Βούτυρο από τα κανόνια;...

Το δίλημμα βούτυρο ή κανόνια μπορεί να μεταλλαχθεί σε βούτυρο από τα κανόνια;

Αν οι 27 απορρίπτουν στη συντριπτική τους πλειονότητα την αποστολή χερσαίων δυνάμεων στην Ουκρανία, την ίδια στιγμή ομόφωνα συμφωνούν στην ανάγκη συνολικού επανεξοπλισμού της Ευρώπης απέναντι στον «αναθεωρητισμό» της Μόσχας και όχι μόνο...

Η ομοφωνία των 27 είναι όμως ρηχή, όπως φάνηκε στην προχθεσινή σύνοδο κορυφής, όταν η Γαλλία με τη στήριξη της Ελλάδας και της Φινλανδίας πρότεινε κοινό δανεισμό μέσω έκδοσης ευρωομολόγου για τη χρηματοδότηση των δαπανών επανεξοπλισμού της Ε.Ε., με τη Γερμανία, την Αυστρία και την Ολλανδία να απορρίπτουν κάθε σχετική, έστω και διερευνητική, συζήτηση.

Σε μια στιγμή που ελλοχεύει ο κίνδυνος εγκλωβισμού της Ε.Ε. σε μακροχρόνια ύφεση λόγω της περιοριστικής και άκαμπτης δημοσιονομικής πολιτικής που υπαγορεύει το Σύμφωνο Σταθερότητας, οι αμυντικές δαπάνες μπορεί να αποτελέσουν την έξοδο κινδύνου που αναζητούν στην Ε.Ε. από την έναρξη της κρίσης στην ευρωζώνη την άνοιξη του 2010 μέχρι και σήμερα.

Δύο ιστορικά παραδείγματα επιτρέπουν μια συγκρατημένη αισιοδοξία:

● Οι ΗΠΑ μπόρεσαν να αφήσουν πίσω τους οριστικά την ύφεση που προκάλεσε η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης του 1929 με τη συνταγή του αποπληθωρισμού μόνο μετά την είσοδό τους στον πόλεμο τον Δεκέμβριο του 1941.

Η φρενήρης κούρσα του επανεξοπλισμού και μιας πολεμικής παραγωγικής κινητοποίησης έβγαλε τις ΗΠΑ από το αδιέξοδο της περιόδου 1933-41, όταν τα μέτρα του Ρούζβελτ δεν κατόρθωναν να αναθερμάνουν την οικονομία.

● Παρόμοιο, αν όχι ίδιο σκηνικό με τον Πόλεμο της Κορέας στην τριετία 1950-53, καθώς η βεβαιότητα μιας επερχόμενης επίθεσης από την ΕΣΣΔ στην Ευρώπη και την Κίνα στην Ασία πυροδότησε μια εκτόξευση των αμυντικών δαπανών στη Δύση περιλαμβανομένων και των δύο ηττημένων του 1945, της Δυτικής Γερμανίας και της Ιαπωνίας.

Σε ό,τι αφορά τη Δυτική Ευρώπη, ο επανεξοπλισμός υπήρξε η εγγύηση ασφαλείας ότι δεν θα κινδύνευε με παλινδρόμηση στην ύφεση η ανάπτυξη που προέκυψε από το σχέδιο Μάρσαλ.

Προς μια παρόμοια κατεύθυνση φαίνεται να προσανατολίζεται η Ε.Ε. με ανοιχτό το ερώτημα πώς θα ισορροπήσει η Γερμανία την πολιτική που στοχεύει σε μηδενικά ελλείμματα με την αύξηση των αμυντικών της δαπανών.

Η παραπάνω επιλογή της υιοθέτησης μιας διόγκωσης των αμυντικών δαπανών στην Ευρώπη μοιραία θα εγκλωβίσει τη Δύση σε μια μακράς διάρκειας ψυχροπολεμική αντιπαράθεση με τη Ρωσία, ανεξάρτητα από την όποια κατάληξη της σύγκρουσης στην Ουκρανία.

Η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία έχουν πολεμικές βιομηχανίες που μπορούν να πυροδοτήσουν αναθέρμανση της οικονομίας.

Το ίδιο ισχύει κατά μείζονα λόγο για τη Γερμανία, η οποία όμως για να χαλαρώσει τους δημοσιονομικούς περιορισμούς που έχουν ενσωματωθεί στο Σύνταγμα θα πρέπει να υπάρξει πλειοψηφία των δύο τρίτων στην Μπούντεσταγκ.

Είναι φανερό ότι η Γερμανία καλείται να εγκαταλείψει για το ορατό μέλλον κάθε προσδοκία εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων με τη Ρωσία και ταυτόχρονα να παραμερίσει τη μόνιμη και άκαμπτη περιοριστική δημοσιονομική πολιτική.

Εξυπακούεται ότι μια ανάπτυξη που θα πυροδοτηθεί από τους εξοπλισμούς χρειάζεται ως πολιτικό άλλοθι μια διαρκή ένταση με τη Μόσχα.

Αλλωστε, η πλειοδοσία του Μακρόν υπέρ της αποστολής χερσαίων δυνάμεων στην Ουκρανία προβάλλει ως προετοιμασία για μια εκτόξευση των επενδύσεων στην αμυντική βιομηχανία.

Γιώργος Καπόπουλος

efsyn.gr