Τα αποτελέσματα της κλιματικής κρίσης δυστυχώς γίνονται πλέον όλο και πιο ορατά, ενώ ακραία καιρικά φαινόμενα σαν τους καύσωνες και τις πλημμύρες του καλοκαιριού που μας πέρασε θα γίνονται πλέον όλο και πιο συχνά. Πόσο πιο συχνά όμως; Ποιες είναι οι πιθανότητες ακραία και... σπάνια (στατιστικά μιλώντας) φαινόμενα σαν τα φετινά να επαναληφθούν στο κοντινό μέλλον;
Αναφορικά με τις καταστροφικές πλημμύρες που έπληξαν την Θεσσαλία τις τελευταίες ημέρες, πολλοί ειδικοί δεν έχασαν την ευκαιρία σε συνεντεύξεις τους σε διάφορα κανάλια της δημόσιας τηλεόρασης να αναφερθούν στο ρίσκο που αντιμετωπίζει η χώρα όσον αφορά το να ξαναέρθει αντιμέτωπη με πλημμύρες παρομοίου μεγέθους στο μέλλον.
O κ. Χρήστος Ζερεφός για παράδειγμα ανέφερε στο ΑΠΕ πως τέτοια φαινόμενα θα εμφανιστούν ξανά μετά από 300 – 400 χρόνια. Παρομοίως ο κ. Δημήτρης Εμμανουηλίδης αναφέρθηκε σε συνέντευξη του στο EΡT News σε στατιστικά μοντέλα που όπως μας ενημέρωσε έδειξαν πως «τέτοιο μέγεθος καταστροφής προβλέπεται ξανά τα επόμενα 16.000 χρόνια» και πως «θα περιμένουμε κάτι τέτοιο ξανά, το 18023».
Τα παραπάνω είναι μόνο δυο τρανταχτά παραδείγματα όπου μπορεί κάποιος με ελάχιστη γνώση στατιστικής να εντοπίσει κραυγαλέα προβλήματα στο πώς αναφορές σε στατιστικές πιθανότητες παρουσιάζονται με παντελώς λανθασμένο τρόπο στο ευρύ κοινό.
Πρώτον, όταν οι ειδικοί αναφέρονται σε ένα ακραίο φυσικό φαινόμενο όπως μια πλημμύρα ως «εκατονταετές», αυτό δεν σημαίνει πως αυτό θα επαναληφθεί σε 100 χρόνια από τώρα, και πως αφού μόλις έγινε τότε μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι. Αντιθέτως, «εκατονταετές φαινόμενο» σημαίνει πως έχει 1% πιθανότητες να συμβεί σε κάθε έτος. Παρομοίως, ένα «φαινόμενο χιλιετίας» έχει 0.1% πιθανότητες να συμβεί κάθε χρόνο. Λόγω της κλιματικής κρίσης οι πιθανότητες τέτοιων καταστροφών σε κάθε έτος αυξάνονται.
Υπό τις κατάλληλες συγκυρίες και αρκετή κακή τύχη λοιπόν, ακραία φαινόμενα σαν τα φετινά θα μπορούσαν να επαναληφθούν μέσα στα επόμενα χρόνια. Είναι λοιπόν βαθιά παραπλανητικό προς το ευρύ κοινό το να ακούγεται από ειδικούς πως τέτοια ακραία καιρικά φαινόμενα δεν θα εμφανιστούν ξανά για τα επόμενα 400 (ή 16.000!) χρόνια. Και επειδή εξυπηρετεί το βολικό αφήγημα κάθε κυβέρνησης τέτοια φαινόμενα είναι απρόβλεπτά (εν μέσω κραυγαλέας έλλειψης αντιπλημμυρικών έργων), αλλά και επειδή δημιουργεί λανθασμένες αντιλήψεις στο ευρύ κοινό μειώνοντας πιθανόν την αίσθηση του ρίσκου και του κινδύνου να ξαναβρεθούν αντιμέτωποι με παρόμοια περιστατικά στο εγγύς μέλλον.
Το Γραφείο Ηνωμένων Εθνών για τη Μείωση Κινδύνου Καταστροφών (United Nations Office for Disaster Risk Reduction [UNDRR]) αναφέρει ρητά στο «Sendai Framework for Disaster Risk Reduction» πως βασικός πυλώνας για την αύξηση της προσαρμοστικότητας στην κλιματική κρίση είναι η εκπαίδευση και η ενίσχυση της ικανότητα του κοινού στο να κατανοεί επαρκώς τα ρίσκα που αντιμετωπίζει ώστε να μπορεί να λαμβάνει δράση για να τα μειώνει. Όσοι θεωρούν λοιπόν τους εαυτούς τους ειδικούς και αποδέχονται το βήμα να επικοινωνήσουν στην δημόσια σφαίρα τις γνώσεις τους, ας το κάνουν με τρόπο υπεύθυνο και κατάλληλο προς ένα κοινό μη ειδικών...
*Δρ. Ευάγγελος Ντόντης, Λέκτορας στην Κοινωνικής Ψυχολογία των Καταστροφών, The Open University, UK.
**Δρ. Σταύρος Ντάφης, Φυσικός – Μετεωρολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών
efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου