13.9.24

Ο Ελον Μασκ, o Τραμπ και ο νεοφασισμός...



Στο Πανεπιστήμιο, σε οποιοδήποτε τμήμα φοιτά κανείς, μαθαίνει το επιστημολογικό έργο με το οποίο εξελίσσει τη σκέψη του και οργανώνει τη ζωή του. Το έργο αυτό περιλαμβάνει δύο επίπεδα: την ιστορική γνώση του παρελθόντος και τη σύγχρονη γνωστική μέθοδο προσέγγισης του «πράγματος»...

Ο συνδυασμός ιστορικής γνώσης και γνωστικής κριτικής μεθόδου εγγυάται την ορθολογική γνώση κάθε προβλήματος που εξετάζουμε.

Με βάση την εισαγωγική αυτή επισήμανση, ας εξετάσουμε τώρα το ζήτημα που μας αφορά. Ο κεφαλαιοκράτης της ψηφιακής εποχής μας Ελον Μασκ υποστηρίζει την εγκαθίδρυση των δομών του νεοφασισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Το πρόβλημα το οποίο καλούμαστε να διερευνήσουμε είναι το εξής: πώς και για ποιους λόγους ο Μασκ όχι απλώς έχει εκφραστεί υπέρ του νεοφασισμού και των πολιτικών πρακτικών του, αλλά με τις οικονομικές δραστηριότητές του, τις πράξεις του τελικά, εργάζεται πυρετωδώς, για να εγκαθιδρυθεί ο νεοφασισμός ως παγκόσμιο σύστημα διακυβέρνησης.

Μελετώντας την Ιστορία, καταλήγουμε στο συμπέρασμα: το βιομηχανικό κεφάλαιο της Γερμανίας συνεργάστηκε με τους ναζί, με τον Χίτλερ, για να εξυπηρετήσει τους σκοπούς του. Το ίδιο συνέβη, σε μικροκλίμακα, και στην περίπτωση της Ελλάδας επί χούντας. Το ελληνικό βιομηχανικό κεφάλαιο όπως και το εφοπλιστικό στήριξε τη χούντα. Θα μπορούσε ο κατάλογος με ιστορικές υποθέσεις συνεργασίας ανάμεσα στους κεφαλαιοκράτες και τους φασίστες να εμπλουτισθεί. Αλλά αρκούμαστε στις δύο μόνον αυτές χαρακτηριστικές και ενδεικτικές περιπτώσεις.

Η ιστορική γνώση του ζητήματος της συνεργασίας κεφαλαίου και πολιτικής εξουσίας, η οποία θεσμοθετείται ως φασισμός και ολοκληρωτισμός, παραμένει ημιτελής, εάν δεν επεξεργαστούμε το επίδικο θέμα με όρους της σύγχρονης κριτικής μεθόδου. Είναι σαφές πως και τα δύο «πράγματα», δηλαδή το κεφάλαιο και ο φασισμός, στη σύγχρονη εποχή της παγκοσμιοποίησης έχουν αποκτήσει εντελώς διαφορετικά περιεχόμενα και επιτελούν εντελώς διαφορετικές λειτουργίες σε σχέση με όσα συνέβαιναν κατά τον εικοστό αιώνα.

Κατά την εποχή του φασισμού μιλούσαμε ακόμη για την αυτονομία του πολιτικού έναντι του οικονομικού υποσυστήματος. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης τα πρωτεία του οικονομικού στοιχείου έναντι του πολιτικού δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για την αναβίωση της πολιτικής εξουσίας ως αριστοτελικής μεθόδου του ανθρώπινου «ευ ζην». 

Ο Ελον Μασκ ως ο κατεξοχήν κεφαλαιοκράτης της σύγχρονης ψηφιακής εποχής μας δεν μοιάζει ούτε συγκρίνεται με τους Γερμανούς βιομήχανους που στήριξαν τον Χίτλερ. Στις συνθήκες της πρωτοκαθεδρίας του οικονομικού στοιχείου έναντι της πολιτικής εξουσίας, ο Μασκ, εκ των πραγμάτων, είναι ο κυρίαρχος στο παγκόσμιο παιχνίδι της κατανομής της δύναμης. Είναι παντοδύναμος. Είναι πανίσχυρος. Η κεφαλαιοκρατική ισχύς του δεν υπόκειται σε κανέναν έλεγχο. Οσοι μηχανισμοί ελέγχου θεσπίζονται είτε στην Ευρωπαϊκή Ενωση είτε σε άλλα κράτη του πλανήτη «ρίχνουν στάχτη» στα μάτια μας. Είναι αναποτελεσματικοί.

Η οικονομική και ταυτόχρονα πολιτική «αυτοκρατορία» του Ελον Μασκ δημιουργήθηκε στις συνθήκες της παγκοσμιοποίησης και θεμελιώνεται, όπως τονίστηκε, στην πρωτοκαθεδρία του οικονομικού έναντι του πολιτικού. Εξάλλου δύο διαδικασίες αναπτύσσονται, οι οποίες διαμορφώνουν το πραγματολογικό πλαίσιο για την «αυτοκρατορία» του Μασκ. Η μία είναι η οικονομικο-καπιταλιστική (πρώτη αρχή σ’ αυτήν είναι το κέρδος) και η άλλη η ιδεολογικο-πολιτική (πρώτη αρχή σ’ αυτήν είναι η απελευθέρωση του ανθρώπου). 

Ο Μασκ για να αναγορευθεί στη θέση (status) του ισχυρού ανθρώπου του πλανήτη εντάχθηκε και στις δύο αυτές κοινωνικές διαδικασίες. Ως κεφαλαιοκράτης έγινε σύγχρονος καπιταλιστής. Αυτό σημαίνει πως οι πράξεις του στοχεύουν αποκλειστικά και μόνον στο κέρδος. Και από τη στιγμή που η παγκόσμια πολιτική κοινωνία έχει καταρρεύσει, δεν μπορεί η πρώτη αρχή του κέρδους να μετριαστεί. Γενιές ολόκληρες οικονομολόγων μάς δίδαξαν ότι το «αόρατο χέρι» (Adam Smith) θα «κατασκευάζει» ανά εποχές συστήματα κοινωνικού κράτους και κράτους δικαίου.

Στην περίπτωση, όμως, του Μασκ, αυτό που μας ενδιαφέρει δεν είναι τόσο η κεφαλαιοκρατική δράση του όσο το ιδεολογικο-πολιτικό κοσμοείδωλό του. Αναφέρω χαρακτηριστικά την υποστήριξη που παρέχει στον Ντόναλντ Τραμπ. Δεν πρόκειται ούτε για οικονομική στήριξη αλλά ούτε και για ιδεολογικο-πολιτική συνεργασία. Ο Τραμπ χρησιμοποιείται από τον Μασκ για να εδραιώσει ο ίδιος ο Μασκ την παγκόσμια κυριαρχία του.

Και τώρα φθάνουμε στο κρίσιμο σημείο των διερευνήσεών μας. Κατά τη θεωρητικο-πολιτική άποψή μου, αυτό που ονομάζουμε για όρους πολιτικής οικονομίας νεοφασισμό, δεν θα πρέπει να εκληφθεί ως παρέκκλιση από τον δημοκρατικό πολιτικό κανόνα. Αυτό συνέβη στην εποχή της αυτονομίας του πολιτικού. Ο ψηφιακός αυτοκράτορας του κόσμου μας με το όνομα Ελον Μασκ δεν συνεργάζεται με κάποιους πολιτικούς που αυτοπροσδιορίζονται ως νεοφασίστες. Είναι ο ίδιος η υποστασιοποίηση της νεοφασιστικής πολιτικής εξουσίας. 

Δεν στηρίζει τον νεοφασίστα Τραμπ όπως συνέβη με τους Γερμανούς βιομήχανους που στήριξαν τον Χίτλερ. Ο Τραμπ είναι ο «πολιτικός υπηρέτης» του. Εάν όλα αυτά που υποστηρίζω έχουν μια «κάποια δόση αλήθειας», τότε θα πρέπει να επεξεργαστούμε μεθόδους και πρακτικές αντίστασης απέναντι στο σκοτεινό μέλλον που ανοίγεται μπροστά μας. Ο Ελον Μασκ και ο νεοφασισμός είναι οι δύο όψεις του Ιανού: η ανθρωπότητα βαδίζει σε «χορταριασμένα μονοπάτια» (Holzwege). Οι δημοκρατικές λεωφόροι της μεταπολεμικής εποχής μάς οδήγησαν σε αδιέξοδα...

Θεόδωρος Γεωργίου - Εφ.Συν.

Δεν υπάρχουν σχόλια: