Αδειες κάλπες, γεμάτες κάλπες...

Θεωρητικά οι κάλπες είναι άδειες έως τις 25 Ιουνίου. Η πραγματικότητα όμως λέει ότι δεν είναι και τόσο άδειες. Εάν πολιτικοί και κόμματα -σε μια υπόθεση εργασίας- έμπαιναν στον κόπο να ρωτήσουν τους πολίτες, θα έπαιρναν την απάντηση: «Μα εμείς ψηφίσαμε στις 21 Μαΐου! Μάλλον δεν σας αρέσει ο τρόπος που ψηφίσαμε και τώρα ζητάτε να διορθώσουμε την ψήφο μας».

Στο... σημείο αυτό εξαιρώ την προϊούσα άνοδο της απογοήτευσης του κόσμου από το πολιτικό σύστημα. Προφανώς αυτή η έκβαση συνδέεται με πολλές λανθάνουσες και ορατές αλλοτριώσεις των κανόνων της αμοιβαίας θεσμικής αυτοσυγκράτησης, τους καθρέφτες του πολιτικού εαυτού, την πόλωση και την αντιπαράθεση στεγανοποιημένων και ιδεολογικοποιημένων χώρων –όπου όλοι υποτίθεται δουλεύουν «για το καλό του λαού και της χώρας». Αυτή την περίοδο το κάθε κόμμα θέλει να προκαταλάβει το μαγικό ποσοστό που θα του επέτρεπε να γιορτάσει κάτι ως νίκη.

Η Ν.Δ. θα έβλεπε ως νίκη οτιδήποτε πάνω από το 40,79%. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα θεωρήσει ως νίκη ποσοστό πάνω από το 20,07%. Το ΠΑΣΟΚ ποσοστό πάνω από 11,46% κ.ο.κ. Εάν υποθέσουμε ότι τα ποσοστά των κομμάτων το βράδυ της 25ης Ιουνίου θα είναι ακριβώς τα ίδια με της 21ης Μαΐου, οι έδρες τους στην πεντακομματική Βουλή με βάση τον νόμο της ενισχυμένης αναλογικής θα είναι οι εξής: η Ν.Δ. θα καταλάβει 171 έδρες, ο ΣΥΡΙΖΑ 60 έδρες, το ΠΑΣΟΚ 34, το ΚΚΕ 22 και η Ελληνική Λύση θα πάρει 13 έδρες (από τις 146, 71, 41, 26 και 16 αντίστοιχα της απλής αναλογικής της 21ης Μαΐου).

Με ένα πολύ διαφορετικό (ελάχιστα πιθανό) σενάριο με εξακομματική Βουλή και ποσοστά 38% για τη Ν.Δ. και 25% για τον ΣΥΡΙΖΑ, οι έδρες θα ήταν 151 και 69 αντίστοιχα. Θα είναι πράγματι νίκη;

Δυστυχώς το ζήτημα δεν είναι ακριβώς αυτό. Εχουμε υπογραμμίσει από αυτή τη στήλη ότι το αποτέλεσμα των εκλογών δεν συνδέεται με την αυτόματη λύση των προβλημάτων της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας.

Και η σημερινή τάση επαναδιχοτόμησης του εκλογικού σώματος σε δεξιούς-συντηρητικούς νεοφιλελεύθερους και σε αριστερούς-σοσιαλίζοντες νεοκεϊνσιανούς δεν αρκεί ούτε για να ερμηνεύσει την ένταση και το βάθος της αντιπαράθεσης, ούτε κάτι ουσιώδες να πει για πιθανές μετατοπίσεις μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ που διαγκωνίζονται περίπου για τον ίδιο χώρο, ούτε για την επούλωση των τραυμάτων και στρεβλώσεων που δημιούργησαν η δεκαετία της κρίσης και τα μνημόνια, μετά η πανδημία, μετά ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση, ο πληθωρισμός, οι ανισότητες, η κλιματική αλλαγή κ.ο.κ.

Βλέπετε τα ίδια τα κόμματα, εκτός από τη μεγάλη ηλικία τους πλέον και τις συζητήσιμες ιδέες τους, πιάνονται στην ομηρία των επιλογών τους και της ακινησίας τους. Η κινητικότητα, η αξιοκρατία και οι αλήθειες που ανέχονται είναι αντιστρόφως ανάλογα απ’ όσα απαιτούν από την κοινωνία. Και οι θυσίες που αξιώνουν από τους άλλους είναι μεγαλύτερες από τα προγράμματα για τον μετριασμό τους. Το σίγουρο είναι ότι τα κόμματα θα αρκεστούν σε φατριασμούς και επινίκια και οι ψηφοφόροι (που ζουν πιο κοντά στην κοινωνία απ’ ό,τι τα κόμματα που θέλουν να αρέσουν στην κοινωνία) θα ξυπνήσουν με τα προβλήματά τους.

Ομως σε έναν κόσμο που αντιμετωπίζει αυτό που αρκετοί στην πολιτική επιστήμη ονομάζουν «δημοκρατική ύφεση» (democratic recession), η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Και μάλιστα σε ένα κλίμα που συνδέεται με την Ευρώπη.

Στο πολιτικό επίπεδο ασθενούν σιγά σιγά οι κοινωνικές αντιστάσεις στην ανερχόμενη αυταρχική και αντιθεσμική διακυβέρνηση ως προς τις αξίες της δημοκρατίας. Λόγου χάρη οι χώρες της λεγόμενης ομάδας Βίσεγκραντ (Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Τσεχία) δίνουν τον ρυθμό εδώ και καιρό. Ο πολιτικός κύκλος της Ιταλίας, τώρα της Ελλάδας, ίσως της Ισπανίας και πιθανώς της Γαλλίας αργότερα θα αλλάξει ριζικά τα δεδομένα της πολυθρύλητης σταθερότητας αλλά και της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η διαφαινόμενη επικράτηση της Ν.Δ. και η «σταθερότητα με κάθε κόστος», με αδιαφορία, με εκτροπές στο όριο και ο κάματος συγκάλυψης σκανδάλων με κυνισμό και αλαζονεία οδηγούν με ακρίβεια σε κινούμενη άμμο.

Τα παραπάνω συμπεράσματα δεν υπονοούν σπονδές σε καταστάσεις μη σταθερότητας. Κάθε άλλο. Υπονοούν μεγαλύτερη υπευθυνότητα των ανταγωνιζόμενων πολιτικών δυνάμεων. Υπονοούν διαλόγους και διαβουλεύσεις με τους πολίτες· κατανόηση της πραγματικότητας.

Προϋποθέτουν πολιτισμό, αλήθειες, ψυχή και όχι καθρεφτάκια. Δεν υπονοούν δημοσιονομικά υποδεκάμετρα. Επιβάλλουν ιεραρχήσεις στόχων, εκπόνηση σχεδίων προς όφελος της κοινωνίας και όχι πασαρέλα ακκισμού και ρηχότητας προς όφελος των κομματικών ταμείων. Οσο δεν εξασφαλίζονται, η χώρα θα ταλαιπωρείται και θα καθηλώνεται. Θα υστερεί με χαμηλές πτήσεις και ανούσια φλυαρία για άδειες και γεμάτες κάλπες και πρωτιές… από το τέλος.

Θανάσης Βασιλείου

efsyn.gr