... οι αιτίες για τους απανωτούς θανάτους...
Μόνο τον Ιούνιο, πέντε άνθρωποι έχουν εντοπιστεί νεκροί, δύο έχουν χαθεί και εντοπιστεί σώοι και τρεις ακόμη συνεχίζουν να αγνοούνται..
ΟΙούνιος είναι ο μήνας του καλοκαιριού με τις χαμηλότερες θερμοκρασίες. Υπό κανονικές συνθήκες συνιστά ένα μεταβατικό διάστημα από τη μία εποχή στην άλλη. Κι ακριβώς αυτή η ευνοϊκή συνθήκη είναι που ωθεί τους τουρίστες μεγαλύτερης ηλικίας από το εξωτερικό να τον επιλέξουν για τις διακοπές τους. Τα ενδιαφέροντά τους άλλωστε είναι διαφορετικά σε σχέση με τη νεολαία που καταφτάνει αργότερα, όπως μια πεζοπορία.
Το τέλος του φετινού Ιουνίου ωστόσο μας φέρνει αντιμέτωπους μ’ ένα διαφορετικό σκηνικό, αλλά κι απολογισμό. Ο Ιούνιος εξελίχθηκε σε μια περίοδο με μαζεμένα ρεκόρ ζέστης κι ακόμη χειρότερα στον μήνα που καταγράφηκε ένας ασυνήθιστα μεγάλος αριθμός θανάτων κι εξαφανίσεων τουριστών.
Με τη συμπλήρωση μόλις δύο εβδομάδων καλοκαιριού και μέσα σε διάστημα δέκα ημερών, πέντε άνθρωποι εντοπίστηκαν νεκροί, δύο ήταν εκείνοι που βρέθηκαν εγκαίρως και διασώθηκαν και τρεις ακόμη συνεχίζουν να αγνοούνται, τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές κι ενώ οι καύσωνες συνεχίζονται, με τη θερμοκρασία σε ορισμένες περιοχές να φτάνει ακόμη και τους 41 βαθμούς, όπως στη Σάμο, όπου έχασε τη ζωή του το ένα από τα θύματα.
«Οι μεγάλοι άνθρωποι συσσωρεύουν πιο εύκολα θερμότητα»
Είναι αλήθεια ότι βιώνουμε πλέον την πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής επισημαίνει στην ΑΥΓΗ ο Χρήστος Γιάνναρος, κύριος συντονιστής του ερευνητικού έργου Heat Alarm (το αντίστοιχο 112 για τη ζέστη) που εκτυλίσσεται σε συνεργασία με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Ειδικός στις επιπτώσεις θερμικής επιβάρυνσης στους ανθρώπους, πιστεύει ότι υπάρχει ισχυρή σύνδεση μεταξύ της αυξημένης ζέστης και των τελευταίων συμβάντων. «Τα θύματα καταπονήθηκαν θερμικά και λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επικράτησαν στη χώρα μας κατά τη διάρκεια των πρώτων ημερών του Ιουνίου, αλλά και λόγω της σωματικής προσπάθειας που κατέβαλαν». Το γεγονός ότι ήταν μεγαλύτερης ηλικίας συνέβαλε καθοριστικά. «Γιατί οι μεγάλοι άνθρωποι συσσωρεύουν πιο εύκολα θερμότητα στο σώμα τους κι είναι πιο δύσκολο να την αποβάλλουν. Οπότε είναι και πιο επιρρεπείς στο να έχουν συμπτώματα που σχετίζονται με τη θερμοπληξία».
Ταυτόχρονα οι τουρίστες προέρχονται από χώρες με ψυχρότερο κλίμα κι εκτίθενται απευθείας σ’ ένα θερμότερο, χωρίς να προλαβαίνουν να εγκλιματιστούν, διαδικασία που είναι απαραίτητη ακόμη και για τους ίδιους τους ντόπιους. «Υπάρχει αυτή η περίοδος μεταξύ άνοιξης και καλοκαιριού όπου σταδιακά το σώμα μας προσαρμόζεται στις υψηλότερες θερμοκρασίες. Όταν έρχεται όμως ένα κύμα ζέστης πιο πρόωρα, είναι επικίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία».
Ο Γιάννης Καλομενίδης, αν. καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, θεωρεί ότι θα ήταν λάθος να σταθούμε αποκλειστικά στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. «Ακόμη και σ’ ένα καλοκαίρι που θα είχαμε μόνο μια ημέρα καύσωνα, άμα επιλέξει να βγει κάποιος εκείνη τη μέρα για πεζοπορία κινδυνεύει το ίδιο. Το θέμα είναι ότι τώρα έχουμε συχνότερα συνθήκες οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο βλάβης από υψηλή θερμοκρασία», αναφέρει στην ΑΥΓΗ.
Συνεπώς θα πρέπει να υπάρξει προσοχή κι από εμάς τους ίδιους κι όχι μόνο από εκείνους που θεωρούνται πιο ευάλωτοι. «Η αυξημένη ηλικία κι η συνύπαρξη χρόνιων προβλημάτων, είτε καρδιολογικών, είτε αναπνευστικών, πολλαπλασιάζουν τον κίνδυνο. Όμως κι ένας 30αρης δεν είναι ακίνδυνο να βγει και να κάνει μια πεζοπορία μέσα στο λιοπύρι με 40 βαθμούς κελσίου».
«Έχουν στο νου τους ότι η Ελλάδα είναι μόνο θάλασσα»
«Μου έχουν τύχει περιστατικά με άτομα υπεράνω πάσης υποψίας. Με άτομα δηλαδή σε νεαρή ηλικία, που έχουν φυσική κατάσταση», επιβεβαιώνει ο Γιώργος Πριναράκης, ο οποίος εργάζεται ως συνοδός βουνού σε πεζοπορίες στην Κρήτη.
Τον ίδιο δεν τον παραξενεύει η συχνότητα των ατυχημάτων. Θεωρεί ότι οφείλονται κυρίως στην επιπολαιότητα, την έλλειψη προετοιμασίας και την άγνοια των τουριστών για τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσουν. «Έχουν στο νου τους την Ελλάδα ως έναν προορισμό που σημαίνει ‘θάλασσα-ξεγνοιασιά-εύκολα πράγματα’. Εντυπωσιάζονται πραγματικά οι πελάτες που βλέπουν ότι έχουμε βουνά».
Στην πραγματικότητα η Ελλάδα όχι μόνο διαθέτει άφθονα βουνά, αλλά παρουσιάζουν κι ιδιομορφία με την οποία δεν είναι εξοικειωμένοι οι τουρίστες. «Το πεδίο μας είναι κουραστικό γι’ αυτούς. Είναι πολύ βραχώδες και με πολλές πέτρες. Κουράζονται οι μύες τους, καταπονούνται και αυτό τους επιφέρει και πάρα πολύ έντονη ψυχολογική κόπωση και σωματική. Ο συνδυασμός ψυχολογικής καταπόνησης, σωματικής καταπόνησης και ζέστης, τον κάνει τον άλλον να παραιτείται».
«Υπερεκτιμούν τις δυνάμεις τους»
Ελλιπής προετοιμασία σημαίνει ότι αρκετοί από τους συμμετέχοντες, παρά τις οδηγίες που έχουν προηγηθεί, πηγαίνουν για πεζοπορία χωρίς να έχουν μαζί τους νερό. «Αρκετές φορές έχει τύχει να τους δώσω ακόμη και από το δικό μου νερό. Και μένω εγώ χωρίς νερό για να καταφέρουμε να τελειώσουμε μια δραστηριότητα». Το άλλο είναι ότι θα εμφανιστούν με ακατάλληλα παπούτσια. «Είναι πολύ συχνό φαινόμενο στη Σαμαριά, η οποία είναι η Μέκκα της πεζοπορίας, να βλέπεις κόσμο με σαγιονάρες. Κι όχι μόνο αυτό, είναι σύνηθες να βλέπεις μετά στα social media σχόλια όπου ο άλλος θέλει να το παινευτεί κιόλας ‘το ‘κανα και με σαγιονάρες, είναι πολύ εύκολο φίλε’».
Σε αρκετές περιπτώσεις, όταν δεν του λένε ψέματα – υπάρχει κόσμος που λέει ότι έχει μαζί του το νερό κανονικά ενώ δεν έχει πάρει, ο Γ. Πριναράκης καταφέρνει και προλαβαίνει τις παραλείψεις. «Αλλά όταν πάει μόνος του κάποιος δεν υπάρχει προφανώς αυτή η δυνατότητα».
Η Σοφία Άτσα, από την Εθελοντική διασωστική ομάδα Αμοργού (ΕΔΟΚ), σκέφτεται πως όταν τελειώσει όλη αυτή η περιπέτεια θα αρχίσει να μοιράζει οδηγίες δωμάτιο - το δωμάτιο στους τουρίστες. Οι προσπάθειες για τον εντοπισμό του 59χρονου Αμερικανού για ακόμη μια ημέρα είχαν οδηγηθεί σε αδιέξοδο. «Έχουμε φάει τον κόσμο. Και τέσσερις φορές τα ίδια σημεία. Και από θάλασσα και από στεριά. Περπατάμε όλοι».
Θεωρεί πως οι ξένοι τουρίστες υπερεκτιμούν τις δυνάμεις τους. Από την άλλη παρατηρεί πως δεν ξαναζήσει τόσο έντονο καύσωνα τον Ιούνιο. «Πρώτη φορά τέτοιες θερμοκρασίες. Γιατί συνήθως εδώ φυσάει. Το 40άρι το δικό σας στην Αθήνα, συνήθως για μας είναι 35».
Μόνη επιλογή για να σωθούν, να τους σηκώσουν στα χέρια
Οι άνθρωποι που συμμετέχουν στην ομάδα είναι απλοί Αμοργιανοί. Τη δημιούργησαν πριν 6 χρόνια λόγω των ελλείψεων στις υπηρεσίες διάσωσης και εκπαιδεύτηκαν πάνω στην πυρόσβεση, τη ναυαγοσωστική και στις πρώτες βοήθειες. Για να μεταφέρουν τους ανθρώπους που έχουν παγιδευτεί, συχνά χρειάζεται να τους σηκώσουν στα χέρια, καθώς δεν υπάρχει άλλος τρόπος μέχρι να φτάσουν ως τον κοντινότερο δρόμο όπου βρίσκεται το ασθενοφόρο. Στην Αμοργό δεν υπάρχει ΕΚΑΒ.
Για τον Γ. Πριναράκη οι επιχειρήσεις διάσωσης θα πρέπει οπωσδήποτε να ενισχυθούν με εναέρια μέσα. «Έχουμε μόνο πεζοπόρα τμήματα. Για να βοηθήσει κάποιον που έχει τραυματιστεί στο βουνό και δεν μπορεί να περπατήσει, η ΕΜΑΚ μπορεί να χρειαστεί ακόμη και 16 ώρες. Ενώ μ’ ένα ελικόπτερο απλά θα πήγαιναν από πάνω και θα τον μάζευαν». «Μέχρι να φτιάξουμε την ομάδα πήγαινες να ζητήσεις βοήθεια από κάποιον γνωστό γνωστού στο καφενείο», λέει η Σ. Άτσα.
Αν η χώρα θέλει να προωθήσει με σοβαρούς όρους τον πεζοπορικό τουρισμό λέει ο Γ. Πριναράκης, τότε πρέπει να διασφαλίσει ότι οι τουρίστες θα είναι επαρκώς ενημερωμένοι. «Πολλοί δεν ξέρουν καν ότι αν πάρεις το 112, τον πανευρωπαϊκό αριθμό έκτακτης ανάγκης, η θέση σου εντοπίζεται κατευθείαν. Στη Σίκινο η μία γυναίκα πήρε τον ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου που έμενε, είναι κάτι που συμβαίνει πολύ συχνά. Ίσως να ήταν πολύ διαφορετικά τα πράγματα αν ήταν ενημερωμένη κι είχε πάρει το 112».
Η φροντίδα για τη συντήρηση των μονοπατιών δεν μπορεί επίσης να επαφίεται στο φιλότιμο μόνο των τοπικών πρωτοβουλιών. «Τα πιο πολλά σηματοδοτούνται από ορειβατικούς συλλόγους ή τοπικές κοινότητες και σε ορισμένες περιπτώσεις από ιδιωτικές εταιρείες στο πλαίσιο συμβάσεων με τους δήμους».
Μέχρι όμως όλα αυτά να επιλυθούν υπάρχει ένα καλοκαίρι μπροστά. Για ν’ αποφύγει την πορεία με ζέστη ο Γ. Πριναράκης ξεκινά με τα γκρουπ του «πριν καν βγει ο ήλιος». Κι επίσης κοινή οδηγία σε όλα τα ταξιδιωτικά πρακτορεία με τα οποία συνεργάζεται στο εξωτερικό, είναι να ματαιώνονται οι πιο δύσκολες πεζοπορίες όταν η θερμοκρασία ξεπερνά τους 27 βαθμούς Κελσίου, το οποίο αποτελεί ένα μάλλον χαμηλό όριο για τα ελληνικά δεδομένα, αλλά είναι ταυτόχρονα κι ενδεικτικό για τις θερμοκρασίες με τις οποίες ο κάθε λαός νιώθει πιο άνετα.
Από την πλευρά του πάλι, ως γιατρός, ο Γ. Καλομενίδης επισημαίνει ότι σε κάθε περίπτωση οι οδηγίες προς τον κόσμο δεν θα πρέπει να δημιουργούν ένα κλίμα που να νιώθει ότι μπορεί να παρακάμψει τις συνθήκες. «Του τύπου ‘ρε παιδί μου, μπορείς να το κάνεις, άμα λάβεις κάποια μέτρα’. Έ όχι, μες τον καύσωνα, δεν μπορείς να το κάνεις».
Οι θάνατοι κι οι εξαφανίσεις πεζοπόρων τουριστών στην Ελλάδα τον Ιούνιο
5/6/2024 – Φαράγγι Μύλων Ρεθύμνου: 67χρονος πεζοπόρος από την Ολλανδία, αισθάνθηκε αδιαθεσία και κατέρρευσε. Η διαδρομή βρίσκεται κοντά στον αστικό ιστό και θεωρείται ομαλή, ωστόσο εκείνη την ημέρα οι θερμοκρασίες στην Κρήτη έφταναν τους 40 βαθμούς κι ο ίδιος αντιμετώπιζε προβλήματα με την καρδιά του.
5/6/2024 - Φαράγγι Χοχλακιών Σητείας (Κρήτη): 70χρονη πεζοπόρος από τη Γαλλία κατέρρευσε λίγο πριν τις δυόμιση το μεσημέρι, αφού προηγουμένως είχε πει ότι αισθάνεται ζαλάδα.
9/6/2024 – Παραλία Αγίας Μαρίνας (Σύμη): Ο 67χρονος Βρετανός και δημοφιλής παρουσιαστής του BBC Μάικλ Μόσλεϊ εντοπίστηκε νεκρός μετά από τέσσερις ημέρες ερευνών. Έφυγε με τα πόδια μες το καταμεσήμερο (μιάμιση η ώρα) από παραλία του νησιού, χωρίς το κινητό του τηλέφωνο κι έχοντας μαζί του μόνο ένα μικρό μπουκάλι νερό.
11/6/2024 – Αμοργός. Συνεχίζει να αγνοείται μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές 59χρονος Αμερικανός πεζοπόρος. Ξεκίνησε την πορεία του νωρίς το πρωί, ακολουθώντας χαρακτηρισμένο μονοπάτι κι ενδεχομένως να επέλεξε στην πορεία μια άλλη διαδρομή, πιθανότατα πιο δύσβατη.
13/6/2024 Λασίθι (Κρήτη) – 80χρονος περιπατητής από το Βέλγιο εντοπίστηκε νεκρός ενώ είχε πάει για πεζοπορία από το ξενοδοχείο της Χερσονήσου, όπου διέμενε με τη σύζυγό του, μέχρι τον αρχαιολογικό χώρο της Λατούς.
14/6/2024 – Σίκινος: Συναγερμός έχει σημάνει από το περασμένο Σάββατο και στη Σίκινο. Δύο γυναίκες από τη Γαλλία, μια 73 χρονών και μια 64 ξεκίνησαν πεζοπορία νωρίς το πρωί της Παρασκευής κι έκτοτε αγνοούνται.
14/6/2024 – Βυτίνα Αρκαδίας: Δυο Ισραηλινοί περιπατητές έχασαν τον προσανατολισμό τους ενώ πραγματοποιούσαν πεζοπορία στο όρος Μαίναλο, πηγαίνοντας προς την περιοχή Ζυγοβίτσι, αντί για τη Βυτίνα. Βρέθηκαν ασφαλείς το βράδυ της επόμενης ημέρας.
15/6/2024 – Χαράδρα Λιμνιώνα (Σάμος): 74χρονος πεζοπόρος από την Ολλανδία εντοπίστηκε νεκρός 6 μέρες μετά την έναρξη των ερευνών. Είχε επιχειρήσει να πραγματοποιήσει διαδρομή σε δύσβατη περιοχή.
Guardian: Ελλιπώς ενημερωμένοι οι τουρίστες στην Ελλάδα
Με αφορμή τον τραγικό θάνατο του Μάικλ Μόσλεϊ ο Guardian επισημαίνει ότι οι επισκέπτες στη χώρα μας εμφανίζονται ελλιπώς ενημερωμένοι για τους κινδύνους που πρόκειται να αντιμετωπίσουν εξαιτίας του καύσωνα. Όπως κι ότι υπάρχει ανάγκη για καλύτερη σήμανση των μονοπατιών και υποστήριξη των συλλόγων πεζοπορίας.
Σε αυτό το πλαίσιο το ρεπορτάζ του βρετανικού μέσου συμπεριλαμβάνει μαρτυρίες από διασώστες, όπου αναφέρουν ότι η αποστολή τους γίνεται δυσκολότερη, ακριβώς επειδή οι τουρίστες, αγνοούν τους κινδύνους, «ξεφεύγουν από το δρόμο» για να δουν άλλες τοποθεσίες και στη συνέχεια χάνονται. Χαρακτηριστική θεωρήθηκε κι η δήλωση επικεφαλής της ομάδας διάσωσης της Σάμου. «Χθες είδαμε ένα ζευγάρι να περπατάει σε ένα μονοπάτι στους 41 βαθμούς Κελσίου χωρίς καπέλα».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου