Aναζητείται το επιτελικό κράτος...

Σε σοκ είναι η ελληνική κοινωνία από τα τραγικά συμβάντα της προηγούμενης εβδομάδας, καθώς η καταστροφική πυρκαγιά που ξεκίνησε την Κυριακή στην περιοχή Βαρνάβα έκαιγε για 40 ώρες στη βορειοανατολική Αττική...

Τη στιγμή που το τελευταίο διάστημα ο Κυριάκος Μητσοτάκης μιλούσε για κράτος που είναι παρόν (1/7) στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών, μόλις σε λίγες ώρες αποδομήθηκε πλήρως το αφήγημά του, με τους πολίτες κατά την εξέλιξη της φωτιάς να διερωτώνται με αγωνία μιλώντας στα τηλεοπτικά κανάλια που κάλυπταν την καταστροφή «πού είναι το κράτος;».

Κι όμως έπειτα από αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση όπου οι φλόγες μπήκαν στον αστικό ιστό και το κράτος ήταν απολύτως ανύπαρκτο, το Μαξίμου και ο ίδιος ο Κυρ. Μητσοτάκης δεν ανέλαβαν καμία πολιτική ευθύνη ούτε παραιτήθηκε κανείς, παρά μόνο ο πρωθυπουργός προτίμησε να πει κυνικά κατά την επίσκεψή του στην αεροπορική βάση της Ελευσίνας ότι «πρέπει διαρκώς να γινόμαστε καλύτεροι. Και από όποια αστοχία μας ή από όποια φωτιά ξεφεύγει πάντα να κοιτάμε να μαθαίνουμε τι μπορούμε να κάνουμε καλύτερο». Η μνημειώδης αυτή δήλωση είναι σαν λέει ο Κυρ. Μητσοτάκης «είμαστε μια κυβέρνηση που κάνει πρακτική».

Ικανοποίηση… για τα αποκαΐδια

Στη ΔΕΘ του 2017 (82η) ο Κυρ. Μητσοτάκης ως πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχε πει ότι γι’ αυτόν «η επικοινωνία είναι η ουσία». Είναι μια φράση που σφραγίζει όλη την πορεία τού νυν πρωθυπουργού και ειδικά την περίοδο από το 2019 μέχρι και σήμερα που έχει αναλάβει τα ηνία της διακυβέρνησης της χώρας. Στην πανδημία έλεγε ότι έφταιγαν εξωγενείς παράγοντες για τη διάδοση του κορονοϊού, ενώ είχε ανασύρει από το ντουλάπι του κοινωνικού αυτοματισμού και τη στοχοποίηση των νέων, τους οποίους η κυβέρνηση τότε κατηγορούσε για την εξάπλωσή του. Επίσης, τότε το Μαξίμου έκλινε σε κάθε πτώση την έννοια της ατομικής ευθύνης.

Στην ίδια λογική διαχειρίζεται τα τελευταία χρόνια ο πρωθυπουργός και τη μάστιγα της ακρίβειας που ταλανίζει την ελληνική κοινωνία, καθώς κάθε φορά μας λέει ότι είναι «εισαγόμενη». Στο πλαίσιο της αποποίησης των ευθυνών της κινείται η κυβέρνηση και στην περίπτωση των φυσικών καταστροφών, είτε πλημμυρών είτε πυρκαγιών, όπως στην περίπτωση της βορειοανατολικής Αττικής. Πέρσι για την απίστευτη τραγωδία στη Θεσσαλία (κακοκαιρία Ντάνιελ) η κυβέρνηση μιλούσε για «πρωτόγνωρα φυσικά φαινόμενα», ενώ φέτος για τη φωτιά που έφτασε μέχρι το Χαλάνδρι ο ίδιος υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας έκανε λόγο την προηγούμενη Τρίτη (13/8) για «ανυπέρβλητο πρόβλημα». Συγκεκριμένα, αντί ο Βασ. Κικίλιας να αναλάβει οποιαδήποτε πολιτική ευθύνη για τις πρωτόγνωρες εικόνες που είδαμε στην Αττική, είπε για τη φωτιά που ξέσπασε την Κυριακή στον Βαρνάβα ότι «ο χρόνος απόκρισης ήταν στα πέντε λεπτά από αέρος και στα επτά λεπτά από οχήματα της πυροσβεστικής», χωρίς ωστόσο να δώσει καμία εξήγηση για το πώς η φωτιά έφτασε να καίει σπίτια στο Χαλάνδρι και στα Βριλήσσια.

Την ίδια στιγμή είπε ότι «παρά την ταχύτατη επιχειρησιακή απόκριση –το νέο δόγμα που σε συνδυασμό με την τεχνολογική υποστήριξη των drones όλο το καλοκαίρι εφαρμόστηκε σε εκατοντάδες πυρκαγιές που αντιμετωπίστηκαν–, όταν επικρατούν ακραίες συνθήκες το πρόβλημα γίνεται ανυπέρβλητο», συμπληρώνοντας ότι «δεν μιλάμε δηλαδή για μια απλή φωτιά που δυστυχώς ξέφυγε».

Ακόμη πιο προκλητική εμφανίστηκε η Σοφία Βούλτεψη, η οποία μετά τις προτάσεις της να πάμε διακοπές «στα χωριά και στην ενδοχώρα» λόγω της ακρίβειας στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια, μίλησε στον Σκάι (14/8) ως ειδική για τις πυρκαγιές. Χαρακτηριστικά, μιλώντας για τη φωτιά στη βορειοανατολική Αττική είπε ότι πρόκειται για «μεγαπυρκαγιά» από αυτές που «έχουν μια τρομερά δική τους συμπεριφορά, δηλαδή έχουν μια συμπεριφορά περίεργη».

Κι όταν ο δημοσιογράφος της είπε ότι πυρομετεωρολόγοι που εμφανίστηκαν στην εκπομπή δεν τη θεώρησαν μεγαπυρκαγιά, η κ. Βούλτεψη δεν δίστασε να πει ότι «εγώ τη θεωρώ μέγα πάντως».

«Λίγοι επλήγησαν από τη φωτιά»

Μια άλλη δήλωση που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων ήταν αυτή του πρωθυπουργού από τα Χανιά τον Δεκαπενταύγουστο. Ο Κυρ. Μητσοτάκης ξεπέρασε και τον χειρότερο εαυτό του, καθώς ούτε λίγο ούτε πολύ εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη διαχείριση της φωτιάς. Συγκεκριμένα, είπε: «είναι ευτυχώς λίγοι οι συμπολίτες μας που επλήγησαν από την πυρκαγιά». Ολα αυτά τη στιγμή που οι φλόγες μπήκαν στον αστικό ιστό, έχασε τη ζωή της μια γυναίκα και έχουμε δραματική μείωση του δασικού πλούτου της χώρας. Αντί στο Μαξίμου να ασχολούνται με τη διαστρέβλωση της αλήθειας, θα ήταν χρήσιμο να εξηγήσουν στους πολίτες γιατί η κυβέρνηση απορρόφησε μόλις το 1% των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης για πυροπροστασία.

Είναι σαφές πάντως ότι τα μαύρα σύννεφα μεταξύ του Μαξίμου και του Βασ. Κικίλια έχουν πυκνώσει, καθώς ο Κυρ. Μητσοτάκης θέλει να βρει εξιλαστήριο θύμα για τις πρωτοφανείς εικόνες από τη βορειοανατολική Αττική που τον εκθέτουν ακόμη περισσότερο πολιτικά, ειδικά μετά τη μεγάλη πολιτική φθορά των ευρωεκλογών.

Αλλωστε και οι προκάτοχοι του κ. Κικίλια απομακρύνθηκαν από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας λόγω της αποτυχημένης διαχείρισης πυρκαγιών και φυσικών καταστροφών. Συγκεκριμένα, ο Χρήστος Στυλιανίδης, που ήταν υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας από τον Σεπτέμβριο του 2021 μέχρι τον Μάιο του 2023, μετακινήθηκε στο υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής διότι είχε χρεωθεί τις καταστροφικές πυρκαγιές στον Εβρο το καλοκαίρι του 2022, όπου σύμφωνα με τον απολογισμό της αντιπυρικής περιόδου η φωτιά στη Δαδιά έκαψε 46.040 στρέμματα από τα συνολικά 428.000 στρέμματα Natura. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι και ο τότε αρμόδιος υπουργός σε σχετική ενημέρωση είχε χαρακτηρίσει εκείνη τη φωτιά τη χειρότερη της χρονιάς στην Ελλάδα (18/11).

Σημειώνεται ότι το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας δημιουργήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου του 2021, αναλαμβάνοντας τα μέχρι τότε καθήκοντα της πολιτικής προστασίας (η οποία μέχρι τότε υπαγόταν στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη) και του Πυροσβεστικού Σώματος.

Ο λόγος που συγκροτήθηκε το συγκεκριμένο υπουργείο είναι η απόλυτη αποτυχία του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, ο οποίος στις 31 Αυγούστου του 2021 αποπέμφθηκε από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη λόγω των καταστροφικών πυρκαγιών στην Εύβοια, όπου κάηκε το ένα τρίτο των δασών της περιοχής, σύμφωνα με ανάλυση του Εθνικού Αστεροσκοπείου. Συγκεκριμένα, από τον συνολικό αριθμό των 508.000 στρεμμάτων που κάηκαν, οι 275.000 αφορούσαν δάση και οι 34.000 καλλιέργειες ελιάς.

Εκείνο το δύσκολο καλοκαίρι του 2021 στη βόρεια Εύβοια, όπου η φωτιά έκαιγε για δέκα μέρες, πολλές αντιδράσεις είχαν προκαλέσει και οι δηλώσεις του Μιχ. Χρυσοχοΐδη. Χαρακτηριστικά, στην κριτική του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ ότι ήταν εξαφανισμένος και ανίκανος να αντιμετωπίσει την πυρκαγιά, ο τότε υπουργός Προστασίας του Πολίτη που ήταν υπεύθυνος και για τις φυσικές καταστροφές είχε πει «προς ενημέρωση του ΣΥΡΙΖΑ. Αρχαία Ολυμπία την κρίσιμη νύχτα με τη μάνικα στο χέρι. Πάρνηθα από κάτω χαμηλά έως το Πυροφυλάκιο στο Κατσιμίδι, όλες αυτές τις μέρες και νύχτες. Και στο ενδιάμεσο στο Συντονιστικό Κέντρο της Πυροσβεστικής στο Χαλάνδρι. Και πυροσβέστης και επιτελικός. Συνεχώς παρών».

Η δύσκολη συνύπαρξη και οι λεπτές ισορροπίες

Εάν και από το Μαξίμου διαψεύστηκαν από την αρχή τα σενάρια περί απομάκρυνσης του Βασ. Κικίλια, οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ θεωρούν ότι ο υπουργός έχει τεράστιες πολιτικές ευθύνες για την αποδόμηση της κυβέρνησης. Το αφήγημα του κ. Κικίλια περί «ανυπέρβλητων προβλημάτων» πρακτικά σημαίνει ότι η κυβέρνηση και ο ίδιος ο Κυρ. Μητσοτάκης ως πρωθυπουργός δεν μπορούν να εγγυηθούν το ύψιστο αγαθό της ασφάλειας, που είναι απαραίτητο στις σύγχρονες κοινωνίες. Με λίγα λόγια, η απόλυτη πολιτική ευθύνη βαραίνει τον ίδιο τον Κυρ. Μητσοτάκη, ο οποίος αντί να κάνει τα πάντα ώστε να συγκροτηθεί ένα σύγχρονο σύστημα αντιμετώπισης των πυρκαγιών, εξαντλήθηκε για άλλη μια φορά στην επικοινωνία.

Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που αναδύεται το σενάριο της απομάκρυνσης του Βασ. Κικίλια από το συγκεκριμένο υπουργείο, καθώς η ίδια συζήτηση είχε ανοίξει για τον υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και τον Σεπτέμβριο του 2023, μετά τις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία. Τότε, αφού ο Βασ. Κικίλιας πέταξε πίσω στο Μέγαρο Μαξίμου το γάντι περί… οικειοθελούς αποχώρησης απειλώντας να «ανοίξει το στόμα του», οδήγησε τον Κυρ. Μητσοτάκη σε άτακτη και εξευτελιστική υποχώρηση.

Μάλιστα σε συνέντευξή του στον Ant1 ο Βασ. Κικίλιας (13/9/2023) είχε απαντήσει σε ερώτηση για το ενδεχόμενο παραίτησής του ότι «εγώ δεν έχω μάθει να φυγομαχώ. Δεν φυγομάχησα το 2014 ως υπουργός Προστασίας του Πολίτη, σίγουρα δεν φυγομάχησα ως υπουργός Υγείας διαχειριζόμενος την πανδημία, και μέχρι να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα εμβολιασμού και βεβαίως ούτε τώρα, στις μεγαλύτερες πλημμύρες και πυρκαγιές που έχει βιώσει η χώρα τουλάχιστον για δεκαετίες».

Ο Κικίλιας και οι συνεχείς πολιτικές αποτυχίες

Υπενθυμίζεται ότι η πολιτική πορεία του Βασ. Κικίλια συντίθεται από μια σειρά από πολιτικές αποτυχίες, καθώς επί υπουργίας του πέρα από τη μεγάλη καταστροφή στη βορειοανατολική Αττική συνέβησαν και οι πλημμύρες του Σεπτεμβρίου στη Θεσσαλία, όπου η ανυπαρξία του κράτους ήταν έκδηλη σε κάθε επίπεδο. Τα αποτελέσματα ήταν τραγικά, καθώς 17 άνθρωποι έχασαν τη ζωή του και εκατοντάδες χιλιάδες ζώα πνίγηκαν, ενώ οι πληγές της τοπικής κοινότητας ακόμη και σήμερα δεν έχουν επουλωθεί.

Μάλιστα το περσινό καλοκαίρι, πάλι με υπουργό τον Βασ. Κικίλια, έγινε μεγάλη καταστροφή λόγω των πυρκαγιών και στον Εβρο και συγκεκριμένα στη Δαδιά, όπου από τη συνολική έκταση του εθνικού πάρκου των 424.248 στρεμμάτων κάηκαν 245.299 στρέμματα (57,74%). Ουσιαστικά το πάθημα του 2022 δεν έγινε μάθημα ούτε για τις φωτιές στον Εβρο. Σημειώνεται επίσης ότι από τη φρικτή περσινή φωτιά στη Δαδιά 18 μετανάστες έχασαν τη ζωή τους. Επιπλέον, ο Βασ. Κικίλιας ήταν υπουργός Υγείας όταν ξέσπασε η πανδημία του κορονοϊού (2020) στην Ελλάδα, όπου η πολιτική διαχείριση της κυβέρνησης ήταν τραγική, καθώς αντί να ενισχύσει το ΕΣΥ έμεινε στο «χειροκρότημα» προς τους γιατρούς και το νοσηλευτικό προσωπικό. Το αποτέλεσμα ήταν χιλιάδες άνθρωποι να πεθάνουν εκτός ΜΕΘ και το δημόσιο σύστημα υγείας να φανεί πολύ κατώτερο των περιστάσεων.

Σημειώνεται ότι πλέον η συνύπαρξη του Κυρ. Μητσοτάκη με τον Βασ. Κικίλια φαίνεται να είναι δύσκολη, όσο κι εάν από κύκλους του Μαξίμου διαρρέει το αντίθετο. Πάντως ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας φαίνεται να έχει τις σωστές «συμμαχίες», οι οποίες μέχρι στιγμής τού έχουν εξασφαλίσει ότι δεν θα απομακρυνθεί από το υπουργείο. Τέλος, αναφέρεται για την ιστορία… ότι ο κ. Κικίλιας μαζί με τη σύζυγό του παρακολουθούνταν από το Predator...