Τη Δευτέρα (10/5/2010) πραγματοποιήθηκε η ετήσια τακτική γενική συνέλευση των δημοσιογράφων της Αθήνας, μελών της ΕΣΗΕΑ. Από τα 5.208 μέλη του σωματείου (εκ των οποίων οι 755 είναι συνταξιούχοι) υπέγραψαν στις σχετικές καταστάσεις συμμετοχής στη συνέλευση οι 498, κυρίως συνταξιούχοι.
Κατά την 4ωρη διαδικασία, οι παρευρισκόμενοι στην αίθουσα δεν...
...ξεπέρασαν τους 200 και προς το τέλος έμειναν περίπου 50 άνθρωποι. Για να διευκολυνθούν οι δημοσιογράφοι να παραβρεθούν στη συνέλευση το Δ.Σ. είχε κηρύξει τετράωρη στάση εργασίας, την οποία ορισμένοι τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί φρόντισαν προκλητικά να αγνοήσουν, γνωρίζοντας ότι η ΕΣΗΕΑ ούτε θέλει αλλά ούτε και μπορεί να αντιδράσει, εφόσον το απεργιακό δικαίωμά της έχει χαθεί εδώ και μια δεκαετία στα δικαστήρια, όποτε προσφεύγουν οι εργοδοτικές οργανώσεις ή οι μεμονωμένες επιχειρήσεις Τύπου. Το δικαίωμα στην απεργία ουσιαστικά δεν διεκδικήθηκε από την ΕΣΗΕΑ, αξιοποιώντας δυναμικά π.χ. τη διασωματειακή συνεργασία, ούτε καν με προσφυγές σε ανώτερα δικαστήρια.
Η εικόνα της συνέλευσης ήταν αποκαρδιωτική και σήμανε οριστικά το «τέλος της εποχής» μιας δήθεν ισχυρής Ενωσης που εκπροσωπεί έναν κλάδο ο οποίος -αν και κατακερματισμένος, απαξιωμένος, σε ένα βαθμό εξαθλιωμένος και εξαχρειωμένος- αυτάρεσκα εξακολουθεί να θεωρεί ότι επιτελεί «πνευματικό λειτούργημα» και ότι προσφέρει έργο «κοινωνικής ευθύνης» στα δημόσια πράγματα.
Τεχνικά η συνέλευση, σύμφωνα με την τυπολατρική εφαρμογή ενός παρωχημένου και κλειστού για τους νέους δημοσιογράφους καταστατικού, απαγορευόταν να αποφασίσει για τίποτα από τα μύρια όσα απασχολούν γενικά και ειδικά τους δημοσιογράφους.
Συνεπώς ο εκφυλισμός της κορυφαίας δημοκρατικής διαδικασίας, όπως είναι η γενική συνέλευση ενός σωματείου, οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ίδια τη φυσιογνωμία του θεσμού και ακόμα περισσότερο στην κουτοπονηριά της ετερόκλητης, πλην όμως σταθερά συντεχνιακής, πλειοψηφίας του Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ, η οποία βγάζει σπυράκια ακόμα και στην ιδέα ότι τα μέλη μπορούν να καταλήγουν έστω και σε ένα ψήφισμα που να αμφισβητεί την αυθεντία και την εσκεμμένη αδράνεια της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας.
Μία όλη κι όλη ψηφοφορία, και μάλιστα επεισοδιακή, χρειάστηκε να γίνει στη συνέλευση και αυτή δεν θα έπρεπε καν να τεθεί από τον προεδρεύοντα της συνέλευσης και «με το ζόρι» πρόεδρο της ΕΣΗΕΑ. Το ερώτημα της ψηφοφορίας ήταν αν θα δοθεί ο λόγος για τρία λεπτά σε μια ομάδα πρωτοβουλίας νέων δημοσιογράφων οι οποίοι ζητούν να ενταχτούν στην Ενωση και έχουν ήδη κερδίσει ενυπόγραφα την υποστήριξη εκατοντάδων μελών της ΕΣΗΕΑ. Το κείμενο της υποστήριξης προς τους «απ' έξω» από την Ενωση λέει τα πράγματα με το όνομά τους:
«Εμείς που υπογράφουμε αυτό το κείμενο, δημοσιογράφοι, μέλη της ΕΣΗΕΑ, γνωρίζουμε ότι στα διπλανά γραφεία και στο καθημερινό ρεπορτάζ, δουλεύουν πολλοί νέοι συνάδελφοί μας με διαφορετικές εργασιακές σχέσεις από εμάς. Εντάσσονται στον κλάδο με ιδιαίτερα δυσμενείς όρους, κινούμενοι υποχρεωτικά μεταξύ ατέρμονης μαθητείας, αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας και εξευτελιστικών αποδοχών μέσω Δελτίου Παροχής Υπηρεσιών. Ενώ η προοπτική της ένταξής τους στη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και στο ασφαλιστικό σύστημα του Τύπου φαντάζει όλο και πιο μακρινή. Απέναντι σ' αυτή την πραγματικότητα η ΕΣΗΕΑ αδρανεί, προσκολλημένη ευλαβικά σ' ένα καταστατικό που δεν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες των δημοσιογράφων, των οποίων την υπεράσπιση ευαγγελίζεται. Αποκλείει εκ των πραγμάτων ένα σημαντικό ποσοστό δημοσιογράφων που απασχολείται με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών, παρόλο που κατά κανόνα υποκρύπτεται εξαρτημένη μορφή εργασίας, με τις ασφαλιστικές υποχρεώσεις να μετακυλίονται αποκλειστικά στις πλάτες των ίδιων των εργαζομένων. Η ΕΣΗΕΑ κλείνει τα μάτια μπροστά στην ανάπτυξη των ειδησεογραφικών sites και portals, με αποτέλεσμα το Internet να μετατρέπεται σ' ένα τεράστιο πεδίο εισφοροδιαφυγής εφόσον δεν καταβάλλεται το Αγγελιόσημο, οι εργαζόμενοι να στερούνται βασικά δικαιώματα και η επαγγελματική τους υπόσταση να αμφισβητείται. Σφυρίζει αδιάφορα για τη μαύρη εργασία που διαρκώς εξαπλώνεται και δεν ασκεί κανένα συνδικαλιστικό έλεγχο στους χώρους εργασίας. Σ' αυτές τις συνθήκες οι νέοι εργαζόμενοι, χωρίς καμία δυνατότητα αναφοράς σ' ένα συνδικαλιστικό φορέα, βρίσκονται διαρκώς εκτεθειμένοι στην εργοδοτική αυθαιρεσία και αδυνατούν να υπερασπιστούν τόσο τα εργασιακά τους δικαιώματα όσο και τις δεοντολογικές αρχές που πρέπει να ακολουθούνται κατά την παραγωγή του δημοσιογραφικού τους έργου. Στον βαθμό που αδυνατούν να εξασφαλίσουν μια δουλεία με αξιοπρεπείς αποδοχές και πλήρη ασφαλιστικά δικαιώματα, αναγκάζονται να κατακερματίσουν την εργασία τους σε πολλαπλές επισφαλείς ταχύτητες. Η πρακτική της Ενωσης ενισχύει τις δυσλειτουργίες και τον ανορθολογισμό στον κλάδο, που οδηγείται σε ακόμα μεγαλύτερη πολυδιάσπαση και συνεπώς στη διάβρωση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Ιδιαίτερα σ' αυτή τη συγκυρία, όπου η οικονομική κρίση αξιοποιείται για όλων των ειδών τις "περικοπές" και την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, η δική τους επισφάλεια συναντιέται με τη δική μας αβεβαιότητα. Η αντιστροφή αυτής της πραγματικότητας και η αλληλεγγύη στο εσωτερικό των εργαζομένων αποτελούν τη μοναδική εναλλακτική οδό στη μαζική εξαθλίωση που δρομολογείται. Σ' αυτή τη βάση δηλώνουμε απερίφραστα τη διαφωνία μας με την έως τώρα στρουθοκαμηλική τακτική της Ενωσης και συμμεριζόμαστε το αίτημα της "Πρωτοβουλίας Νέων Δημοσιογράφων - Εργαζομένων στα ΜΜΕ" για αλλαγές στην ΕΣΗΕΑ στην κατεύθυνση μετατροπής της σ' ένα ανοιχτό, δημοκρατικό και διεκδικητικό σωματείο, με διαρκή αναφορά στην κοινωνική ευθύνη της δημοσιογραφίας, ως απαραίτητη προϋπόθεση για την επανακατοχύρωση τόσο των εργασιακών δικαιωμάτων όσο και του περιεχομένου του επαγγέλματός μας».
Υποθέτουμε ότι ήδη εντοπίσατε κάποιους από τους λόγους που ώθησαν ορισμένους, ευτυχώς ελάχιστους, από τους συντηρητικούς φίλους του κ. Σόμπολου, παλιούς δημοσιογράφους, να επιχειρήσουν να λογοκρίνουν -χωρίς ευτυχώς να το καταφέρουν- τους νέους δημοσιογράφους και όσους τολμούν να τους υποστηρίζουν. Το κεντρικό ζήτημα με την ΕΣΗΕΑ και τα παλιά μέλη της -πέρα από τα άχρηστα αγωνιστικά ξύλινα λόγια που συλλαβίζει ο κ. Σόμπολος για να διασωθεί ως προστάτης της «εργατικής τάξης» και τα οποία ως γνωστόν δεν εμποδίζουν στο ελάχιστο την επέκταση της εργοδοτικής ασυδοσίας και του κιτρινισμού στα ΜΜΕ- είναι το ιδιότυπο ασφαλιστικό καθεστώς του κλάδου. Πρόκειται για ένα «συμβόλαιο» που συντάχτηκε επί χούντας ανάμεσα στην κυβέρνηση, τους εκδότες και τη συντεχνία των δημοσιογράφων και των διοικητικών υπαλλήλων του Τύπου, σύμφωνα με το οποίο οι επιχειρήσεις του Τύπου θα πληρώνουν, όποτε γουστάρουν, υποτυπώδεις εισφορές στο ασφαλιστικό σύστημα και οι μισθωτοί εργαζόμενοί τους θα πληρώνουν μικρότερες εισφορές απ' ό,τι στο ΙΚΑ ή στο ΤΕΒΕ. Τα πολλά λεφτά στα ειδικά Ταμεία του Τύπου (αλλά και στην ίδια την ΕΣΗΕΑ που εισπράττει περίπου 3,5 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο) θα προέρχονται από το Αγγελιόσημο, ένα φόρο δηλαδή, γύρω στο 20%, πάνω στην αξία κάθε διαφήμισης που θα προβάλλεται από τα Μέσα Ενημέρωσης.
Από τότε έγιναν αλλαγές στο σύστημα, ωστόσο η ουσία του παραμένει η ίδια: για να ασφαλιστεί ένας δημοσιογράφος ή διοικητικός υπάλληλος ΜΜΕ της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης στο αυτοδιοικούμενο Ταμείο εξαιρετικής υγειονομικής και επικουρικής κάλυψης (ΕΔΟΕΑΠ), πρέπει πρώτα να εγγραφεί στην ΕΣΗΕΑ (ή στις άλλες 3 Ενώσεις, αλλά και στις εργοδοτικές οργανώσεις, τα μέλη των οποίων και μόνο μπορούν να ασφαλίζονται στον ΕΔΟΕΑΠ).
Σε συνθήκες ύφεσης (και) της αγοράς των ΜΜΕ, είναι σαφές αυτό που γίνεται σήμερα, από την κυβέρνηση, τις «προβληματικές» επιχειρήσεις του Τύπου και των ΜΜΕ (πρωταθλήτριες οι περισσότερες στη φοροδιαφυγή και την εισφοροκλοπή) και τις μερίδες των παλιών -επί το πλείστον πολυαπασχολούμενων, κρατικοδίαιτων και οπωσδήποτε πιο πλούσιων- δημοσιογράφων: Να κρατήσουν τα δικά τους λιγότερα ή περισσότερα προνόμια που απορρέουν από το Αγγελιόσημο, όσο γίνεται, για τους εαυτούς τους, μέσω «εξαιρέσεων» από τις γενικές ασφαλιστικές αναδιαρθρώσεις, θυσιάζοντας τις νεότερες γενιές, τις οποίες αφήνουν στην εκτός συλλογικών συμβάσεων, ανασφάλιστη δουλοπαροικία και την ανεργία. Αυτά άλλωστε δεν μας παρουσιάζει ως «μονόδρομο» για τη «σωτηρία» της Ελλάδας η πάμπλουτη ελίτ της δημοσιογραφίας στον Τύπο και στα ΜΜΕ;
Από τη στήλη "Ιος του Σαββάτου" - Ελευθεροτυπία
