Ο ΟΣΕ μεταθέτει τις ευθύνες...

...για τη φθορά στους τροχούς των τρένων...

«Μπαλάκι», που ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδας (ΟΣΕ) πετάει προς πολλές κατευθύνσεις, οι ευθύνες για τη ραγδαία αύξηση της φθοράς στους τροχούς των τρένων η οποία απειλεί με κατάργηση σιδηροδρομικά δρομολόγια, την ώρα που η κυβέρνηση πανηγυρίζει για την επανεκκίνηση των συρμών μετά το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών...

Η «Εφ.Συν.» ανέδειξε με δύο δημοσιεύματα, ένα στις 11 Αυγούστου («Τρένο... πάνε τα προβλήματα - Κινδυνεύει να μείνει χωρίς τρένα ο ΟΣΕ») και ένα χθες 16 Αυγούστου («Η Hellenic Train προειδοποιεί ξανά»), το πρόβλημα της φθοράς των τροχών. Το ρεπορτάζ βασίστηκε στο περιεχόμενο δύο επιστολών που έστειλε η διοίκηση της Hellenic Train (πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ) στον ΟΣΕ, κοινοποιώντας τις στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), τη ΓΑΙΑΟΣΕ και άλλους φορείς.

Η διοίκηση του ΟΣΕ έστειλε χθες στην «Εφ.Συν.» τη δική της επιστολή προς τη Hellenic Train, «ευελπιστώντας ότι θα φιλοξενηθεί από την εφημερίδα με σκοπό την αντικειμενική δημοσιοποίηση όλων των απόψεων». Η επιστολή αυτή έχει ημερομηνία 11/8 (δηλαδή την ημέρα που η «Εφ.Συν.» ανέδειξε το θέμα με το κεντρικό πρωτοσέλιδο θέμα της) και κοινοποιείται επίσης στο υπουργείο Υποδομών-Μεταφορών, τη ΡΑΣ και τη ΓΑΙΑΟΣΕ. Μεταξύ άλλων αναφέρει:

1. Από το 2022 ο ΟΣΕ έχει αναθέσει στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης μελέτη για την εγκάρσια δυναμική συμπεριφοράς των συρμών Desiro-Siemens και Railbus Desiro Stadler, κανονικού και μετρικού εύρους. Σύμφωνα με τη μελέτη, αυτοί οι τύποι οχημάτων πάνε καλά στην ευθεία αλλά έχουν κακές επιδόσεις στις κλειστές στροφές όσον αφορά τη φθορά των τροχών. «Η γραμμή Αθήνα-Οινόη-Χαλκίδα χαρακτηρίζεται από ικανό αριθμό τέτοιων καμπυλών» αναφέρει.

2. Η μελέτη πρότεινε να αντικατασταθεί το τροχαίο υλικό σταδιακά με άλλο που θα είναι κατάλληλο για τα συγκεκριμένα γεωμετρικά χαρακτηριστικά (όπως παλαιότερα αντί για τα Desiro συνέβαινε με τα ΜΑΝ2000). Πρότεινε επίσης να αλλάξει η οριζοντιογραφία των γραμμών (ο τρόπος που φαίνονται από ψηλά, δηλαδή να μειωθούν οι κλειστές καμπύλες), «κάτι που είναι ανέφικτο».

3. Περνώντας στο «διά ταύτα» ο ΟΣΕ επιρρίπτει ευθύνες στη μη τήρηση των ορίων ταχύτητας. Οπως αναφέρει, έχει διαπιστώσει («με χρήση συσκευών ελέγχου») ταχύτητες 80 χλμ./ώρα σε σημεία που έχει βάλει όριο τα 20 χλμ./ώρα ή 40 χλμ./ώρα παρά το όριο των 10 χλμ./ώρα. Για το θέμα αυτό εφίσταται η προσοχή στη Hellenic Train προφανώς για να μην ξεπερνούν τα όρια ταχύτητας οι μηχανοδηγοί.

4. Η φθορά στο «νύχι» των τροχών αναγκάζει τη Hellenic Train να τους περνά από τόρνο και μετά από κάποιες τορνεύσεις να τους αντικαθιστά. Αυτό οδηγεί σε αποσύρσεις τρένων και μείωση δρομολογίων, αλλά και αυξημένο κόστος για το οποίο διαμαρτύρεται η Hellenic Train. Για το θέμα αυτό ο ΟΣΕ απαντά χωρίς περιστροφές ότι η Hellenic Train υπέγραψε πέρσι σύμβαση με το Δημόσιο, δηλώνοντας ότι «γνωρίζει την κατάσταση της σιδηροδρομικής υποδομής», «η οποία δεν είναι δυνατόν να έχει αλλάξει ραγδαία σε 1 έτος».

5. Ο ΟΣΕ επιμένει ότι έχει τοποθετήσει σταθερούς λιπαντές σε κλειστές καμπύλες (Πειραιάς-Αθήνα, Οινόη-Χαλκίδα, Σταθμός Αθηνών, Κόμβος ΣΚΑ Αχαρνών, καμπύλη Κορωπίου), ενώ στο τμήμα ΣΚΑ-Οινόη, που δεν έχει «γρασαδόρους», η λίπανση γίνεται με ειδικό όχημα. Σημειώνεται ότι η λίπανση γίνεται με ειδικό τρόπο στην παρειά της σιδηροτροχιάς που έρχεται σε επαφή με το «νύχι» του τροχού, ώστε να μειώνεται η τριβή χωρίς να προκαλεί ολίσθηση.

6. Ο ΟΣΕ διατυπώνει σοβαρά ερωτήματα για το γεγονός ότι η Hellenic Train θέτει στην τελευταία επιστολή της για πρώτη φορά το θέμα της φθοράς των τροχών σε τροχαίο υλικό άλλων τύπων που δεν είχε αναφερθεί στο παρελθόν (μηχανές Adtranz, ηλεκτράμαξες, ακόμη και βαγόνια). Χαρακτηρίζει «εμμονικό» τον τρόπο με τον οποίο η Hellenic Train επιρρίπτει ευθύνες στον ΟΣΕ για ελλιπή λίπανση στις ράγες και αναρωτιέται αν ευθύνονται οι λιπαντές που υπάρχουν πάνω στο τροχαίο υλικό καθώς και άλλες παράμετροι. Ζητά επίσης από τη Hellenic Train να αλλάζει τη φορά των συρμών σε τακτά χρονικά διαστήματα, καθώς διαπιστώνεται ότι η φθορά των τροχών εμφανίζεται κυρίως στην αριστερή πλευρά.

7. Ο ΟΣΕ ζητά από τη ΡΑΣ να ελέγχει τους ταχογράφους για να διαπιστώνει την τήρηση των ορίων ταχύτητας και να ζητήσει τα πιστοποιητικά και τις προδιαγραφές των τροχών στους οποίους παρατηρείται η φθορά.

8. Ο ΟΣΕ θέτει σαφώς θέμα μειωμένης ποιότητας των τροχών και γι’ αυτό ζητά και από τη ΓΑΙΑΟΣΕ (εταιρεία που υπάγεται στο Υπερταμείο και έχει στη δική της ιδιοκτησία το τροχαίο υλικό) να διεξάγει σκληρομετρήσεις μέσω ανεξάρτητου φορέα.

9. Μεσοπρόθεσμα ο ΟΣΕ ζητά από τη Hellenic Train να δρομολογήσει τροχαίο υλικό «συμβατό με τη γεωμετρία της γραμμής» και να εξεταστεί σε συνεργασία με τον κατασκευαστή «η προσαρμογή της ακαμψίας των φορείων».

10. Τι θα κάνει ο ίδιος ο ΟΣΕ για το πρόβλημα; Αυτά που ήδη εφαρμόζει, δηλαδή τη συντήρηση και το γέμισμα των σταθερών γρασαδόρων αλλά και τη λίπανση με τα δύο ειδικά οχήματα τα οποία, όπως αναφέρει, πραγματοποίησαν 16 διαδρομές τον Φεβρουάριο, ενώ από τον Απρίλιο κάνουν 9 διαδρομές.

11. Η διοίκηση του ΟΣΕ προαναγγέλλει επίσης την υλοποίηση μελέτης με ανάθεση «σε εξειδικευμένο σύμβουλο» για την αλληλεπίδραση τροχού-ράγας (Wheel/Rail Interface). Θα αναθέσει επίσης «ειδικό μεταλλουργικό έλεγχο σε εξειδικευμένο εργαστήριο ελληνικού Πολυτεχνείου τόσο για τους τροχούς όσο και για τις σιδηροτροχιές».

Απάντηση συντάκτη

Προφανώς είναι θετικό το γεγονός ότι ο ΟΣΕ αποφάσισε να απαντήσει στα δημοσιεύματα της «Εφ.Συν.», κοινοποιώντας έστω την απάντηση που έχει στείλει στη Hellenic Train και στους άλλους παραλήπτες των τριών επιστολών της. Εμφανώς θεωρεί ότι εκείνος έχει πράξει όλα όσα έπρεπε και η ευθύνη βαραίνει τη Hellenic Train (είτε διότι τρέχουν οι μηχανοδηγοί της και προκαλούν φθορά στους τροχούς, είτε διότι προμηθεύεται κακής ποιότητας τροχούς) ή ακόμη τη ΡΑΣ που δεν ασκεί έλεγχο στη Hellenic Train, είτε και τη ΓΑΙΑΟΣΕ που μισθώνει το τροχαίο υλικό.

Αίσθηση προκαλεί πάντως η αναφορά που κάνει στο σημείο 4 (δική μας αρίθμηση), που ο ΟΣΕ παραδέχεται εμμέσως την κατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου και ρίχνει την ευθύνη στη Hellenic Train η οποία «θα έπρεπε να τη γνωρίζει» όταν υπέγραψε πέρσι τη σύμβαση με το Δημόσιο. Υπενθυμίζεται ότι η «Εφ.Συν.» έχει γράψει επανειλημμένως για τη σύμβαση αυτή (π.χ. «Εγκλημα» στη σύμβαση-εξπρές με τους Ιταλούς για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ», 23/4/2022), με την οποία οι Ιταλοί τής πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα εισπράξουν επιδότηση 750 εκατομμυρίων ευρώ σε βάθος 15ετίας, που προώθησε ο πρώην υπουργός Κώστας Αχ. Καραμανλής περνώντας την και από τη Βουλή με τον νόμο 4953/2022.

Είναι αξιοσημείωτο ότι ο ΟΣΕ παρακάμπτει εντελώς την παρατήρηση της Hellenic Train ότι τα προβλήματα με την αυξημένη φθορά των τροχών εμφανίστηκαν μετά το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών και την επανεκκίνηση των σιδηροδρόμων. Διαχειρίζεται το θέμα ως κάτι που απασχολεί εδώ και χρόνια τον σιδηρόδρομο και το έχει αντιμετωπίσει με τις διάφορες μελέτες.

Μαζί με την επιστολή, τα βασικά σημεία της οποίας δημοσιεύουμε παραπάνω, η διοίκηση του ΟΣΕ στέλνει και ένα σύντομο κείμενο στο οποίο αναρωτιέται «σε τι αποσκοπούσε αλλά και τι εξυπηρετεί» η διαρροή στην «Εφ.Συν.» μιας επιστολής της Hellenic Train που στάλθηκε στις 10/8 (πάνω σε αυτήν βασίστηκε το χθεσινό μας δημοσίευμα).

Εδώ οφείλουμε να επαναλάβουμε ότι βασικός οδηγός για μια δημοσίευση αποτελεί το δημόσιο συμφέρον. Ο ελληνικός σιδηρόδρομος χτίζεται και συντηρείται εδώ και χρόνια όχι προς όφελος των κατασκευαστών του, αλλά για το καλό των πολιτών που συμβάλλουν με δισεκατομμύρια μέσω της φορολογίας.

Εάν ένα πρόβλημα δεν αναδεικνύεται, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των δρομολογίων, όπως συμβαίνει εδώ και χρόνια, προς όφελος των άλλων μέσων μαζικής μεταφοράς. Ακόμη χειρότερα και τρισχειρότερα, εάν ένα πρόβλημα δεν «φωτίζεται» μπορεί να οδηγήσει και σε πολύ σκοτεινές και επώδυνες καταστάσεις, όπως πολύ καλά γνωρίζουν οι συγγενείς των 57 νεκρών των Τεμπών και οι πολλαπλάσιοι τραυματίες.

Άρης Χατζηγεωργίου

Efsyn.gr