Προδιαγεγραμμένο έγκλημα...

Κυβέρνηση σε διατεταγμένη υπηρεσία προστασίας των κερδών των εφοπλιστών. Ο τραγικός θάνατος του 47χρονου εργάτη Γιάννη Νομικού στη... Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Οπως εξηγούν στο Documento ειδικοί και συνδικαλιστές, τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια βρίσκεται στον πάτο μεταξύ του συνόλου των χωρών της ΕΕ αναφορικά με τις εργασιακές συνθήκες, αλλά και με την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων. Μόνο η Βουλγαρία μπορεί να συγκριθεί με την Ελλάδα σχετικά με τις τραγικές εργασιακές συνθήκες, αλλά ακόμη κι εκεί η κατάσταση βελτιώνεται. Οχι όμως και στην Ελλάδα του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Τον τελευταίο χρόνο τα εργατικά δυστυχήματα στην Ελλάδα έχουν υπερδιπλασιαστεί. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το 2022 τα θύματα ήταν 104, το 2021 ήταν 31, το 2020 ήταν 41, το 2019 ήταν 51 και το 2018 ήταν 46. Παράλληλα, τα μη θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα της περασμένης χρονιάς ξεπέρασαν τις 13.000, πολλά εκ των οποίων έχουν οδηγήσει σε ακρωτηριασμούς, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι και να μην μπορούν να επιστρέψουν στην εργασία τους.

Η κυβέρνηση φέρει ακέραιη την ευθύνη γι’ αυτή την κατακόρυφη αύξηση των δυστυχημάτων. Κι ας δήλωσε ανερυθρίαστα ο τέως υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης το βράδυ της περασμένης Τετάρτης ότι «το δυστύχημα συνέβη ενόσω δεν ήμασταν εμείς στην κυβέρνηση».

Είναι άλλωστε η κυβέρνηση του Κυρ. Μητσοτάκη που πέρασε τρεις νόμους που εναρμονίζονται πλήρως με τις επιδιώξεις των εργοδοτών.

Αρχικά ήταν ο εργασιακός νόμος του 2021 του Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος συνέβαλε αρνητικά στα θέματα υγείας και ασφάλειας στην εργασία. Παράλληλα υπήρξαν ακόμη δύο νόμοι από το υπουργείο Ανάπτυξης και το υπουργείο Περιβάλλοντος που επέτρεψαν να εργάζονται ως χειριστές ανυψωτικών μηχανημάτων και ηλεκτρολόγοι εδάφους μη αδειοδοτημένοι εργάτες. Ο λόγος απλός: οι εργοδότες θέλουν να πληρώνουν λιγότερο. Και η κυβέρνηση το δέχτηκε.

Φυσικά, ο τέως υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Αδωνης Γεωργιάδης δεν θα μπορούσε να μη σταθεί στο πλευρό των εφοπλιστών. Κι αυτό γιατί μολονότι είχε υποσχεθεί στους εργαζόμενους ότι δεν θα αλλάξει τον νόμο αναφορικά με το ότι δεν θα εργάζονται ως χειριστές ανυψωτικών μηχανημάτων μη αδειοδοτημένοι εργάτες, αθέτησε την υπόσχεσή του και τρία χρόνια μετά έφερε στη Βουλή νομοσχέδιο το οποίο προέβλεπε ακριβώς το αντίθετο. Μάλιστα όχι μόνο αθέτησε απροκάλυπτα την υπόσχεσή του, αλλά παράλληλα κατηγόρησε τους εργάτες ότι συνέστησαν «καρτέλ».

Δεν είναι μόνο αυτό. Επί των ημερών αυτής της κυβέρνησης καταργήθηκε το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ), το έργο του οποίου ανέλαβε η Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας, η οποία όμως δεν υπάγεται σε υπουργείο και δεν λογοδοτεί πουθενά. Ετσι οι εργοδότες αφήνονται απρόσκοπτα να παρανομούν αφού δεν πραγματοποιείται σχεδόν κανένας έλεγχος, ενώ οι εργαζόμενοι μιλάνε για «καθημερινό πόλεμο» εξαιτίας της έλλειψης μέτρων προστασίας.

Κι έπειτα όσοι εργαζόμενοι ή οι οικογένειές τους τολμήσουν να κινηθούν δικαστικά ύστερα από κάποιο ατύχημα έχουν να αντιμετωπίσουν και ένα δικαστικό γολγοθά: τα προσκόμματα είναι ατέλειωτα, το κόστος μεγάλο, ενώ περνάνε χρόνια μέχρι οι υποθέσεις να τελεσιδικήσουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα οι εργολαβικές εταιρείες αλλάζουν ΑΦΜ προκειμένου να αποφύγουν τις νομικές τους ευθύνες.

Ολα αυτά δεν τα είδε ο Κυρ. Μητσοτάκης ούτε όταν είχε πάει στην –άδεια από εργαζόμενους– Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη του Περάματος ούτε όταν δήλωνε λίγες ώρες πριν από το δυστύχημα πως στο Πέραμα η ΝΔ πήρε 38% επειδή η κυβέρνηση έδωσε δουλειές. Καμιά έκπληξη. Είναι άλλωστε ο πρωθυπουργός που επί των ημερών του συνέβη το δυστύχημα στα Τέμπη στο οποίο 57 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους επειδή δεν είχε αντικατασταθεί το σύστημα τηλεδιοίκησης στη Λάρισα για μερικές χιλιάδες ευρώ.

Οι αρμόδιοι είχαν προειδοποιηθεί, όπως είχε συμβεί και με την περίπτωση των Τεμπών. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνδικάτου Μετάλλου Αττικής Ακη Αντωνίου: «Το τελευταίο πεντάμηνο είχαμε κάνει πέντε 24ωρες απεργίες προειδοποιώντας ότι για το θανατηφόρο δυστύχημα λείπουν μόνο η ημερομηνία και η ώρα που θα συμβεί».

Το δυστύχημα του Γ. Νομικού προκλήθηκε επειδή, σύμφωνα με όσα καταγγέλλουν οι συνάδελφοί του, έλειπε μια ασφάλεια στον γάντζο που μετέφερε το φορτίο το οποίο καταπλάκωσε αυτόν και δύο συναδέλφους του. Που στοίχιζε μερικά ευρώ. Τόσο κοστίζει η ανθρώπινη ζωή στο Πέραμα, όπου ο πρωθυπουργός είδε δήθεν χαμογελαστούς εργαζόμενους ενώ ήταν περικυκλωμένος από στελέχη της ΝΔ.

«13.000 εργατικά ατυχήματα το 2022»

Το δυστύχημα στο Πέραμα δεν αποτέλεσε έκπληξη για όσους γνωρίζουν την κατάσταση. Αυτό παραδέχτηκαν στο Documento τόσο ο Ανδρέας Στοϊμενίδης, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (EU-OSHA) και πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων Τεχνικών Επιχειρήσεων Ελλάδος, όσο και η Σταυρούλα Παπαδημητρίου, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής ΑΔΕΔΥ και πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων Επιθεώρησης Εργασίας. «Δεν ήταν έκπληξη το δυστύχημα. Αυτό που έχουμε παρατηρήσει είναι ότι χρόνο με τον χρόνο αυξάνονται τα ατυχήματα και τα δυστυχήματα στους χώρους εργασίας. Τα θανατηφόρα δυστυχήματα –αυτά δηλαδή τα οποία γίνονται γνωστά– είναι ελάχιστο κομμάτι. Το μεγαλύτερο κομμάτι αφορά εργατικά ατυχήματα τα οποία δεν κοστίζουν ζωές. Την τελευταία χρονιά έχουμε περίπου 13.000 εργατικά ατυχήματα, όπου έχουμε ακρωτηριασμούς και τα οποία αφήνουν ανθρώπους ανίκανους ακόμη και να εργαστούν» ανέφερε στο Documento η Στ. Παπαδημητρίου, με τον Ανδρ. Στοϊμενίδη να προθέτει ότι μόνο τις τελευταίες δέκα ημέρες έχουν χάσει τη ζωή τους εννέα άνθρωποι. 

«Καθημερινός πόλεμος»

Επιπλέον, όπως εξήγησε ο πρόεδρος του Συνδικάτου Μετάλλου Αττικής Ακης Αντωνίου: «Οι εργολάβοι και οι εφοπλιστικές εταιρείες λειτουργούν σε καθεστώς πλήρους ασυδοσίας». «Μιλάμε» συνέχισε «για καθημερινά ατυχήματα, όχι μόνο για θανατηφόρα, όπου κόσμος βγαίνει σακατεμένος. Οταν στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη επισκευάζονται ή κατασκευάζονται εκατό πλοία καταλαβαίνετε τι σημαίνει να πραγματοποιείται ένας έλεγχος την εβδομάδα. Οσοι έλεγχοι γίνονται είναι για τα μάτια του κόσμου».

Κι όλα αυτά ενώ «στην πραγματικότητα δουλεύουμε σε ένα εργοστάσιο που πλέει στη θάλασσα. Εχουν τεράστιους κλειστούς χώρους όπου μπορείς να έχεις πρόσβαση μόνο μέσα από μια τρύπα 60 πόντων. Εκεί μέσα καλούμαστε να δουλέψουμε. Αν δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι και αυστηροί έλεγχοι μπορούμε με μια απλή αφορμή να οδηγηθούμε σε τραγωδία. Οταν τελειώνει μια επισκευή πλοίου τα μισά εργαλεία είναι για πέταμα, αλλά αντί να αντικαθίστανται πάνε από πλοίο σε πλοίο. Κανείς δεν ελέγχει ούτε υποχρεώνει τις εταιρείες να έχουν τα εργαλεία σε λειτουργική κατάσταση» τόνισε ο κ. Αντωνίου.

«Οι δουλειές μας απαιτούν μεγάλη ταχύτητα, τα πλοία πρέπει να τελειώνουν γρήγορα επειδή ναυλώνονται με εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ ημερησίως. Μιλάμε για καθημερινό πόλεμο, χωρίς να υπολογίζονται οι ανθρώπινες ζωές» συμπλήρωσε.

Καμία έκθεση από το 2019 και μετά

Δυστυχώς, η κατάσταση που επικρατεί στους χώρους εργασίας και η αύξηση των εργατικών ατυχημάτων και δυστυχημάτων αποτελούν υπό μία έννοια πολιτική επιλογή. Εξάλλου, όπως εξήγησε η Στ. Παπαδημητρίου, στην Ελλάδα από το 2019 και μετά δεν έχει δημοσιοποιηθεί καμία έκθεση πεπραγμένων. Είναι άγνωστο πόσοι έλεγχοι έγιναν σε χώρους εργασίας και τι προβλήματα εντόπισαν. Η ταφόπλακα ως προς το ζήτημα των ελέγχων μπήκε με τον εργασιακό νόμο Χατζηδάκη το 2021, ο οποίος μεταξύ άλλων προέβλεπε την επί της ουσίας κατάργηση του ΣΕΠΕ και τη μετατροπή του σε ανεξάρτητη αρχή. Οπως σημείωσε η Στ. Παπαδημητρίου, όταν το ΣΕΠΕ μετατράπηκε σε ανεξάρτητη αρχή πολλοί επιθεωρητές επιφορτισμένοι να κάνουν ελέγχους μετακινήθηκαν από τις κατά τόπους δομές σε άλλες θέσεις προκειμένου να κάνουν γραφειοκρατική δουλειά.

«Αυτό» κατά τη Στ. Παπαδημητρίου «σημαίνει ότι έχουν μειωθεί οι ελεγκτές που ήταν στο πεδίο». «Σκεφτείτε» συμπλήρωσε «ότι για κάθε εργατικό ατύχημα οι επιθεωρητές εργασίας πρέπει να συντάξουν μια έκθεση. Αυτήν τη στιγμή, εξ όσων γνωρίζω, χρεώνονται 30 έως 35 εκθέσεις τον μήνα στον κάθε επιθεωρητή. Και οι ίδιοι άνθρωποι θα είναι επιφορτισμένοι να ελέγχουν επιτόπου όταν υπάρχει κάποια καταγγελία».

Εξάλλου και κατά τον Ανδρ. Στοϊμενίδη ο μόνος σκοπός δημιουργίας αυτής της ανεξάρτητης αρχής ήταν η απέκδυση της πολιτικής ευθύνης και η μη αντιμετώπιση των θεμάτων που σχετίζονται με την ασφάλεια και την υγεία στους εργασιακούς χώρους. Ο ίδιος επισήμανε επιπλέον ότι στην Ελλάδα «πολλά εργατικά ατυχήματα δεν καταμετριούνται, όπως αυτά στον αγροτικό κλάδο που είναι πρωταθλητής στη χώρα μας».

Σύμφωνα και με τον Ακη Αντωνίου, για την κατάσταση που επικρατεί έχουν ευθύνη όλες οι κυβερνήσεις. «Αυτή η κυβέρνηση όμως το πήγε ένα βήμα παρακάτω προχωρώντας στην κατάργηση της Επιθεώρησης Εργασίας και την ίδρυση ανεξάρτητου φορέα. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάγεται σε κανένα υπουργείο, δεν λογοδοτεί πουθενά. Η αρχή υποχρεούται να κάνει δειγματοληπτικά ελέγχους βάσει καταγγελιών. Εχει τη δυνατότητα ακόμη και να επιβάλλει μεγάλα πρόστιμα. Αυτό γίνεται, αλλά σε πολύ μικρό βαθμό και ύστερα από πίεση του σωματείου».

Βασίλης Ανδριανόπουλος, Μάριος Αραβαντινός

documentonews.gr