Αλέξης Παπαχελάς
Μια παράξενη, μεγάλη και εντελώς ετερόκλητη «συμμαχία» αμφισβητεί την ηγεμονία της Δύσης και το παγκόσμιο σύστημα που δημιουργήθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κίνα, Ρωσία, Ιράν, Ινδία, Τουρκία, κάποια κράτη της Λατινικής Αμερικής είναι μερικές από τις πολύ σημαντικές χώρες που συμμετέχουν στη... συμμαχία του «Παγκόσμιου Νότου».
Οι ηγέτες τους μιλούν ανοιχτά και δεν κρύβουν τη βούλησή τους να διαλύσουν τους κανόνες που επέβαλαν οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους μετά τον πόλεμο. Ορισμένοι, όπως ο Πούτιν, το κάνουν στην πράξη.
Ο κόσμος έχει χωριστεί στα δύο. Εμείς εδώ στη Δύση δεν το καταλαβαίνουμε πολλές φορές. Αντλούμε την πληροφόρησή μας από τον αγγλοσαξονικό, κυρίως, Τύπο και συνεχίζουμε να σκεπτόμαστε με τα «καλούπια» της μεταπολεμικής εποχής.
Μιλώντας ωστόσο με ηγέτες όπως ο Μόντι ή ακαδημαϊκούς και δημοσιογράφους της άλλης πλευράς, συνειδητοποιείς πόσο διαφορετικά βλέπουν εκείνοι τον κόσμο. Γεγονός που εξηγεί, για παράδειγμα, ότι η συναίνεση που συναντά κανείς στη Δύση για τη στήριξη της Ουκρανίας δεν βρίσκει σύμφωνο ένα τεράστιο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού.
Η εποχή μας, όμως, δεν έχει σχέση με τον Ψυχρό Πόλεμο. Η αντιδυτική συμμαχία δεν έχει μια κοινή ιδεολογία, την οποία προσπαθεί να εξαγάγει και να επιβάλει. Ούτε έχει απαραιτήτως κοινούς στόχους και συμφέροντα. Γι’ αυτό και απειλεί τη Δύση, αλλά σε καμία περίπτωση δεν προσφέρει ένα άλλο μοντέλο διακυβέρνησης ή αξιών.
Αυτές οι χώρες αμφισβητούν τη δυτική δημοκρατία, τις φιλελεύθερες αξίες και θέλουν να καταστρέψουν το σύστημα που τους επέβαλε η Δύση για περίπου 60 χρόνια. Αυτός είναι ο κοινός στόχος που τους συνδέει, όπως και η διάθεσή τους να φωνάξουν στους Αμερικανούς: «Δεν είστε πια το μόνο αφεντικό, τέλειωσε αυτή η εποχή!». Η Ευρώπη είναι κομμάτι του παγκόσμιου σκηνικού, αλλά κανείς δεν την λαμβάνει πολύ στα σοβαρά από γεωπολιτικής απόψεως, αφού δεν μπορεί να απεξαρτηθεί από τις ΗΠΑ και αρνείται να ενηλικιωθεί.
Ολο αυτό το άναρχο σκηνικό δεν προσφέρεται για ασφαλείς προβλέψεις. Εχει όλα τα στοιχεία και τις ενδείξεις που συνηγορούν υπέρ μιας μεγάλης κρίσης, από αυτές που μας επιφυλάσσει η Ιστορία κάθε 50-60 χρόνια. Θα είναι ένας γενικευμένος πόλεμος, μια βαθιά οικονομική κρίση, η απότομη κατάρρευση της παγκοσμιοποίησης, η αμφισβήτηση της δημοκρατίας μέσα στην ίδια τη Δύση; Μάγοι δεν υπάρχουν στην εποχή μας και οι γεωπολιτικοί γκουρού του Τwitter είναι απελπιστικά επιφανειακοί.
Για εμάς που μεγαλώσαμε στην εποχή της δυτικής ηγεμονίας είναι δύσκολο να σκεφτούμε πώς θα αλλάξει ο κόσμος. Ξέρουμε σίγουρα ότι προτιμάμε να ζούμε σε μια κοινωνία με δυτικές αξίες, όσες ανισότητες και δυσλειτουργίες και αν κρύβουν. Μπροστά μας, όμως, ξημερώνει ένας νέος κόσμος και το ερώτημα «για ποιους άραγε θα δουλεύουν τα παιδιά μας;» δεν έχει εύκολη απάντηση...
Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου