Γράφει ο Γιάννης Η. ΧάρηςΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ, ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ, ΟΛΙΓΟΝ ΤΖΟΓΟΣ
ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟ, ΣΤΑ ΕΘΙΜΑ ΚΙ ΑΥΤΟΣ, ΠΑΡΑΔΟΣΗ
ΜΑΣ, ΒΑΛΤΕ ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΓΥΡΝΑΕΙ.
Και τι γυρνάει συνέχεια; Η αρχαία μας κληρονομιά, τι άλλο, και ειδικότερα η αρχαία μας γλώσσα με την πλουσιότατη παραγωγή συναφών ιδεολογημάτων, η χρυσοτόκος όρνιθα, ο μήνας που τρέφει τους έντεκα, για όσους το ΄πιασαν το νόημα νωρίς.
Μα τι δηλαδή, όλοι τους έμποροι και γυρολόγοι; Προς Θεού, όχι. Μα χάνονται οι όποιοι άλλοι, μέσα στο σαματά από τύμπανα και καραμούζες.
1 Αυτισμός vs Δυσλεξία, σημειώσατε τι;...
Αναμφισβήτητα αγαθότατων προθέσεων ο Ισπανός Χουάν Κοντέρκ, καθηγητής αρχαίων ελληνικών και λατινικών στο πανεπιστήμιο του Σεντ Άντριους στη Σκοτία. Που είδε στο διαδίκτυο ιστοσελίδες με την επικαιρότητα στα λατινικά, και σκέφτηκε να κάνει κάτι ανάλογο στα αρχαία. Έφτιαξε έτσι μια δική του ιστοσελίδα όπου μεταφράζει ειδήσεις σε αρχαία ελληνικά.
«Η καλύτερη απάντηση σε όσους ισχυρίζονται ότι η αρχαία ελληνική είναι μια νεκρή γλώσσα...» ήχησαν τα τύμπανα. «Μπορεί εμείς σαν Έλληνες να αποκηρύξαμε τη γλώσσα μας και να γράφουμε αγγλοελληνικά, αλλά υπάρχουν ξένοι που την τιμούν» ακούστηκαν οι καραμούζες (παραθέτει ο Ν. Σαραντάκος στο ιστολόγιό του, 30.11.09).
Φταίει όμως ο Ισπανός καθηγητής, αν το καταρχήν ενδιαφέρον εγχείρημά του έπεσε στα βαλτόνερα της ιδεολογικοποίησης των αρχαίων; Όχι βεβαίως. Αλλού είναι το ζουμί για μένα. Στον καημό του καθηγητή, όπως αποτυπώνεται στο ρεπορτάζ του Στέλιου Βραδέλη ( Νέα 2.12.09):
«Κάθε φορά που έρχομαι στη χώρα σας μιλάω στα αρχαία, αλλά συνειδητοποιώ πως λίγο με καταλαβαίνουν. Αλλά νέα ελληνικά δεν θέλω να μάθω».
Ώστε ο Ισπανός καθηγητής, που δεν θα μιλάει στην πατρίδα του, φαντάζομαι, λατινικά, ούτε το μάθημα του στη Σκοτία θα το κάνει σε μεσαιωνικά, άντε σαιξπηρικά αγγλικά, έρχεται εδώ και περιμένει να επικοινωνήσει στα αρχαία, και παρότι δεν τα καταφέρνει, νέα ελληνικά δεν θέλει να μάθει! Πρόσφατα Έλλην ψυχίατρος, που για τα γλωσσικά μαθήτεψε, κατά δήλωσή του, στη σχολή του Σπύρου-Άδωνη Γεωργιάδη, έκανε, λέει, έρευνα που έδειξε ότι το μονοτονικό προκαλεί δυσλεξία στα παιδιά μας.
Ιδού επιτραπέζιο παιχνίδι για το ρεβεγιόν, γκάλοπ ανάμεσα σε φίλους, συγγενείς και γαλοπούλα, εμπρός, να πέφτουν τα στοιχήματα: Αυτισμός από την αρχαιολατρία ή Δυσλεξία από το μονοτονικό; Πότε χανόμεθα στα σίγουρα, ως Έθνος, Γλώσσα και Λαός; Διότι ως κοινός νους, πάμε ήδη καλιά μας.
2 «Επιθυμώ αναλύσαι...»
Ωστόσο τα χοντρά λεφτά απ΄ άλλο στοίχημα θα βγουν. Πρώτα η ιστορία:
Καναδυό χρόνια τώρα σε αρκετές ενορίες της Πρέβεζας η λειτουργία αλλά και βαφτίσεις και γάμοι τελούνται στη δημοτική, όπως μάθαμε από εμπεριστατωμένο ρεπορτάζ του Μάνου Χαραλαμπάκη ( Νέα 14.12.09). «Θέλουμε να καταλαβαίνει ο χριστιανός τι λέμε. Είναι στη γλώσσα που μιλάμε τώρα, όχι στη γλώσσα που μιλούσαν τότε, όταν γράφτηκαν τα ιερά κείμενα» λέει ένας εφημέριος στον συνεργάτη των Νέων. Κι άρχισε και στο διαδίκτυο η αντίδραση, μαζί κι οι ανιστόρητες κορόνες, π.χ. ότι θα λέμε «Κάτω τις κούτρες στον αφέντη» ( Τας κεφαλάς ημών τω Κυρίω κλίνωμεν )!
Το ΄χουμε ξανασχολιάσει αυτό το τραγελαφικό, τα ιδρυτικά κείμενα της νέας θρησκείας του χριστιανισμού να γράφονται στη λαϊκή γλώσσα της εποχής, κι αυτή η λαϊκή γλώσσα να γίνεται με τον καιρό, και με την ανάλογη συντηρητική στροφή της Εκκλησίας, διώκτης της ίδιας της εξέλιξής της. Κι αν σήμερα άλλοι χριστιανικοί λαοί επικοινωνούν άμεσα, στη γλώσσα τους, με τα λατρευτικά δρώμενα της θρησκευτικής ζωής τους, οι κάποτε προνομιούχοι εμείς παρακολουθούμε αμήχανοι τα ημιακατάληπτα ή και ακατάληπτα, ακόμα χειρότερα: τα παραπλανητικά και γι΄ αυτό σκανδαλιστικά των πιο ιερών στιγμών: τότε που έκλασεν ο Ιησούς, ο ίδιος που θεραπεύει και τη μαλακία, ή τότε που εγάμησε αδερφός τη γυναίκα του αδερφού του κτλ.
Παρ΄ όλα αυτά ανήκει στην Εκκλησία ο λόγος για τη γλώσσα με την οποία θα υπάρχει και θα πορεύεται, το θέμα είναι έτσι κι αλλιώς τεράστιο και πολυδιάστατο, και δεν θα θιγεί καν εδώ, στην ουσία του. Ας είναι και στην αττική και στην ομηρική γλώσσα η λειτουργία· μόνο το ιδεολόγημα της γονιδιακής επαφής μας με τα αρχαία να ΄λειπε.
Έτσι, και για του λόγου το αληθές και για τον τζόγο των ημερών που λέγαμε, πάρτε εικόνα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι, και ξαμοληθείτε. Πιάστε και ρωτήστε, όχι το αγαπημένο μου παράδειγμα, το Χέρσον αβυσσοτόκον πέδον ήλιος επεπόλευσε ποτέ της Υπαπαντής, όχι άγνωστες και δύσκολες λέξεις· εύκολες, γνωστές: όλοι το παίζουμε υποτίθεται στα δάχτυλα το Τας κεφαλάς ημών τω Κυρίω κλίνωμεν. Πάντως κοιτάχτε σε καμιά λειτουργία, έστω στην τηλεόραση, σαν πόσους θα δείτε να κλίνουν, να σκύβουν το κεφάλι; Γιατί άλλο έχω μάθει, γνωρίζω εγκεφαλικά, άλλο ανταποκρίνομαι άμεσα στο μήνυμα. Μην το ζαλίζουμε όμως. Το ξέρουμε, είπαμε, το κλίνω. Και τότε τι σημαίνει το έκλινα την καρδίαν μου... της νεκρώσιμης ακολουθίας;
Τα γάμος και γαμώ τα ξέρουμε τώρα πια και στην παλιά τους σημασία, δεν τσιμπάμε· και τότε τι είναι η απειρόγαμος νύμφη: αυτή που προφανώς έκαμε άπειρους γάμους; ή αυτή που εξίσου (;) προφανώς δεν έχει πείρα γάμου; Γιά κοίτα λοιπόν γλώσσα: ή του ύψους ή του βάθους, τα δύο άκρα μαζί!
Όμως η γιορτινή μας σελίδα χώρο δεν έχει άλλο, μα ούτε και χρειάζεται: ανοίξτε όποιο λειτουργικό βιβλίο, και βάλτε στοιχήματα-και σε καλή μεριά.
Από εδώ, δώρο των εορτών το ακόλουθο και καλυτερότερο: Επιθυμώ αναλύσαι · ρωτήστε τι σημαίνει· θα γελάσουν: αλίμονο, «θέλω να αναλύσω...» Και τότε ποντάρετε όλα σας τα λεφτά. Δώστε τους και βοήθεια, τα συμφραζόμενα: Επιθυμώ αναλύσαι και συν Χριστώ είναι · απόστολος Παύλος έφα. Τσιγαρίστε τους λίγο. Και εξοντώστε τους: «Θέλω να πεθάνω, να ΄μαι μαζί με τον Χριστό» έλεγε ο απόστολος. Αναλύω δηλαδή ίσον πεθαίνω.
Να μας χαιρόμαστε, καλά Χριστούγεννα και καλή χρονιά να μας έρθει.
Ας είναι και στην αττική και στην ομηρική γλώσσα η λειτουργία· μόνο το ιδεολόγημα της γονιδιακής επαφής μας με τα αρχαία να ΄λειπε .
ΑΙΧΜΕΣ από τα ΝΕΑ
Τι δώρα θα χαρίζουμε στους αγαπημένους μας σε 5, 10 ή 20 χρόνια από σήμερα; Ακολουθούν ορισμένες από τις πιο γοητευτικές εφευρέσεις που θα πρωταγωνιστούν κάτω από τα μελλοντικά χριστουγεννιάτικα δέντρα.
