδραιώσει την αξιοπιστία του. Σε ένα δεύτερο στάδιο, όμως, όπως ειπώθηκε, δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο να επιδιωχθεί μέσω διαπραγματεύσεων με την τρόικα η «χαλάρωση» του στόχου για την άντληση 50 δισ. ευρώ από την περιουσία του Δημοσίου ως το 2015.
«Νάρκες» εν όψει ΔΕΘ πανεπιστήμια και ταξί
Η απελευθέρωση του επαγγέλματος των ταξί και το νομοσχέδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση απειλούν να δυναμιτίσουν την πορεία της κυβέρνησης προς τη ΔΕΘ,παρά την προτροπή του πρωθυπουργού κ. Γ. Παπανδρέου για ομαλό πολιτικό κλίμα.Την ερχόμενη Τρίτη ξεκινά στην Ολομέλεια της Βουλής η συζήτηση του νομο- σχεδί- ου που έχει καταθέσει η κυρία Αννα Διαμαντοπούλου,το οποίο συναντά ισχυρές αντιδράσεις στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠαΣοΚ.O υπουργός Υποδομών κ. Ι.Ραγκούσης θα ανακοινώσει το νέο σχέδιο εντός του Σεπτεμβρίου,το πιθανότερο μετά τη ΔΕΘ, ενώ το ενιαίο μισθολόγιο για τους δημοσίους υπαλλήλους είναι πολύ πιθανό να πάρει και άλλη παράταση πέραν του Σεπτεμβρίου. Πολλοί εκτιμούν ότι το σχέδιο για τα ταξί,μετά και την ένταση του Ιουλίου,θα είναι ισορροπημένο,μο- λονότι υπάρχει ένα στοιχείο στο οποίο δύσκολα θα επιτευχθεί συμβιβασμός και αφορά τη μεταβίβαση της άδειας· αν δηλαδή θα επιστρέφει στο κράτος ή αν θα κληρονομείται.Πάντως,το μορατόριουμ που κήρυξαν οι ιδιοκτήτες ταξί με το υπουργείο Υποδομών θα διαρκέσει ως τις 5 Σεπτεμβρίου.
Η κυρία Διαμαντοπούλου θα ανεβεί τον δικό της κοινοβουλευτικό ανήφορο την ερχόμενη εβδομάδα,προσπαθώντας να αποτρέψει ενδεχόμενες διαρροές από βουλευτές του ΠαΣοΚ.Στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής είχαν διατυπωθεί ισχυρές ενστάσεις για διάφορα άρθρα του νομοσχεδίου κυρίως από τους κκ. Κ.Καρτάλη, Σπ.Βούγια , Δ.Κρεμαστινό, Χρ.Κατσούρα και την κυρία Εύα Καϊλή. Πιο επίμονοι στις απόψεις τους παραμένουν οι κκ.Καρτάλης και Βούγιας,αμφότεροι προερχόμενοι από τον χώρο των πανεπιστημίων.Ο πρώτος έστειλε την περασμένη εβδομάδα μια επιστολή με τις ενστάσεις του σε συγκεκριμένα σημεία του νομοσχεδίου αλλά και με προτάσεις για αλλαγές, ενώ ο δεύτερος κατέθεσε έξι τροπολογίες με βάση το πρώτο κείμενο του νομοσχεδίου και δημοσίευσε ένα αιχμηρό άρθρο για το νομοσχέδιο.Η κυρία Διαμαντοπούλου ενσωμάτωσε δύο από τις τροπολογίες του κ.Βούγια στο κείμενο που θα συζητηθεί στην Ολομέλεια.Οι βουλευτές όμως διαμηνύουν ότι θα παλέψουν για επιπλέον αλλαγές κατά τη διάρκεια της ερχόμενης εβδομάδας.
ΣΕΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΑΝΑΚΑΜΨΗ ΤΟ 2012
Στα ανώτατα κυβερνητικά κλιμάκια συζητούνται δύο σενάρια σχετικά με τις οικονομικές εξελίξεις.Το κακό σενάριο είναι να υπάρξουν αρνητικές εξελίξεις στην οικονομία διεθνώς,οι οποίες θα παρασύρουν και την Ελλάδα σε μια καταστροφική δίνη.Στο καλό σενάριο θα έχει ολοκληρωθεί ομαλά η διαδικασία συμμετοχής των ιδιωτών μέσω του μηχανισμού για την εθελοντική ανταλλαγή ομολόγων (ΡSΙ),η οποία θα επιφέρει μεγάλη ανακούφιση στον προϋπολογισμό και θα δημιουργήσει σοβαρό απόθεμα για το 2012.Το οικονομικό επιτελείο εκτιμά ότι η ύφεση θα πιάσει πάτο το 2011 και από ΄κεί και έπειτα θα αρχίσει η ανάκαμψη της οικονομίας.Επιπλέον,υπολογίζει ότι το έλλειμμα θα φθάσει στο 8,5%- δηλαδή θα υπερβαίνει μεν τον στόχο του 7,5% αλλά δεν θα φτάσει στο 10%,όπως προβλέπουν οι Κασσάνδρες.Σε συνδυασμό με τη ροή των κονδυλίων του ΕΣΠΑ πιστεύουν ότι θα αλλάξει η ψυχολογία της αγοράς.
CRASH TEST ΣΤΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΑ
SΟS για τους στόχους του Μεσοπρόθεσμου
Από έναν πρώτο έλεγχο που έκαναν τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών στα χρονοδιαγράμματα του Μεσοπρόθεσμου Σχεδίου φαίνεται ότι η πλειονότητα των στόχων βρίσκεται περίπου έναν μήνα πίσω από τα συμφωνηθέντα,ενώ δεν επιβεβαιώνονται και αρκετές εκτιμήσεις για το δημοσιονομικό όφελος που θα προέκυπτε από μέτρα όπως οι συγχωνεύσεις και καταργήσεις οργανισμών ή η αύξηση του ωραρίου λειτουργίας στο Δημόσιο.
Ανοιχτή πληγή για τον προϋπολογισμό παραμένουν τα ελλείμματα των ασφαλιστικών ταμείων,όπου το πρώτο εξάμηνο του 2011 παρουσιάζεται απόκλιση της τάξεως του 5% στα έσοδα.Η μία αιτία για αυτή την υστέρηση είναι η αύξηση της ανεργίας· η άλλη, όμως, όπως αποδέχονται στελέχη του υπουργείου,είναι η απροθυμία των διοικητικών υπαλλήλων των Ταμείων να «κυνηγήσουν» τα έσοδα και να περιορίσουν την εισφοροδιαφυγή.Ο υπουργός Εργασίας κ. Γ.Κουτρουμάνης ζήτησε ήδη να καλυφθεί «μαύρη τρύπα» ύψους 1,5 δισ.ευρώ- και παρά τη δημοσιονομική στενότητα μάλλον θα ικανοποιηθεί το αίτημά του καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα υπάρξει πρόβλημα με την καταβολή των συντάξεων.
Με εντολή του κ.Βενιζέλου καταγράφεται η συμμετοχή του Δημοσίου σε όλους τους φορείς ιδιωτικού και δημόσιου δικαίου.Από τα πρώτα στοιχεία προκύπτει ότι το Δημόσιο έχει συμμετοχή σε περισσότερους από 500 οργανισμούς,φορείς και επιχειρήσεις.Παρά τη συγχώνευση του ΟΣΚ με τη Θέμις Κατασκευαστική και τη ΔΕΠΑΝΟΜ και το σχέδιο εξυγίανσης της ΕΡΤ που παρουσίασε ο υπουργός Επικρατείας κ. Ηλ.Μόσιαλος, ο στόχος της εξοικονόμησης 150-200 εκατ.ευρώ φαίνεται ότι είναι δύσκολο να επιτευχθεί καθώς δεν προβλέπονται απολύσεις υπαλλήλων και το μισθολογικό κόστος αυτών των οργανισμών είναι το σημαντικότερο.
Μετρήσιμο όφελος για τον προϋπολογισμό δεν προκύπτει ακόμη ούτε από το μέτρο της εργασιακής εφεδρείας ούτε από την αύξηση των ωρών εργασίας από τις 37,5 στις 40- μολονότι,σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ, αυτά τα δύο μέτρα σε συνδυασμό με τον περιορισμό στις προσλήψεις θα οδηγήσουν το 2012 στην ανεργία περίπου 4.000 άτομα από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και τις ΔΕΚΟ.
Σε ό,τι αφορά τον τομέα της ναυτιλίας,εκκρεμεί η κοινή υπουργική απόφαση για εξοικονόμηση 50 εκατ.ευρώ από το ΝΑΤ εντός του 2011.Επίσης,αναμένεται η απόφαση για την επιβολή έκτακτης εισφοράς στους συνταξιούχους κάτω των 60 ετών η οποία θα κυμανθεί από 6% ως 10% του ποσού της σύνταξης.
Εντός των (χρονικών) στόχων βρίσκονται τα ακόλουθα υπουργεία:
* Περιβάλλοντος: Εχει προχωρήσει το νομοσχέδιο για την περιβαλλοντική αδειοδότηση και τα αυθαίρετα που θα εισαχθεί για δεύτερη ανάγνωση στην αρμόδια επιτροπή στις 25 Αυγούστου,το 3ο ενεργειακό πακέτο ψηφίστηκε και το σχέδιο για την απελευθέρωση της αγοράς λιγνιτών έχει σταλεί στην Κομισιόν για έγκριση.
* Υγείας: Εχουν προχωρήσει ο εξορθολογισμός των επιδομάτων για το 2011 σε ποσοστό 75%,καθώς και η προσπάθεια για τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης, ενώ η έναρξη εφαρμογής της πρωτοβάθμιας περίθαλψης θα ξεκινήσει από τις 12 Σεπτεμβρίου. * Περιφερειακής Ανάπτυξης: Ο επαναπροσδιορισμός των έργων του ΕΣΠΑ οδήγησε σε μείωση των νεκρών εντάξεων κατά 32% (3,75 δισ.ευρώ) και σε αύξηση των πραγματικών έργων κατά 8% (περίπου 1,3 δισ.ευρώ),των συμβάσεων κατά 5% (770 εκατ.ευρώ) και της απορρόφησης του ΕΣΠΑ σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο κατά 3% (έφθασε στο 22,15% από 19,2%). Αντιθέτως,στο υπουργείο Εσωτερικών παρατηρείται στασιμότητα στην απορρόφηση κονδυλίων του ΕΣΠΑ,καθώς οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες διστάζουν να αποσύρουν από τα προγράμματα ακόμη και «νεκρά» έργα θεωρώντας ότι θα εισπράξουν πολιτικό κόστος.
BHMA
