Η κρυφή ατζέντα...

Λίγο πριν από τις εκλογές της 21ης Μαΐου, τα στελέχη της κυβέρνησης και τα φίλια προς αυτήν ΜΜΕ είχαν εξαπολύσει «πυρ ομαδόν»... κατά του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. με αφορμή τις ατυχείς δηλώσεις του Γιώργου Κατρούγκαλου για τις ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών. Ταυτόχρονα όμως απέκρυπταν συστηματικά ότι ήδη έχουν ψηφίσει με τον νόμο Βρούτση (4670/2020) ότι από 1.1.2024 θα υπάρξει η δεύτερη μέσα σε ένα δωδεκάμηνο αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών. Η κυβέρνηση στις αρχές του 2023 αύξησε τις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών κατά 9,6%. Και, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Κομισιόν για τον πληθωρισμό και τον Ν. 4670/2020, θα υπάρξει νέα αύξηση από 1.1.2024 κατά 4,2% ή και περισσότερο αν ο πληθωρισμός επανέλθει σε… υψηλές πτήσεις. Ουσιαστικά, σε διάστημα δώδεκα μηνών η αύξηση των εισφορών ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων θα φτάσει το 14%! Αυτό όμως δεν το γνώριζαν οι αυτοαπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες όταν κατά 56% ψήφιζαν Νέα Δημοκρατία στις 21.5.2023…

Κατά τα λοιπά, ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ έχει «κρυφή ατζέντα»… Αλλά δεν είναι μόνο αυτή η συνέπεια των κρυφών δεσμεύσεων που ανέλαβε η κυβέρνηση Μητσοτάκη έναντι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και απέκρυψε επιμελέστατα (λογικό ήταν…) κατά την προεκλογική περίοδο.

Μέσος μισθός 1.500 ευρώ;

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανειλημμένα αναγνώρισε ότι οι πραγματικοί μισθοί στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα χαμηλοί - εδώ και ενάμιση χρόνο περίπου είχαμε αποκαλύψει στην ΑΥΓΗ ότι η Ελλάδα ήταν στις τρεις τελευταίες θέσεις των 27 της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς το ΑΕΠ εκπεφρασμένο σε ΜΑΔ, δηλαδή σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης. Για να αντιμετωπίσει την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. για άμεση αύξηση του κατώτατου μισθού στα 880 ευρώ συν ετήσια τιμαριθμική αναπροσαρμογή, ο Κ. Μητσοτάκης υποσχέθηκε αύξηση στα 950 ευρώ του κατώτατου και του μέσου μισθού στα 1.500 ευρώ. Προσοχή όμως: «Σε βάθος τετραετίας»…

Ο Κ. Μητσοτάκης ήξερε όταν έκανε αυτή την εξαγγελία ότι ουσιαστικά η απόφαση (κοινοποιημένη από τον Απρίλιο στην ελληνική κυβέρνηση για συνέχιση του «παγώματος» των τριετιών) ουσιαστικά μετέτρεπε την υπόσχεση για μέσο μισθό 1.500 ευρώ σε κενό λόγο. Επιπλέον, επρόκειτο για επικοινωνιακό τρικ, το οποίο όμως δεν αποκαλύφθηκε πλήρως. Είναι χαρακτηριστικό ότι με την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. για 880 ευρώ μισθό συν τιμαριθμική αναπροσαρμογή ανά έτος ο κατώτατος μισθός θα υπερέβαινε τα 900 ευρώ το 2024 και τα 950 το 2025. Το 1.500 ήταν πομφόλυγα εντυπώσεων. Μόνο που η επικοινωνιακή υπεροπλία της Ν.Δ. το επέβαλε ως πραγματικότητα, για να το «γκρεμίσει» μόλις 48 ώρες μετά τις εκλογές η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με τη δέσμευση Μητσοτάκη είναι θέμα το κατά πόσο θα ξεπεράσει τα 800 ευρώ το 2024 ο βασικός μισθός…

Υπενθυμίζεται ότι την περίοδο 2010-2012, με το πρώτο και το δεύτερο Μνημόνιο, οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. είχαν δεσμευτεί για πάγωμα των τριετιών μέχρι να υποχωρήσει η ανεργία κάτω από το 10%. Τώρα και αυτό τίθεται εν αμφιβόλω.

Σκληρότεροι όροι

Παρά την εκτεταμένη φιλολογία για χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων, οι σχετιζόμενοι με το ελληνικό δημόσιο χρέος όροι που εγκρίθηκαν από την Κομισιόν είναι σκληρότεροι και από τους προ της κρίσης του κορωνοϊού ισχύοντες.

Η συνθήκη του Μάαστριχτ προβλέπει ότι οι χώρες που έχουν χρέος το οποίο υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ τους είναι υποχρεωμένες να μειώνουν το χρέος τους κατά 5% επί του ποσοστού του υπερβάλλοντος χρέους.

Ειδικότερα το 2023, με υπερβάλλον χρέος 161,9%-60%=101,9% του ΑΕΠ βάσει κανόνων Μάαστριχτ, η υποχρέωση της Ελλάδας έπρεπε να ήταν η μείωση του χρέους της κατά 5,1% του ΑΕΠ περίπου. Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί για 9,1%! Όπως προκύπτει και από τον δημοσιευόμενο πίνακα, οι μειώσεις του χρέους ετησίως είναι πιο μεγάλες και από τα αυστηρά όρια του Μάαστριχτ και μάλιστα το δημόσιο χρέος με βάση αυτές τις προβλέψεις θα μειωθεί κάτω από το 120% του ΑΕΠ το 2032, με ετήσιες μειώσεις από 4,8 έως 6,1% του ΑΕΠ.

Πρόκειται εμφανώς για ασκήσεις επί χάρτου. Διότι πρακτικά η μείωση κατά 60 μονάδες του ΑΕΠ του χρέους με τα σημερινά δεδομένα σημαίνει τουλάχιστον 120 δισεκατομμύρια εξοικονόμηση στη δεκαετία. Και, δεδομένης της υπολογιζόμενης αύξησης του ΑΕΠ, το ποσό αυτό μπορεί να υπερβαίνει και τα 150 δισεκατομμύρια ευρώ.

Μνημονιακά πρωτογενή

Με βάση τα στοιχεία που παραθέτουμε και αφορούν το εγκεκριμένο από την Κομισιόν σχέδιο βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, η κυβέρνηση Μητσοτάκη φαίνεται να έχει αποδεχθεί επαναφορά σε πρωτογενή πλεονάσματα άνω του 2,5%-3% από το 2025. Και αθροιστικά 27% περίπου για όλη τη δεκαετία μέχρι το 2032.

Αυτά τα πρωτογενή πλεονάσματα αθροιστικά «αποδίδουν» λιγότερο από το ήμισυ της μείωσης του χρέους. Το υπόλοιπο πρέπει να καλυφθεί με ανάπτυξη, και μάλιστα με μέσο ρυθμό περίπου 3%. Είναι κάτι τέτοιο δυνατό; Και μάλιστα σε συνθήκες θεαματικής ανόδου των επιτοκίων και με όλη την Ευρώπη να τρέμει την παράταση της επιτοκιακής έξαρσης;

Επιπλέον, μπορεί ο τουρισμός και κάποια τμήματα της ελληνικής βιομηχανίας, αλλά και το real estate, συνεπικουρούμενα και από τις μεγάλες «ενέσεις» του Ταμείου Ανάκαμψης, να δίνουν μια ισχυρή ώθηση την τελευταία διετία στην ελληνική οικονομία, αλλά υπάρχουν και πολλοί άλλοι παράγοντες (όπως το αυξανόμενο έλλειμμα των τρεχουσών συναλλαγών, η σταδιακή εξασθένηση της ιδιωτικής κατανάλωσης σε σταθερές τιμές κ.ά.) που λειτουργούν προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Σε αυτές τις συνθήκες είναι εμφανές ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη, προσμένοντας την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, «ποντάρει» στην ανετότερη κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών, οι οποίες βεβαίως είναι σε διαχειρίσιμα επίπεδα λόγω της αναδιάρθρωσης του χρέους και του «καθαρού διαδρόμου» (δηλαδή της αποπληρωμής χρεών ουσιαστικά μετά το 2033) που συμφώνησε με τους πιστωτές της χώρας η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Υπό αυτό το πρίσμα, το σχέδιο του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης θα μπορούσε να θεωρηθεί υπερφίαλο μεν, αλλά δεν θα ήταν το πρώτο… Το θέμα όμως δεν είναι αυτό.

Η μεγάλη κλοπή

Η διευκρίνιση -και μάλιστα σε αυστηρούς τόνους- από την Κομισιόν ότι πρέπει να υπάρξει όριο στην αύξηση των δαπανών στα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, όταν το «αυστηρά κοστολογημένο» πρόγραμμα της Ν.Δ. είναι της τάξης των 2,6 δισεκατομμυρίων ευρώ, «κουμπώνει» με την εκτίμηση που διατυπώνουμε στο άρθρο αυτό ότι οι οικονομικοί επιτελείς της κυβέρνησης και ο Κ. Μητσοτάκης ήξεραν πολύ καλά μήνες πριν από την προκήρυξη των εκλογών ακριβώς ποιες δεσμεύσεις αναλάμβαναν έναντι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Αρα, με την ιδιωτική κατανάλωση εκ των πραγμάτων να συγκρατείται σε χαμηλά επίπεδα και ίσως σε πολύ χαμηλότερα ακόμη, καθώς η Κομισιόν απαιτεί κατάργηση των πάσης φύσεως «pass», είναι μάλλον δεδομένο ότι τα πληθωριστικά υπερέσοδα του προϋπολογισμού και το 2023 δεν θα πάνε για ενίσχυση των ασθενέστερων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα έσοδα του προϋπολογισμού είναι στο πρώτο τετράμηνο του 2023, σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών την περασμένη Πέμπτη, αυξημένα κατά 2,5 δισ. περίπου και τα 1,5 δισ. αυτής της αύξησης οφείλονται στον πληθωρισμένο ΦΠΑ. Πράγμα που σημαίνει ότι με την αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ για όλο τον χρόνο, ακόμη κι αν δεν αυξηθούν άλλο οι τιμές στο τέλος του 2023, μόνο από αυτό το έσοδο το υπουργείο Οικονομικών θα αποκομίσει επιπλέον του 2022 περίπου 4,5 με 5 δισεκατομμύρια ευρώ. Από τα οποία, σύμφωνα με το επίσημο πρόγραμμα της Ν.Δ. και τους «κόφτες» της Κομισιόν, θα «επιστρέψουν» στους πολίτες ακριβώς τα μισά, δηλαδή 2,5 δισεκατομμύρια. Πρόκειται για μια απολύτως νόμιμη, αλλά καταφενέστατη κλοπή του εισοδήματος των πολιτών.

Κι αν προστεθούν και τα 5,5 δισ. των αυξημένων έμμεσων φόρων του 2022, γίνεται φανερό ότι λόγω πληθωρισμού μόνο για τον αυξημένο ΦΠΑ οι καταναλωτές πλήρωσαν σε μια διετία (2022-2023) 10 ολόκληρα δισεκατομμύρια ευρώ! Αλήθεια, πόσα πήραν πίσω;

Ποιο ιδιωτικό χρέος;

Με δεδομένη την υπερχρέωση εκατοντάδων χιλιάδων οικογενειών που καταστράφηκαν οικονομικά λόγω της κρίσης 2010 και εντεύθεν, με δεδομένη τη σκληρή στάση της ΑΑΔΕ, που έχει προχωρήσει σε περισσότερες από 1,3 εκατομμύρια κατασχέσεις λογαριασμών, με δεδομένη επίσης την αύξηση συνολικά του ιδιωτικού χρέους κατά 40 δισεκατομμύρια ευρώ την περίοδο 2019-2023, η Ν.Δ. δεν άρθρωσε κουβέντα επί του θέματος κατά την προεκλογική περίοδο, αποφεύγοντας επιμελώς να αναφερθεί σ’ αυτό, ενώ οι ρηξικέλευθες προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. δεν έφτασαν στα αυτιά των περισσοτέρων ενδιαφερομένων. Που χάνουν έτσι τη δυνατότητα να «κουρέψουν» 40%-60% των δανείων τους αν το ακίνητό τους δεν έχει αντικειμενική αξία μεγαλύτερη από 300.000 ευρώ.

Και εδώ η σιωπή της Ν.Δ. είχε να κάνει με τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει έναντι της Ε.Ε. Με την Κομισιόν μάλιστα να διαμαρτύρεται για τις ρυθμίσεις των 120, 100 και 72 δόσεων. Μάλλον είναι δύσκολο βεβαίως να αποσυρθεί η έτσι κι αλλιώς περιορισμένης εμβέλειας απόφαση ανασύστασης κάποιων δόσεων μέχρι 31.7.2023 όπως έχει θεσμοθετήσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Πάντως, για όσους σχίζουν τα ιμάτιά τους για τα συμφέροντα των αυτοαπασχολούμενων και των επιστημόνων ελεύθερων επαγγελματιών, η σιωπή της Ν.Δ. δεν προοιωνίζεται τίποτα καλό για το μέλλον τους. Όπως βεβαίως και η «επιθετική» σιγή της για τα θέματα της πρώτης κατοικίας και της πλήρους απελευθέρωσης των πλειστηριασμών…

Στάθης Σχινάς

Η ΑΥΓΗ