Στα τέλη Απριλίου, ο (οΘντκ) υπουργός Υγείας κ. Αδωνις Γεωργιάδης, σε εκδήλωση εγκαινίων στη Μυτιλήνη, εκνευρισμένος από τις αποδοκιμασίες υγειονομικών εναντίον του, τους αποκάλεσε «κάφρους» και χαρακτήρισε «καφριλίκια» τις διαμαρτυρίες τους...
Το θέμα επανήλθε την περασμένη εβδομάδα στην επικαιρότητα όταν ο κ. υπουργός διευκρίνισε στους δημοσιογράφους που είχε καλέσει στην εκπομπή του στον Σκάι, ότι δεν χαρακτήρισε έτσι όλους τους υγειονομικούς, αλλά ειδικώς εκείνους που εκτόξευαν ύβρεις την ώρα που οι ιερείς έψαλλαν το Ευαγγέλιο.
Σύμφωνα με το Χρηστικό Λεξικό, κάφρος αποκαλείται κάποιος «απολίτιστος, άξεστος, αγενής». Η λέξη είναι δάνειο από το ιταλ. cafro, αλλά έχει πολύπλοκη ιστορία και διαδρομή. Ανάγεται στο αραβικό kafir, κατά λέξη «άπιστος». Ετσι αποκαλούσαν οι Αραβες τους λαούς Ξόζα της Νοτιοανατολικής Αφρικής, που ήταν ειδωλολάτρες, άρα άπιστοι, και που τους χρησιμοποιούσαν για σκλάβους.
Την αραβική λέξη την πήραν πρώτοι οι Πορτογάλοι έμποροι και ναυτικοί για να περιγράψουν τους Αφρικανούς της περιοχής και από εκεί πέρασε σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες, με σημασία ολοένα και λιγότερο θρησκευτική και ολοένα και περισσότερο εθνοτική - και μειωτική. Στους χάρτες του 17ου-18ου αιώνα, το ανεξερεύνητο εσωτερικό της νότιας Αφρικής αναφέρεται συχνά ως Cafreria. Και σε ελληνικά κείμενα του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα διαβάζουμε π.χ. ότι οι Κάφροι είναι «γένος ανθρώπων διαιρούμενον εις πολυαρίθμους φυλάς διεσπαρμένας εν τη μεσημβρινή Αφρική».
Τον καιρό του απαρτχάιντ, το αγγλικό kaffir και το ομόρριζο kaffer στα Αφρικάανς είχαν απροκάλυπτα μειωτικό χαρακτήρα για τους Μπαντού και τους άλλους μαύρους και «έγχρωμους». Στη σημερινή Νότια Αφρική, οι λέξεις αυτές (ευφημιστικά, the K-word) θεωρούνται εξαιρετικά προσβλητικές και η χρήση τους τιμωρείται, περίπου όπως η nigger στις ΗΠΑ.
Αξίζει όμως να σημειωθεί πως η αραβική λέξη είχε περάσει, μέσω τουρκικών, στα ελληνικά, ως καφίρης και κιαφίρης, που σημαίνει τον μη μουσουλμάνο, τον άπιστο, τον αλλόθρησκο και που σήμερα επιβιώνει μόνο ως επώνυμο.
Αλλά έχει κι ένα πολύ γνωστότερο ξαδερφάκι της, διότι η αραβική λέξη ανάγεται στην αρχαία περσική λέξη gabr, που δήλωνε τους πυρολάτρες, τους ειδωλολάτρες οπαδούς της παλιάς θρησκείας της Περσίας πριν από το Ισλάμ· από εκεί προήλθε το τουρκικό gâvur, ο άπιστος, που εξελληνίστηκε σε «γκιαούρης».
Οπότε, σκέφτομαι μήπως η δικαιολογία του κ. Γεωργιάδη, ότι δεν αποκάλεσε κάφρους όλους τους υγειονομικούς αλλά μονάχα όσους έβριζαν, είναι τελικά χειρότερη από την πράξη του. Χειρότερη, διότι δείχνει να θεωρεί δεδομένο και σωστό τον ρατσιστικό χαρακτηρισμό, ότι καλώς λέγεται για κάποιους άξεστους και ότι μπορεί να ειπωθεί από δημόσιο βήμα. Αλλά θα μας άρεσε αν ο πρωθυπουργός π.χ. της Σλοβενίας αποκαλούσε «Ελληνες» κάποιους ανέντιμους Σλοβένους πολίτες;
Πιστεύω λοιπόν ότι σε ένα σοβαρό κράτος όποιος υπουργός χρησιμοποιούσε ανάλογη έκφραση θα ζητούσε συγγνώμη ή θα εξαναγκαζόταν σε παραίτηση. Αλλά σε ένα σοβαρό κράτος, θα μου πείτε, δεν θα ήταν υπουργός ο κ. Γεωργιάδης…
Νίκος Σαραντάκος
efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου