Τον άνθρωπο που ήταν επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών της Τουρκίας (MIT) από το 2010 επέλεξε ο Ταγίπ Ερντογάν για το Υπουργείο Εξωτερικών, στο νέο κυβερνητικό σχήμα της χώρας που ανακοίνωσε το βράδυ του Σαββάτου.
Ο Χακάν Φιντάν είναι γνώστης πλήθους –υψίστης ασφαλείας– μυστικών τόσο για την Τουρκία, όσο και...για πολλά διεθνή ζητήματα, ενώ αποτελεί έναν από τους πιο έμπιστους και στενούς συνεργάτες του ίδιου του Ερντογάν. Δεν είναι τυχαίο που ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος χαρακτήρισε κάποτε τον Φιντάν ως τον «φύλακα όλων των μυστικών».
Από την πλευρά του ο επικεφαλής της ΜΙΤ διασφάλιζε ότι η ατζέντα των μυστικών υπηρεσιών θα ήταν ταιριαστή με τις επιθυμίες του προέδρου. Αν και η φήμη του κλυδωνίστηκε το 2016 –όταν η ΜΙΤ απέτυχε να προλάβει την απόπειρα πραξικοπήματος–, εντούτοις ο ίδιος εξακολουθεί να ασκεί ισχυρή επιρροή, ιδιαίτερα σε θέματα εξωτερικής πολιτικής
Η πορεία του και τα μυστικά
Ο Φιντάν (που αποτελεί μια αντιδυτική, ισλαμική φιγούρα) ξεκίνησε την καριέρα του ως αξιωματικός στον τουρκικό στρατό, υπηρετώντας ως σύμβουλος ασφαλείας του Ερντογάν, προτού ο πρόεδρος τον προάγει σε διευθυντή της ΜΙΤ. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, καταγράφηκε μετατόπιση της Τουρκίας από τους στενούς δεσμούς στον τομέα της ασφάλειας με το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, σε μια συνεργασία με το Ιράν και κυρίως τον στρατηγό Κασέμ Σουλεϊμανί (που σκοτώθηκε από αμερικανικό χτύπημα τον Ιανουάριο του 2020), διοικητή της Μεραρχίας αλ-Κουντς, της επίλεκτης μονάδας των Φρουρών της Επανάστασης.
Ο επικεφαλής της ΜΙΤ βοήθησε την Άγκυρα να αποστασιοποιηθεί και από τη Σαουδική Αραβία και αντ' αυτής να συνεργαστεί με χώρες όπως η Ρωσία ή το Ιράν, όταν και όπως χρειαζόταν. Οι ΗΠΑ κατηγόρησαν μάλιστα τον Φιντάν ότι είχε διαβιβάσει μυστικές πληροφορίες από αμερικανικές και ισραηλινές υπηρεσίες στην Τεχεράνη το 2010.
Το 2015 εξελίχθηκε σε μείζον πολιτικό ζήτημα στην Άγκυρα, η παραίτηση Φιντάν από την ηγεσία των μυστικών υπηρεσιών της ΜΙΤ για να κατέβει υποψήφιος με το κυβερνών AKP στις βουλευτικές εκλογές. Ωστόσο, τελικά ανακοίνωσε ότι ανακαλεί την υποψηφιότητά του, στην οποία είχε εκφράσει την έντονη αντίθεσή του ο Τούρκος πρόεδρος. Έτσι, ο Φιντάν επανήλθε στην «κεφαλή» της MIT με πρωθυπουργικό διάταγμα και συνοπτικές διαδικασίες.
Ο «αναμορφωτής» της ΜΙΤ
Όπως έχει γράψει ο Νικόλας Ζηργάνος στην «Εφ.Συν.» ο Φιντάν θεωρείται ένας από τους πλέον ισχυρούς «παίκτες» στη σκακιέρα της Μέσης Ανατολής και ο άνθρωπος που αναμόρφωσε τη ΜΙΤ. Επέκτεινε τη δραστηριότητα της υπηρεσίας στο εξωτερικό, ίδρυσε γραφείο ανάλυσης πληροφοριών για ξένες χώρες, αναβάθμισε και εκσυγχρόνισε τον τεχνικό εξοπλισμό ιδίως σε θέματα παρακολούθησης και κυβερνοπόλεμου και ακολούθησε το αμερικανικό μοντέλο της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφαλείας (ΝSA) εκδίδοντας καθημερινά ενημερωτικό δελτίο που βρίσκεται κάθε πρωί στο γραφείο των σημαντικών κρατικών αξιωματούχων.
Επί των ημερών του η ΜΙΤ στρατολόγησε και ίδρυσε τη δική της παραστρατιωτική δύναμη που εκτελεί αποστολές εκτός τουρκικού εδάφους, με ιδιαίτερη έμφαση στις χώρες που συνορεύουν με την Τουρκία, και πήρε ορισμένες αρμοδιότητες που μέχρι τότε ανήκαν στο στρατιωτικό κατεστημένο. Με τη σύμφωνη γνώμη του Ερντογάν, αναμόρφωσε το νομικό πλαίσιο που διέπει τη ΜΙΤ και η αντιπολίτευση τον κατηγόρησε ότι μετέτρεψε τις μυστικές υπηρεσίες της Τουρκίας σε αυτονομημένο όργανο που σκοπό έχει να εξυπηρετεί προσωπικά τα στενά συμφέροντα του Ταγίπ Ερντογάν.
Συνομιλητής του Οτσαλάν
Κομβικός ήταν και ο ρόλος του Φιντάν στο κουρδικό ζήτημα, καθώς με εντολή Ερντογάν ανέλαβε τον χειρισμό των μυστικών διαπραγματεύσεων με το εκτός νόμου (χαρακτηρισμένο από την Αγκυρα ως τρομοκρατική οργάνωση) Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK). Ο Φιντάν είναι ο προνομιακός συνομιλητής με τον έγκλειστο στις φυλακές του Ιμραλί ηγέτη του ΡΚΚ, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, και συμμετείχε, πριν αναλάβει διοικητής της ΜΙΤ, ως εκπρόσωπος του τότε πρωθυπουργού Ερντογάν στις μυστικές διαπραγματεύσεις που έγιναν στο Οσλο, το 2010, με την εξόριστη ηγεσία του ΡΚΚ, για να βρεθεί μια πολιτική λύση συμβιβασμού στο κουρδικό ζήτημα.
Καθοριστικός ήταν και ο ρόλος του στη συγκάλυψη των κυβερνητικών ευθυνών στα σκάνδαλα διαφθοράς που συγκλόνισαν την Τουρκία το 2014 και στην εξουδετέρωση των οπαδών του Φετουλάχ Γκιουλέν, πρώην συμμάχου και νυν ορκισμένου εχθρού του Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Φιντάν είναι αυτός που υλοποίησε την κρυφή ατζέντα της Τουρκίας στο Συριακό, καθώς ενίσχυσε τη δημιουργία ενός σουνιτικού κράτους-δορυφόρου της Τουρκίας υπό τον έλεγχο των ακραίων σουνιτών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου