Η πιο σκοτεινή δεκαετία στην ιστορία του τόπου μας ήταν το διάστημα 1940-1950. Από τον ενθουσιασμό στην απελπισία. Πόλεμος, κατοχή, Αντίσταση, Απελευθέρωση, Συμφωνία της Βάρκιζας, λευκή τρομοκρατία, εμφύλιος...
Οσοι ζούμε και απομείναμε ΟΡΘΙΟΙ, ακόμη, θέλουμε να θυμίζουμε και να ξαναθυμίζουμε, στις γενιές που έρχονται, κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, τον Σεπτέμβρη του 1944. Από την Ανάσα της Απελευθέρωσης στον Αναστεναγμό του Εμφύλιου... Ενα ακόμη πολυσήμαντο υλικό για να χτίσουν το μέλλον τους.
Αφιερωμένο στη μνήμη των φίλων μας που έδωσαν τη ζωή τους γράφοντας μια μικρή ιστορία.
Στις 4 Σεπτέμβρη του 1944 ξεκίνησε η αποχώρηση των ναζιστικών στρατευμάτων από τη μικρή μας πατρίδα, τη Μεσσήνη. Μια ημερομηνία που σημάδεψε για πάντα τη ζωή ολόκληρης της γενιάς της 10ετίας 1940-50. Η πιο σκοτεινή δεκαετία στην ιστορία του τόπου μας. Από τον ενθουσιασμό στην απελπισία. Πόλεμος, κατοχή, Αντίσταση, Απελευθέρωση, Συμφωνία της Βάρκιζας, λευκή τρομοκρατία, εμφύλιος. Πέρασαν 80 χρόνια και δεν σβήνει από τη μνήμη μας.
4 Σεπτέμβρη 1944, πρωί πρωί, όλοι κλεισμένοι στα σπίτια μας. Η Νομαρχιακή του ΕΑΜ μάς είχε ειδοποιήσει ότι φεύγουν οι Γερμανοί. Ακούγαμε τις μηχανές τους να οργώνουν τον δρόμο προς το ποτάμι μας, τον Πάμισο. Και ξαφνικά, μια τεράστια έκρηξη. Ολη η γέφυρα του ποταμιού μας γκρεμίστηκε συθέμελα. Βγήκαμε όλοι από τα σπίτια μας στη μεγάλη πλατεία. Να κλαίμε για τη γέφυρα και να χορεύουμε και να τραγουδάμε για τη λευτεριά μας.
Από δω και πέρα δεν μπορώ πια να ξεκαθαρίσω στο μυαλό μου τίποτε άλλο παρά τις πρώτες μέρες που ξεχυθήκαμε στους δρόμους, ουρλιάζοντας και τραγουδώντας σαν παλαβοί, ελεύθεροι και αισιόδοξοι, για μια ελεύθερη και καλύτερη πατρίδα.
Ηταν τόσο πολλές οι εικόνες και τα γεγονότα που ακολούθησαν που όσο κι αν προσπαθώ να βάλω μια τάξη στο μυαλό μου, δεν μπορώ. Ισως γιατί τις πρώτες ευτυχισμένε μέρες τις διαδέχτηκαν οι επόμενοι μαύροι μήνες, του πρώτου μικρού εμφυλίου.
Ομως ποτέ δεν θα ξεχάσω πόσα πράγματα έγιναν μέσα στους πρώτους δυο-τρεις μήνες, από τη μέρα που έφυγαν οι Γερμανοί. Τα σχολεία ξανάνοιξαν και τα Λαϊκά Συμβούλια Αυτοδιοίκησης άρχισαν να λύνουν το ένα μετά το άλλο τα προβλήματα του κόσμου. Διευθετήθηκαν τα κοινοτικά νερά, οι βοσκές, άνοιξαν δρόμοι προς τα χτήματά τους και προς τα γειτονικά χωριά, έχτισαν τα γκρεμισμένα γεφύρια, καταπιάστηκαν να οικοδομήσουν τα καμένα από τους Γερμανούς και τους προδότες σπίτια, σχολεία, εκκλησίες.
Οι επιτροπές υγείας εξασφάλισαν γιατρούς, μοίρασαν τα λίγα φάρμακα που πήραν από τον Ερυθρό Σταυρό, φρόντισαν για την καθαριότητα των χωριών. Οι επιτροπές Λαϊκής ασφάλειας έβαλαν τάξη. Αρχισαν να γίνονται λαϊκά δικαστήρια, με καθηγητές και αγρότες στην έδρα.
Μέχρι και.. Βουλή έφτιαξε ο γιατρός και μεγάλος αγωνιστής, ο μπαρμπα-Στάθης ο Καναβός. Μάζευε κάθε Κυριακή απόγευμα αντιπροσώπους από την επαρχία και όλοι μαζί, γύρω από το μεγάλο Ρολόι μας, συζητούσανε και αποφασίζανε για όλα τα προβλήματα.
Μέχρι που ήρθε η μαύρη «Συμφωνία της Βάρκιζας», τον Μάρτη του ’45. Και όλα γύρισαν ανάποδα. Και κύλησε πια η ζωή μας, κλεισμένοι άλλοι μέσα στα σπίτια τους κι άλλοι κλεισμένοι στις φυλακές του Ζέρβα, στην Καλαμάτα. Ωσπου η κυβέρνηση Σοφούλη, με νόμο, έβγαλε έξω όλα τα παιδιά κάτω των 18 ετών. Αυτές οι λίγες μέρες που έμεινα εκεί, σημάδεψαν για πάντα τη ζωή μου.
«Μελέτησε το παρελθόν, αν θες να ορίσεις το μέλλον», λέει ένας σοφός. Προτείναμε πολλές φορές να γιορτάζεται κάθε χρόνο ο Σεπτέμβρης του 1944, ο μήνας της Απελευθέρωσης, τιμώντας και όλους τους νεκρούς μας. Οπως τα αναφέρει ο μπαρμπα-Στάθης ο Καναβός, στη συγκλονιστική αφήγησή του για τις μέρες του Σεπτέμβρη 1944...
Αυτή όμως η πρόταση δεν πραγματοποιήθηκε ΠΟΤΕ.
Το πρότεινε ουσιαστικά και ο φίλος μας συγγραφέας και αγωνιστής της γενιάς μας, ο Σωτήρης ο Πατατζής, με τον προφητικό του λόγο στο ιστορικό έργο του «Πένθιμο εμβατήριο». Ενα πικρό έπος της αδελφοκτόνας, μεταπολεμικής εποχής, που όμως οι αμετανόητοι «γνωστοί-άγνωστοι» το έθαψαν μαζί με τα άκλαυτα παιδιά του Εμφυλίου.
Και το αφιερώνει: «Σε όλους τους νεκρούς του πολέμου... φίλους και εχθρούς». Τονίζοντας ότι οι περισσότεροι νεκροί ήταν θύματα της απληστίας των εμπόρων του πολέμου.
Το αφιερώνουμε κι εμείς, σήμερα. Ελπίζοντας ότι αυτό ίσως σημάνει και το τέλος της χειρότερης, παγκόσμιας ασθένειας όλων εποχών. Της ολέθριας, εμφύλιας, μνήμης.
Στέφανος Ληναίος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου