Τα γαλόνια του Μιχάλη...

Του Κώστα Βαξεβάνη...

Οταν έχεις υπηρετήσει πέντε φορές στο ίδιο υπουργείο, µε τέσσερις διαφορετικούς πρωθυπουργούς και πολλά κόµµατα, τότε δύο πράγµατα µπορεί να συµβαίνουν: ή θεωρούν τον ρόλο σου τόσο σηµαντικό που υπερβαίνει διαχωριστικές γραµµές ή σε αντιλαµβάνονται ως ευέλικτο υπεργολάβο που θα κάνει τη δουλειά για τον εργολάβο µε συγκεκριµένο συµβόλαιο και όρους. 

Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης µπορεί να θεωρεί τιµητικό τον τίτλο τού κατ’ επάγγελµα υπουργού Προστασίας του Πολίτη, αλλά η πολυετής θητεία του στο υπουργείο τον καθιστά υπεύθυνο γι’ αυτό που είναι η Ελληνική Αστυνοµία. Κανένας άλλος υπουργός δεν ταυτίστηκε τόσο πολύ µε τις επιλογές (σε αντίληψη, πρόσωπα, ακόµη και εξοπλισµό) στην αστυνοµία. Το χειρότερο γι’ αυτόν είναι ότι επέλεξε αντί του ρόλου του πολιτικού προϊσταµένου της ΕΛΑΣ, αυτόν του σερίφη.

Συµβαίνει πολλές φορές µε ανθρώπους που αναλαµβάνουν πολιτικά πόστα τα οποία σχετίζονται µε τον στρατό και την αστυνοµία να φαντασιώνονται τον εαυτό τους ως κρυφογενναίο σε ειδική αποστολή, µε αποτέλεσµα να µεταφέρουν τις πιο στρατοκρατικές συµπεριφορές στα υπουργεία. Αντιλαµβάνονται δηλαδή τη συγκεκριµένη εξουσία σαν να είναι η προέκταση της αλάνας όπου έπαιζαν κλέφτες κι αστυνόµους, µε αυτούς πάντα σε ρόλο αρχηγού και υπερήρωα.

Επειδή είναι άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου, µέσα στην οποία πέφτουν συχνά οι επιλογές του (πόσο µάλλον του υπουργού), θα παρακάµψω τον ψυχολογικό παράγοντα και θα µείνω στον πολιτικό.

Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης φέρει ακέραιη την ευθύνη γι’ αυτό που είναι η Ελληνική Αστυνοµία και δεν είναι καθόλου τυχαίο που αυτή του η ευθύνη συνάντησε (δις) τον Κυριάκο Μητσοτάκη ως πρωθυπουργό. Ο πρώην νοµάρχης Καρδίτσας του ΠΑΣΟΚ είχε ραγδαία πολιτική εξέλιξη µετά το 2002, όταν το όνοµά του συνδέθηκε µε την εξάρθρωση τροµοκρατικών οργανώσεων. Τότε ξεκίνησε η σφοδρή επικοινωνιακή πορεία του «επιθεωρητή Μιχάλη», αν και είναι γνωστό ότι η εξάρθρωση αυτών των οργανώσεων ήταν… δουλειά άλλων. Η εικόνα ωστόσο του «επιτυχηµένου» τον συνόδευσε επί χρόνια και δικαιολόγησε επιζήµιες για τη δηµοκρατία επιλογές στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.

Αν πρέπει να µιλήσουµε µε πραγµατικά κριτήρια και όχι τηλεοπτικού λιβανίσµατος, ο Χρυσοχοΐδης είναι ο χειρότερος υπουργός ∆ηµόσιας Τάξης, αφού ανατίναξαν το γραφείο του µε επιστολή-βόµβα σκοτώνοντας µέσα στο υπουργείο τον αξιωµατικό Γιώργο Βασιλάκη. Η σηµαντική αυτή αποτυχία του έχει αποσιωπηθεί και προτάσσονται «ηρωικές» του επιχειρήσεις ενάντια στα Εξάρχεια, στους φοιτητές και τους µετανάστες.

Σε πολιτικό επίπεδο, ο Χρυσοχοΐδης µαζί µε τη Λίνα Μενδώνη κατέχουν το βραβείο πολιτικής (µη) ηθικής, αφού από στελέχη του ΠΑΣΟΚ βρέθηκαν εν µια νυκτί υπουργοί του Κυριάκου Μητσοτάκη και διαγράφηκαν από το κόµµα µετά την ανακοίνωση της υπουργοποίησής τους.

Αυτό που επέλεξε και τελικώς κατάφερε ο νυν υπουργός Προστασίας του Πολίτη είναι να προσφέρει στον Κυριάκο Μητσοτάκη τα φανταστικά γαλόνια του για να µπορέσει να δηµιουργήσει ένα αφήγηµα ασφάλειας, το οποίο βέβαια είναι αντεστραµµένο. Τη δηµόσια ασφάλεια δεν απειλούν ληστές, πιστολέρο, στελέχη της Greek mafia µε εντολείς µέσα στα πολιτικά γραφεία, αλλά όσοι είναι κοινωνικά ανήσυχοι και επιµένουν στο κράτος δικαίου. Για τον Χρυσοχοΐδη, όπως τον σκηνοθετεί ο Μητσοτάκης, κοινωνική απειλή είναι τα µέλη του Ρουβίκωνα που πετάνε χαρτάκια διαµαρτυρίας. Η υπέρτατη επιτυχία του Χρυσοχοΐδη είναι ότι «ακουµπά» (για να θυµηθούµε τον ∆ροσογιάννη που ακουµπούσε τους τροµοκράτες) αυτούς που ευθύνονται για τη φωτιά στη Marfin δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια και όποτε είναι σε αδιέξοδο.

Σε ποια χώρα της Ευρώπης µια κοπέλα θα έπεφτε νεκρή από µαχαίρι στην πόρτα αστυνοµικού τµήµατος όπου είχε προστρέξει για βοήθεια και ο υπουργός δεν θα είχε παραιτηθεί; Πόσο µάλλον όταν σε αυτό το τµήµα είχαν βρει καταφύγιο και υπηρετούσαν αστυνοµικοί καταδικασµένοι για υποθέσεις διαφθοράς.

Ποια ήταν η απάντηση του Χρυσοχοΐδη; Η διαρροή ενός ηχητικού στο οποίο ακούγεται ο αστυνοµικός της Αµεσης ∆ράσης να µιλά µε την Κυριακή Γρίβα λίγο προτού αυτή δολοφονηθεί. Ο αστυνοµικός ακούγεται να διεκπεραιώνει αργά και γραφειοκρατικά την κλήση, χωρίς να δίνει σηµασία στον κίνδυνο. Λεπτά αργότερα ακούγεται η Κυριακή να λέει «χάνοµαι» και να πέφτει αιµόφυρτη. Για να γίνουν ακόµη πιο έντονα τα συναισθήµατα όσων είναι ακροατές της live δολοφονίας δίνεται και βίντεο, πάλι µε διαρροές. Φυσικά από την αστυνοµία. Γιατί διαφορετικά η ηγεσία της ΕΛΑΣ θα διέταζε έρευνα για τη διαρροή του υλικού. ∆εν το έχει κάνει και οµολογεί ότι η πρόθεσή της ήταν να γίνουµε θεατές συναισθηµατικά φορτισµένοι.

Με ποιο στόχο; Να αναγνωριστεί από όλους ως υπεύθυνος ο νέος «σταθµάρχης των Τεµπών». Το πρόσωπο που εξαιτίας του λάθους του έγινε ό,τι έγινε, ο τηλεφωνητής της Αµεσης ∆ράσης. Το συµπέρασµα είναι ότι δεν φταίει ούτε ο Μητσοτάκης ούτε ο Χρυσοχοΐδης (αυτός θα φταίει σε λίγο, όταν καρατοµηθεί από υπουργός για να δοθούν πιστώσεις αποφασιστικότητας στον πρωθυπουργό).

Η πολιτική Μητσοτάκη – Χρυσοχοΐδη (την εφάρµοσε και ο φίλος της πρωθυπουργικής συζύγου Τάκης Θεοδωρικάκος στο ακέραιο) έχει θύµατα και την κοινωνία και την αστυνοµία. Εχει δοµηθεί µια αστυνοµία που αφού δείρει, κακοποιήσει, δολοφονήσει πολίτες, κάποια στιγµή πληρώνει και η ίδια το έγκληµα ως εξιλαστήριο θύµα. Και εννοώ τον ανώνυµο και ανυποψίαστο αστυφύλακα που χαίρεται για την υπερεξουσία που του δίνει ο Μητσοτάκης, µέχρι να τον δείξουν ότι φταίει για να σωθούν οι ίδιοι.

Η αστυνοµία αποτελεί κατασταλτικό µηχανισµό. Η κατασταλτική της λειτουργία πρέπει να είναι περιορισµένη µέσα στα δηµοκρατικά και θεσµικά πλαίσια. Πρέπει να καταστέλλει το έγκληµα και όχι τον πολίτη. Αυτή η στάθµιση είναι δύσκολη και εξαρτάται από το ποιος κυβερνά. Ποιος δηλαδή θέτει το πλαίσιο και τους κανόνες λειτουργίας.

∆εν είναι τυχαίο ότι στο συντηρητικό αφήγηµα η τάξη και η λειτουργία της αστυνοµίας σχετίζονται µε την άνεση που έχει ο αστυνοµικός να είναι πιστολέρο και να πυροβολεί. Αποσιωπούνται τα προβλήµατα που κάνουν την Ελληνική Αστυνοµία προβληµατική, αναξιόπιστη και αποδέκτη της κοινωνικής δυσαρέσκειας.

Το πρώτο πρόβληµα είναι η διαφθορά. Σηµαντικό τµήµα της αστυνοµίας και της ηγεσίας της συµµετέχει σε απλές πράξεις διαφθοράς αλλά και σε σοβαρά εγκλήµατα που σχετίζονται µε την Greek mafia. Για να µπορεί να λειτουργεί ακίνδυνα το διεφθαρµένο κοµµάτι, η αστυνοµία έχει υιοθετήσει µια γραφειοκρατική λειτουργία η οποία προάγει τον οχαδερφισµό και ελαχιστοποιεί την αίσθηση ευθύνης και καθήκοντος.

Αντί των πρωτοκόλλων και των απαράβατων κανόνων, στην αστυνοµία προτάσσονται ως στοιχεία επιβεβαίωσης και επιβράβευσης ο αγοραίος πατριωτισµός και η αποτελεσµατικότητα της βίας. Και φυσικά όποτε παρανοµήσει αστυνοµικός λειτουργεί το πλυντήριο της ηγεσίας για να καθαρίσει ο παραβάτης. Το αποτέλεσµα είναι ο αστυνοµικός που διαισθάνεται ή γνωρίζει ότι βρίσκεται στο έλεος της αυθαιρεσίας και όχι των νόµων να δηµιουργεί σχέσεις αλληλεγγύης µε τον µηχανισµό της διαφθοράς για να µην µπλέξει.

Η αστυνοµία που υπάρχει είναι αυτή που χρειάζονται ο Μητσοτάκης και ο Χρυσοχοΐδης. Οχι ο πολίτης και ο αστυνοµικός.

Κώστας Βαξεβάνης - DOCUMENTO