Δυσοίωνες προβλέψεις: έρχεται ένα πολύ θερμό καλοκαίρι στην Ευρώπη...

Είναι η πρώτη φορά που κανένα από τα διαθέσιμα προγνωστικά σενάρια τον φετινό Μάιο δεν δείχνει αρνητικές αποκλίσεις θερμοκρασίας για το σύνολο της Ευρώπης...

Πολύ υψηλές θερμοκρασίες αναμένεται να επικρατήσουν το καλοκαίρι που μόλις ξεκίνησε στην Ευρώπη, σύμφωνα με τη μεσοπρόθεσμη πρόβλεψη του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων (ECMWF). Η πρόβλεψη αυτή έρχεται ενώ αναμένουμε τον πρώτο καύσωνα του φετινού καλοκαιριού, αρκετά νωρίς για Ιούνιο μήνα.

Υπενθυμίζεται ότι αυτές οι ακραίες καιρικές συνθήκες απειλούν την υγεία των ανθρώπων, κυρίως των ευπαθών ομάδων, αλλά και των εργαζομένων που είναι αναγκασμένοι να βρίσκονται επί μακρόν στο ύπαιθρο και σε εξωτερικά περιβάλλοντα. Επίσης, στην Ευρώπη έχουν οδηγήσει σε 30% περισσότερους θανάτους λόγω ζέστης, σημαντική συνέπεια της κλιματικής αλλαγής.

Το γράφημα του ECMWF, το οποίο παρουσιάζει τις παρελθοντικές προγνώσεις κάθε μήνα Μαΐου από το 2017 μέχρι σήμερα για τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούνιο-Ιούλιο-Αύγουστο) με τις γκρι μπάρες να δείχνει την αβεβαιότητα στις αποκλίσεις των τιμών από την κλιματική τιμή της περιόδου 1993-2016 (ήδη μια πολύ θερμή περίοδος), και τους γκρι κύκλους να δείχνουν τις ακραίες προγνωστικές τιμές όλων των διαθέσιμων σεναρίων.

Τα κόκκινα «Χ» δείχνουν τις πραγματικές θερμοκρασίες που παρατηρήθηκαν μετά το πέρας των προγνωστικών περιόδων. Το πιο θερμό καλοκαίρι καταγράφηκε το 2022, πολύ κοντά σε μια από τις ακραίες προγνωστικές τιμές τον Μάιο 2022. Όπως επισημαίνει ο επιστήμονας της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών - meteo.gr, Σ. Ντάφης, το μοντέλο του ECMWF έχει προβλέψει μέχρι στιγμής με μεγάλη ακρίβεια τη γενική πορεία της θερμοκρασίας στην Ευρώπη το καλοκαίρι, και ελαφρώς υποεκτιμά τις πραγματικές τιμές. 

Για το φετινό καλοκαίρι, η μπλε μπάρα στα δεξιά του γραφήματος δείχνει ότι προβλέπεται ένα από τα πιο θερμά καλοκαίρια των τελευταίων ετών, με το 17 % των σεναρίων να δείχνουν ακραία υψηλές τιμές, και τον μέσο όρο κοντά στους +0.6 °C πάνω από την κλιματική τιμή, την υψηλότερη προγνωστική τιμή μέχρι στιγμής. 

Η πιο ακραία τιμή προγνωστικής απόκλισης είναι κοντά στο +2.5 ºC. Μάλιστα, είναι η πρώτη φορά που κανένα από τα διαθέσιμα προγνωστικά σενάρια τον φετινό Μάιο δεν δείχνει αρνητικές αποκλίσεις θερμοκρασίας για το σύνολο της Ευρώπης. 

Τι λένε οι επιστήμονες

Τις προβλέψεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων φαίνεται ότι επιβεβαιώνουν και δύο πρόσφατες επιστημονικές έρευνες (μία στο περιοδικό NATURE και μία στο LANCET) που σχετίζονται με τις επιπτώσεις τις κλιματικής αλλαγής και καταδεικνύουν την ανάγκη να αναληφθεί άμεση δράση για την αντιμετώπισή της. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ήρθαν στο φως, το 2023 καταγράφηκαν υψηλές θερμοκρασίες ρεκόρ σε πολλές περιοχές του πλανήτη, ενώ το περασμένο καλοκαίρι ήταν το θερμότερο στο βόρειο ημισφαίριο τα τελευταία 2.000 χρόνια.

Οι θερμοκρασίες αυτές είναι εξαιρετικά επικίνδυνες, καθώς πέρα από τις επιπτώσεις στο περιβάλλον μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας στους ανθρώπους, ακόμη και αύξηση θανάτων, καθώς η ζέστη απειλεί κυρίως τους περισσότερο ευάλωτους πληθυσμούς, που πλήττοντες από τις ανισότητες, δηλαδή φτωχές χώρες, αλλά και ανθρώπους που βρίσκονται σε πολύ χαμηλά εισοδηματικά κλιμάκια και δεν έχουν τη δυνατότητα να προστατευθούν από τις κλιματολογικές συνθήκες.

Αυτές οι θερμές περίοδοι αποδίδονται σε μεγάλο βαθμό και στο φαινόμενο Ελ Νίνιο, που επηρεάζει τον καιρό παγκοσμίως λόγω της εξασθένησης των ανέμων στον Ειρηνικό Ωκεανό και συχνά οδηγεί σε θερμότερα καλοκαίρια στο βόρειο ημισφαίριο. Η υπερθέρμανση του πλανήτη που προκαλείται από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ενισχύει τα καιρικά φαινόμενα που συνδέονται με το Νίνιο, με αποτέλεσμα να έχουμε θερμότερα καλοκαίρια. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι το σημερινό φαινόμενο Ελ Νίνιο αναμένεται να συνεχιστεί μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού του 2024 καθιστώντας πιθανό ότι το φετινό καλοκαίρι θα σπάσει και πάλι τα ρεκόρ θερμοκρασίας.