Της Λώρης ΚέζαΕπιτέλους, τα Τρίκαλα θα μπουν στον παγκόσμιο χάρτη. Η Google θα στείλει κάμερα για να καταγράψει κάθε γωνιά της πόλης, δίδοντας στους χρήστες του Ιnternet το προνόμιο της ψηφιακής βόλτας. Για όσους δεν έχουν ακόμη περπατήσει στις λεωφόρους του «street view», να περιγράψουμε συνοπτικά την υπηρεσία. Θέλει κάποιος να βρει τη γωνία Θεοδοσοπούλου και Γεωργίου Ολυμπίου. Βρίσκει στον χάρτη το σημείο, κάνει «κλικ» σε αυτό και αίφνης ξεπετάγονται αληθινές εικόνες της πόλης. Μπορεί κανείς να δει σαν άνθρωπος δεξιάαριστερά και σαν πτηνό βλέποντας πίσω από το κεφάλι του. Η κάμερα καλύπτει 360 μοίρες.
Βλέπει τα μαγαζιά, θαυμάζει την τοπική αρχιτεκτονική και αντιλαμβάνεται μερικά σουλούπια να περπατούν. Οι ανθρώπινες φιγούρες παρουσιάζονται...
...θολωμένες. Ο καταγραφέας παίρνει τα μέτρα του. Δεν θέλει να φέρει κανέναν σε δύσκολη θέση, να τον δείξει στην υφήλιο ολάκερη την ώρα που εισέρχεται στα μουλωχτά, ας πούμε, σε οίκο ανοχής.
Η τεχνολογία είναι συναρπαστική. Εκεί που βαριέται κανείς να γράψει για τη δουλειά του, πετάγεται εικονικά ως το Μόντρεαλ. Δεν δείχνει το χιόνι, Γενάρη μήνα, αλλά η φαντασία το στρώνει. Οπως έχει επισημανθεί σε ξένα έντυπα, οι ζωντανοί χάρτες της Google είναι ικανοί να λύσουν θεμελιώδη ζητήματα της ανθρωπότητας: πας, βρε αδερφέ, να συναντήσεις έναν άνθρωπο στα Τρίκαλα, τα οποία σου είναι άγνωστα. Να μην περιηγηθείς λιγουλάκι ψηφιακά για να βρεις μια καλή καφετέρια; Δεν χρειάζεται να ανακαλύψεις την πόλη ποδαράτα ούτε να βρεθείς προ εκπλήξεως. Ολα οργανώνονται από πριν, ξέρεις τον δρόμο, πού θα στρίψεις, τι χρώμα έχουν τα άνθη στο απέναντι μπαλκόνι. Υπάρχει και ένα εγκυκλοπαιδικό ενδιαφέρον στο όλο εγχείρημα.
Συγκεντρώνεται πρώτη ύλη για την όψη των πόλεων, όπως δημοσιεύονταν κάποτε οι φωτογραφίες στα ταξιδιωτικά βιβλία.
Η κάλυψη των υπέρτατων αναγκών που αναφέρθηκαν δικαιολογούν άραγε την απόφαση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων; Αν έλεγε «όχι» στην Google, αν δηλαδή απαγόρευε την κυκλοφορία του οχήματος που φέρει στην οροφή την περίφημη κάμερα του «street view», κινδύνευε να κατηγορηθεί για βλαχιά. Ολες οι μεγάλες πόλεις έχουν μπει στους ψηφιακούς χάρτες, γιατί να μην καμαρώσουμε την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τα Τρίκαλα; Επιπλέον τέθηκαν όροι. Οι άνθρωποι που βιντεοσκοπούνται θα θολώνονται. Γιατί όμως θα πρέπει να εμπιστευθούμε έναν ιδιώτη που μας φιλμάρει; Προτού παραποιηθούν τα πρόσωπα και προτού εξαφανιστούν οι πινακίδες των αυτοκινήτων που φαίνονται στα βίντεο, έχουν ήδη καταχωριστεί σε αρχεία. Δηλαδή το πρόβλημα δεν είναι ο χειρισμός του υλικού, είναι η ύπαρξή του από μόνη της.
Οι αρνητές της καταγραφής καταφεύγουν σε δυσάρεστες συνέπειες του «street viewing». Απιστοι σύζυγοι και ακαμάτηδες εργαζόμενοι είχαν συνέπειες στη ζωή τους επειδή τους τσάκωσε το άγρυπνο μάτι της Google. Γονείς είδαν στο Διαδίκτυο τα ημίγυμνα παιδιά τους να μπουγελώνονται με λάστιχο, χωρίς να έχουν συναινέσει στη δημοσιοποίηση των εικόνων. Η επίκληση περιπτώσεων είναι περιττή. Δεν χρειαζόμαστε δικαιολογητικά όταν δηλώνουμε: «Δεν θέλω να βιντεοσκοπεί κανείς το σπίτι μου, δεν θέλω να καταγράφονται τα παιδιά μου. Δεν θέλω, un point c΄est tout». Είναι ζήτημα αρχής. Δεν μπορεί κάποιος να εγκλωβίζει ολόκληρες πόλεις σε ένα ιδιότυπο «Τρούμαν Σόου» (για να θυμηθούμε την ταινία με τον Τζιμ Κάρεϊ, στην οποία ο ήρωας συμμετείχε εν αγνοία του σε ριάλιτι).
Υπάρχει μια παραδοξότητα στην Ελλάδα. Πολλοί εξανίστανται όταν η Αστυνομία προτίθεται να τοποθετήσει κάμερες παντού, αλλά κανένας δεν αντιδρά για τον ιδιώτη που προχωρεί στην ίδια πρακτική για εμπορικούς λόγους. Η Google απoδέχεται την υπόδειξη να κινηματογραφεί νωρίς τις Κυριακές ώστε να μην κυκλοφορεί ψυχή στους δρόμους. Θα κοινοποιεί πότε και πού κινηματογραφεί.
Επιπλέον δεσμεύεται να μην παραχωρήσει σε τρίτους το υλικό της. Αν πάντως θέλουμε να αφαιρεθούν οι φάτσες μας, υπάρχει δυνατότητα να το ζητήσουμε. Αλλη δουλειά δεν είχαμε, να ψάχνουμε για το θολωμένο σουλούπι μας στον χάρτη.
ΒΗΜΑ
