Καταδικαστικές αποφάσεις από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) για παραβίαση του άρθρου 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που κατοχυρώνει την απαγόρευση των βασανιστηρίων, φέρνει στα ευρωπαϊκά κράτη το πρόβλημα του υπερπληθυσμού των φυλακών και οι συνακόλουθα ανεπαρκείς συνθήκες κράτησης των τροφίμων...
Μέχρι σήμερα η Ελλάδα έχει καταδικαστεί σε 139 υποθέσεις- προσφυγές για απάνθρωπη μεταχείριση και η συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων αυτών αφορά τις συνθήκες κράτησης στα σωφρονιστικά και σε άλλα καταστήματα κράτησης.
Τα παραπάνω ανέφερε ο Έλληνας Δικαστής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αν. καθηγητής Ιωάννης Κτιστάκις, σε διάλεξη με θέμα «Η απαγόρευση των βασανιστηρίων», στο πλαίσιο εκδήλωσης της εκδήλωσης «Τιμή Δημητρίου Ευρυγένη», που διοργάνωσε απόψε στη Θεσσαλονίκη το Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου υπό την αιγίδα του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης.
Ο Έλληνας δικαστής αναφέρθηκε στη νομολογία του ΕΔΔΑ βάσει της οποίας «στο ζήτημα του υπερπληθυσμού των φυλακών -ενός σύγχρονου, επίμονου ευρωπαϊκού προβλήματος- η ευθύνη του κράτους είναι αντικειμενική». «Η απουσία πρόθεσης των αρχών -των σωφρονιστικών ή άλλων- δεν αποκλείει τη διαπίστωση παραβίασης της ευρωπαϊκής Σύμβασης λόγω του αντικειμενικού στοιχείου του υπερπληθυσμού. Αυτό σημαίνει ότι η έλλειψη οικονομικών πόρων ή άλλες υλικοτεχνικές δυσκολίες, δεν μπορούν να αποτελέσουν δικαιολογία για τις ανεπαρκείς συνθήκες κράτησης», επισήμανε ο κ. Κτιστάκις, εξηγώντας ότι για τον λόγο αυτό το ευρωπαϊκό δικαστήριο προχώρησε στη διαμόρφωση συνδυαστικών κριτηρίων για την αξιολόγηση κάθε καταγγελίας για υπερπληθυσμό στις ευρωπαϊκές φυλακές, με σημαντικότερο εξ αυτών το πρότυπο των τριών τετραγωνικών μέτρων, ως το ελάχιστο ωφέλιμο εμβαδό κρατουμένου ανά θάλαμο, ακολουθώντας την υπόδειξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά των Βασανιστηρίων.
Τα κριτήρια αξιολόγησης από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο
«Όταν το ωφέλιμο εμβαδό για κάθε κρατούμενο πέφτει κάτω από τρία τετραγωνικά μέτρα, η έλλειψη ατομικού χώρου του κρατούμενου θεωρείται τόσο σοβαρή ώστε να προκύπτει ισχυρό τεκμήριο παραβίασης του άρθρου 3 της Σύμβασης. Το ισχυρό αυτό τεκμήριο παραβίασης ανατρέπεται μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις», σημείωσε ενώ πρόσθεσε ότι τα υπόλοιπα κριτήρια αξιολόγησης των καταστημάτων κράτησης αφορούν την πρόσβαση σε υπαίθρια άσκηση, το φυσικό φως και εξαερισμό, την επάρκεια της θερμοκρασίας του χώρου, την τροφή, το επαρκή προαυλισμό, την εξασφάλιση ιδιωτικότητας μέσα στα κελιά, την τήρηση καλών συνθηκών υγιεινής, την εύκολη πρόσβαση των κρατουμένων σε τουαλέτες, την αποτελεσματική απολύμανση.
«Όταν ένας κρατούμενος διαθέτει παραπάνω από 4 τετραγωνικά ατομικό χώρο, οι λοιπές πτυχές των συνθηκών κράτησης στο συγκεκριμένο κατάστημα παραμένουν σημαντικότατες για την αξιολόγηση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο», συμπλήρωσε ο κ. Κτιστάκις, σημειώνοντας ότι στην Ελλάδα στον αναθεωρημένο το 2022 σωφρονιστικό κώδικα προβλέπεται ότι οι θάλαμοι των κρατουμένων πρέπει να διαθέτουν εμβαδόν τουλάχιστον έξι τετραγωνικών μέτρων.
Διευκρίνισε, τέλος, ότι το ευρωπαϊκό δικαστήριο «σε κάθε περίπτωση, λαμβάνει υπόψη του το σύνολο των διαθέσιμων επικαιροποιημένων σχετικών εθνικών πηγών, όπως π.χ. σχετικούς στατιστικούς πίνακες κρατουμένων που δημοσιεύει στην ελληνική ιστοσελίδα κάθε δεκαπενθήμερο η Γενική Γραμματεία Εγκληματικής Αντεγκληματικής Πολιτικής ή τις συναφείς εκθέσεις του Συνηγόρου του Πολίτη και της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου