Στον Ειρηνικό τα ραδιενεργά νερά της Φουκουσίμα...

 Με το ενδεχόμενο να προβαίνει σε ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και χωρίς κανείς να μπορεί να τη σταματήσει, η κυβέρνηση της Ιαπωνίας ξεκίνησε την Πέμπτη την απελευθέρωση ραδιενεργού νερού από το κατεστραμμένο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα, Ντάιτσι, στον Ειρηνικό Ωκεανό, κάτι που σχεδιάζει να συνεχίσει να το κάνει σταδιακά για τα επόμενα 30 χρόνια. Το σχέδιο σταδιακής απελευθέρωσης νερού με μέγιστο ρυθμό 500.000 λίτρων τη μέρα μέσω ενός αγωγού ενός χιλιομέτρου στη θάλασσα έχει κερδίσει την έγκριση της πυρηνικής εποπτικής αρχής του ΟΗΕ...

Περίπου 1,34 εκατ. τόνοι νερού, που ισοδυναμεί με περισσότερες από 500 ολυμπιακές πισίνες, έχουν συσσωρευτεί στο εργοστάσιο της Φουκουσίμα από τον σεισμό των 9,1 Ρίχτερ και το τσουνάμι που σκότωσαν περισσότερους από 19.000 ανθρώπους το 2011.

Τρεις πυρηνικοί αντιδραστήρες έλιωσαν αναγκάζοντας σε απομάκρυνση τουλάχιστον 100.000 ανθρώπους. Ραδιενεργό νερό χύθηκε στον Ειρηνικό και μεταφέρθηκε ανατολικά από ρεύματα προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Δυόμισι χρόνια αργότερα ανιχνεύτηκε ραδιενεργή ακτινοβολία από το εργοστάσιο σε νερά ανοιχτά της Καλιφόρνιας, αλλά σε επίπεδα που θεωρήθηκαν αβλαβή.

Μολυσματικές ουσίες

Στη δεκαετία που ακολούθησε η Ιαπωνία κατασκεύασε περισσότερες από 1.000 δεξαμενές για να αποθηκεύσει πάνω από ένα εκατομμύριο τόνους νερού από τη Φουκουσίμα: βρόχινο νερό, υπόγεια ύδατα και νερό που αντλείται στις εγκαταστάσεις για να ψύχουν τους κατεστραμμένους αντιδραστήρες. Μόλις υποβληθεί σε επεξεργασία αυτό το νερό θα χύνεται στον Ειρηνικό. Ιάπωνες αξιωματούχοι υποσχέθηκαν ότι τα επίπεδα των μολυσματικών ουσιών που υπάρχουν στα λύματα θα είναι σημαντικά χαμηλότερα από τα διεθνή στάνταρντ για την υγεία και τον περασμένο μήνα ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας του ΟΗΕ, που επιβλέπει την πυρηνική ενέργεια, ενέκρινε το σχέδιο, αναφέροντας ότι τα λύματα έχουν «αμελητέες ραδιολογικές επιπτώσεις στους ανθρώπους και το περιβάλλον».

Ωστόσο ορισμένοι επιστήμονες εξακολουθούν να ανησυχούν για το πόσο λίγα είναι γνωστά για τις πιθανές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις αυτών των λυμάτων, ενώ πολλοί αυτόχθονες πληθυσμοί στον Ειρηνικό ανησυχούν ότι η κίνηση θα προσθέσει ένα επιπλέον βάρος στις ανισότητες υγείας που αντιμετωπίζουν ήδη οι κοινότητές τους.

Γι’ αυτούς η απόφαση της Ιαπωνίας είναι η επέκταση μιας μακροχρόνιας ιστορίας χρήσης του Ειρηνικού ως χωματερής για πυρηνικά απόβλητα. Και υπενθυμίζουν ότι κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου η Βρετανία, η Γαλλία και οι ΗΠΑ δοκίμασαν περισσότερες από 300 πυρηνικές βόμβες στις περιοχές του Ειρηνικού της Πολυνησίας και της Μικρονησίας, καθώς και στις ερήμους της Αυστραλίας.

Στη Φουκουσίμα μια ανησυχία για την απόρριψη αφορά το τρίτιο, ένα ραδιενεργό ισότοπο που παράγεται σε πυρηνικούς αντιδραστήρες και δεν μπορεί να αφαιρεθεί μέσω της διαδικασίας επεξεργασίας της Ιαπωνίας. Ιάπωνες αξιωματούχοι λένε ότι μόλις τα λύματα αναμιχθούν στον ωκεανό η ποσότητα τριτίου που υπάρχει αναμένεται να είναι πολύ χαμηλότερη από τα πρότυπα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την ποιότητα του πόσιμου νερού (1.500 μπεκερέλ ανά λίτρο σε σύγκριση με το όριο του ΠΟΥ των 10.000 μπεκερέλ ανά λίτρο), επίπεδα συγκρίσιμα με αυτά του νερού που απελευθερώνεται από πυρηνικούς σταθμούς οι οποίοι λειτουργούν στην Κίνα, το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά.

Η Ιαπωνία λέει ότι η απόρριψη είναι ασφαλής, αλλά ο βιολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας και συγγραφέας μιας εξαντλητικής ανασκόπησης των υφιστάμενων μελετών για το τρίτιο που εκκρεμεί προς δημοσίευση, Τίμοθι Μουσό, δεν είναι τόσο σίγουρος. «Ενώ η έκθεση στο τρίτιο μέσω της κολύμβησης ή του πόσιμου νερού δεν αποτελεί κίνδυνο, το ραδιενεργό ισότοπο μπορεί να βιοσυσσωρευτεί μέσω της τροφικής αλυσίδας».

Μελέτες σε ποντίκια και αρουραίους υποδεικνύουν ότι η κατάποση τριτίου θα μπορούσε να οδηγήσει σε προβλήματα καρκίνου και γονιμότητας, λέει, αλλά αν αυτό θα συμβεί στους ανθρώπους δεν είναι ξεκάθαρο, επειδή το ραδιενεργό ισότοπο δεν έχει μελετηθεί αρκετά.

Αυτή η πιθανότητα να επηρεάσει την τροφική αλυσίδα προκαλεί μεγάλη ανησυχία στον Ρόμπερτ Ρίτσμοντ, διευθυντή του Θαλάσσιου Εργαστηρίου Καβάλο στο Πανεπιστήμιο της Χαβάης. Τον Φεβρουάριο επισκέφτηκε την Ιαπωνία και συναντήθηκε με επιστήμονες της χώρας σχετικά με την απελευθέρωση, αλλά έφυγε χωρίς να λάβει επαρκή στοιχεία σχετικά με το περιεχόμενο των δεξαμενών νερού και την αποτελεσματικότητα του συστήματος επεξεργασίας τους.

Εναλλακτικές λύσεις

Αμφιβάλλει επίσης ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη απαλλαγής από το νερό και λέει ότι η Ιαπωνία θα πρέπει να εξετάσει άλλες βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις. Η βιασύνη για την απόρριψη του νερού, λέει ο Ρίτσμοντ, υποδηλώνει ότι η Ιαπωνία επιλέγει τη φτηνότερη, πιο πολιτικά πρόσφορη μέθοδο για να απαλλαγεί από τα πυρηνικά απόβλητα αντί να κάνει ό,τι είναι καλύτερο για τους γείτονές της και τον ωκεανό, ο οποίος έχει ήδη πιεστεί από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, την πλαστική ρύπανση και την οξίνιση των ωκεανών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η αντίθεση των κρατών του Ειρηνικού στο σχέδιο ήταν αρχικά έντονη, αλλά έπειτα από μια διαφημιστική εκστρατεία πολλών εκατομμυρίων δολαρίων που πραγματοποίησε η ιαπωνική κυβέρνηση για να επηρεάσει την κοινή γνώμη -στην οποία υπήρχαν σε απευθείας μετάδοση πλάνα με ψάρια που ζουν σε μια δεξαμενή των επεξεργασμένων λυμάτων- όπως και της συνάντησης με ηγέτες του Ειρηνικού, αρκετοί εξέφρασαν την υποστήριξή τους, με πιο πρόσφατη αυτή από τον πρωθυπουργό των Φίτζι, Σιτιβένι Ραμπούκα.

*Με πληροφορίες από Grist και Al Jazeera