Ευρωεκλογές και ανεμοζάλες...

Στις 9 Ιουνίου περί τα 350 εκατομμύρια πολίτες της Ε.Ε. θα κληθούν να ψηφίσουν το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο εκλογικό σώμα στον κόσμο, μετά από αυτό της Ινδίας, παρά την απομάκρυνση 50 εκατομμυρίων Βρετανών. Για πρώτη φορά... οι ευρωβουλευτές εξελέγησαν άμεσα το 1979. Πρώτη πρόεδρος του Κοινοβουλίου ήταν η Γαλλίδα φιλόσοφος και πολιτικός Σιμόν Βέιλ, επιζήσασα των ναζιστικών στρατοπέδων, προσηλωμένη στην ιδέα της ενωμένης Ευρώπης.

Η Βέιλ νοιαζόταν για την προαγωγή της δημοκρατίας, της ελευθερίας, της ειρήνης, των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και την επούλωση των πολιτικών και πολιτισμικών τριγμών που είχαν καταστρέψει την Ευρώπη. Για τη διαφορά, καμία σχέση με την απερχόμενη πρόεδρο, Ρομπέρτα Μέτσολα, που θεωρεί δεδομένο το success story της Ε.Ε.

Χωρίς ενιαίο σύστημα παρά μόνο με κοινές αρχές, όπως αρχή της αναλογικής εκπροσώπησης, η μυστικότητα της ψήφου κ.λπ., η ηλικία ψήφου ορίζεται στα 16 έτη (Αυστρία, Βέλγιο, Γερμανία και Μάλτα), στα 17 έτη (Ελλάδα) και στα 18 έτη στα υπόλοιπα κράτη-μέλη. Οι έδρες κατανέμονται με κριτήριο τον πληθυσμό κάθε κράτους-μέλους, με τα μικρότερα κράτη να υπερεκπροσωπούνται σε σχέση με την πληθυσμιακή τους κατάσταση. (Λ.χ., το Λουξεμβούργο έχει 6 έδρες, ενώ με βάση τον πληθυσμό του θα έπρεπε να έχει μόνο μία.) Η Γερμανία έχει 96 έδρες, η Γαλλία 74 και η Ιταλία 73. Η Ελλάδα (με άλλα 4 κράτη-μέλη) εκλέγει 21 βουλευτές που θα μοιράζουν τον χρόνο τους ανάμεσα στην εκλογική περιφέρειά τους, στο Στρασβούργο και στις Βρυξέλλες.

Στις αρένες των ευρωεκλογών συζητιούνται εθνικά θέματα, ενώ η προσδοκία «να γίνω “η φωνή της χώρας μου” στο Ευρωκοινοβούλιο» συνδέεται με κάποια μεγαλύτερη πολιτική ευρωομάδα. Στην Ελλάδα τα μη ευρωπαϊκά θέματα ανάγονται σε ανώτατο στάδιο της δημοκρατίας· κάτι σαν ανεμοζάλη «εκτός θέματος»· σαν ματσάκι ανάμεσα στον ακροδεξιό λαϊκισμό «των εθνικών συμφερόντων στην Ευρώπη», τον δεξιόστροφο λαϊκισμό της συγκάλυψης και της συντήρησης της κυβέρνησης Μητσοτάκη και τον αριστερόστροφο λαϊκισμό των λοιπών μεγαλομανών προοδευτικών και αριστερών δυνάμεων που θέλουν «να αλλάξουν την Ευρώπη» με… μεταφυσικούς όρους.

Για μια μικρή χώρα, όπως η Ελλάδα, χωρίς προσανατολισμό, εθνικούς και κοινωνικούς στόχους, οι ευρωεκλογές μοιάζουν με αστείο· όμως, για ένα πολύ σοβαρό ζήτημα. Με σελέμπριτις, τηλεπερσόνες, αθλητές και ολυμπιονίκες στα ευρωψηφοδέλτια, η χώρα θα κινηθεί, σαν εκκρεμές του Κάφκα, μεταξύ βιρτουόζων της πείνας και αποικίας των τιμωρημένων. Ετσι, συμβάλλουμε στη φυσιογνωμία της Ενωμένης Ευρώπης. Π.χ., οι 6 από τους 21 απερχόμενους ευρωβουλευτές μας (άνω του 25%) ήταν εκτός πολιτικών ομάδων. Με μεγάλη ή μικρότερη αποχή. Από το 77,2% συμμετοχής το 1984, στο 52,6% το 2009 και στο 58,7 το 2019. Μπορούμε και χειρότερα αφού αρκετοί πιστεύουν -στο φαντασιακό- ότι η αποχή θα έχει πολιτικό περιεχόμενο με «χαστούκι στην εξουσία», ενώ θα έχει παραίτηση και αδιαφορία, με «άποψη».

Στις 10 Ιουνίου, οι ισχυρές ιδεολογικοπολιτικές ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου θα είναι οι ίδιες, με διαφορές ποσοστών. Το μεγαλύτερο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (η Δεξιά), η Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (οι Σοσιαλιστές), το Ανανεώστε την Ευρώπη (του Μακρόν), οι Πράσινοι-Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία, οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές και η Ομάδα Ταυτότητας και Δημοκρατίας (που εκφράζουν τους εθνικιστές και ακροδεξιούς) θα συνεννοηθούν μεταξύ τους, γιατί η αίσθηση της Ενωσης είναι τα συμφέροντα και η εναλλακτική η «έξοδος».

Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα μείνουν τα ίδια. Θα αλλάξει ίσως ο πρόεδρος του Συμβουλίου (ο Σαρλ Μισέλ) και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (η Φον ντερ Λάιεν – γιατί οι Σολτς και Μακρόν αγάπησαν τον Μάριο Ντράγκι). Στη συνέχεια, θα εγκριθούν οι 26 κομισάριοι. Κι όλα αυτά ύστερα από τελετουργική σύνθεση των προτάσεων για τους «αστέρες» των ευρωομάδων και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και με τη βούλα του Κοινοβουλίου. Πολλά θέματα που συζητιούνται στην Ελλάδα, είναι ήδη λυμένα στην Ευρώπη. Και όσα δεν συζητιούνται είναι ήδη δρομολογημένα.

Οπότε, μιλάμε για μια Ευρώπη που -αν και με καθυστέρηση- προλαβαίνει τα πάντα, άλλοτε με εκπλήξεις, άλλοτε για το καλό ή το κακό κι άλλοτε ως παίγνιο πολλαπλών επιπέδων. Σίγουρα δεν είναι εκλογές εθνικών θεμάτων, παρότι γίνονται μέσω εθνικών κομμάτων, που απλώνουν αφηγήματα σαν τραχανά και λένε ό,τι θέλουν γιατί μπορούν. Ακόμα και αν υποθέταμε ότι οι 21 Ελληνες ευρωβουλευτές θα δρούσαν ως μια αρραγής δύναμη εθνικής κρούσης, θα εξέφραζαν κάτι λιγότερο από το 3% του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Και επειδή δεν είμαστε σοβαροί, η ειλικρινής ευχή για «επιτυχία στην προσπάθειά σου» στους υποψήφιους ευρωβουλευτές μας, έχει περίπου την ίδια αξία με την ευχή μιας -πάλαι- Μυκονιάτισσας γιαγιάς προς τον βασιλιά Γεώργιο Α' (που θύμισε σε άρθρο του ο Γιώργος Βέλτσος): «Αντε, βασιλιά μου, και του χρόνου δήμαρχος».

Θανάσης Βασιλείου

efsyn.gr