Η κρίση του Σουδάν κινδυνεύει να μετατραπεί σε «εφιάλτη για τον κόσμο» ...

Αεροπορικοί βομβαρδισμοί και σφοδρά πυρά ακούστηκαν και σήμερα στο Χαρτούμ, ενώ ο νέος εμφύλιος μπαίνει στην τρίτη εβδομάδα και δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι φεύγουν για να σωθούν. «Γίνονται μάχες με βαριά όπλα και πολυβόλα» δήλωσε κάτοικος της πρωτεύουσας, ενώ άλλος έκανε λόγο για «εκρήξεις και πυρά» σε συνοικίες.

 

Η... χώρα βυθίστηκε στο χάος τη 15η Απριλίου όταν η σύγκρουση για την εξουσία ανάμεσα στον επικεφαλής της στρατιωτικής χούντας, τον στρατηγό Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν, και τον δεύτερο τη τάξει του στρατιωτικού καθεστώτος, τον στρατηγό Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο, ή «Χαμέτι», επικεφαλής των παραστρατιωτικών Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF), μετατράπηκε σε πόλεμο.

Από τότε έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 528 άνθρωποι και έχουν τραυματιστεί άλλοι 4.599, σύμφωνα με τον τελευταίο απολογισμό του υπουργείο Υγείας, ο οποίος είναι προφανώς υποτιμημένο, επειδή είναι αδύνατο να υπάρξει ακριβής καταγραφή των θυμάτων. Πτώματα κείτονται στους δρόμους, που είναι αδιάβατοι, άμαχοι προσπαθούν να φύγουν ή να επιβιώσουν κλεισμένοι στα σπίτια τους, χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, τρεχούμενο νερό, τρόφιμα, ενώ περίπου το 70% των νοσοκομείων στις εμπόλεμες ζώνες έχει τεθεί εκτός λειτουργίας, σύμφωνα με Ένωση Σουδανών γιατρών.

Ο στρατός ανέφερε ότι δέχεται επίθεση από όλες τις κατευθύνσεις, ενώ οι δύο πλευρές συνεχίζουν να αλληλοκατηγορούνται για τις παραβιάσεις της κατάπαυσης του πυρός που συμφωνήθηκε με διεθνή μεσολάβηση και παρατάθηκε ως τα μεσάνυχτα της Κυριακής. Προχθές ο Μπουρχάν χαρακτήρισε τις RSF «παραστρατιωτική ομάδα που θέλει να καταστρέψει το Σουδάν» με τη βοήθεια «μισθοφόρων που ήρθαν από το Τσαντ, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και τον Νίγηρα». Ο «Χαμέτι», από την πλευρά του, χαρακτήρισε τον αντίπαλό του «προδότη», άνθρωπο «ανάξιο εμπιστοσύνης».

Οι δυο στρατηγοί είχαν προχωρήσει μαζί σε πραξικόπημα τον Οκτώβριο του 2021, μετά την ανατροπή του πρώην δικτάτορα Όμαρ Ελ Μπασίρ δυο χρόνια νωρίτερα. Αλλά οι διαφορές τους άρχισαν να γιγαντώνονται και η ασυμφωνία τους για τους όρους ένταξης των παραστρατιωτικών στις τακτικές δυνάμεις εκτραχύνθηκε σε ανοικτό πόλεμο την 15η Απριλίου.

Ο πρώην πρωθυπουργός της χώρας, Αμπντάλα Χάμντοκ, προειδοποίησε ότι η κρίση στη χώρα του θα μπορούσε να γίνει εξελιχθεί χειρότερα από αυτές στη Συρία και τη Λιβύη. Οι συγκρούσεις μεταξύ των δύο πλευρών θα ήταν «εφιάλτης για τον κόσμο» αν συνεχίζονταν, είπε.

Επιχειρήσεις εκκένωσης 

Αν και η υποτιθέμενη κατάπαυση του πυρός δεν σταμάτησε τις εχθροπραξίες, επέτρεψε να μείνουν ανοικτοί διάδρομοι εκκένωσης αμάχων. Δεκάδες χιλιάδες Σουδανοί, καθώς και ξένοι, τράπηκαν σε φυγή κατευθυνόμενοι σε γειτονικά κράτη, κυρίως στην Αίγυπτο, στην Αιθιοπία, στο Τσαντ και στο Νότιο Σουδάν, ενώ ξένες κυβερνήσεις συνεχίζουν αγωνιώδεις προσπάθειες να απομακρύνουν εσπευσμένα εκατοντάδες υπηκόους τους.

Η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι ολοκλήρωσε την επιχείρηση εκκένωσης κατά την οποία  σχεδόν 1.900 άτομα απομακρύνθηκαν. Το τελευταίο αεροσκάφος αναχώρησε από το Χαρτούμ χθες βράδυ, ενώ νωρίτερα ο σουδανικός στρατός εμποδίζει Βρετανούς να επιβιβαστούν στις τελευταίες πτήσεις.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ σημείωσε ότι μια αυτοκινητοπομπή έφτασε στο Πορτ Σουδάν για να απομακρύνει περισσότερους Αμερικανούς πολίτες με πλοία στη Τζέντα στη Σαουδική Αραβία. Ανέφερε ότι εκατοντάδες Αμερικανοί είχαν ήδη εγκαταλείψει την αφρικανική χώρα, εκτός από τους διπλωμάτες που απομακρύνθηκαν αεροπορικώς πριν μια εβδομάδα.

«Το παράθυρο ευκαιρίας κλείνει», προειδοποίησε η κυβέρνηση του Καναδά, σημειώνοντας πως «συνεχίζει να εξετάζει διάφορες επιλογές», χερσαίες και θαλάσσιες οδούς.

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, 75.000 άνθρωποι εκτοπίστηκαν εξαιτίας των μαχών, που είναι ιδιαίτερα σφοδρές στο Νταρφούρ, περιοχή όπου μαινόταν πόλεμος τα χρόνια του 2000.

Η χώρα καταρρέει

Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, συνόψισε μιλώντας στο Αλ Αραμπίγια την κατάσταση ως εξής: «ο πόλεμος για την εξουσία συνεχίζεται ενώ η χώρα καταρρέει». «Η κοινωνία καταρρέει, βλέπουμε φυλές να αποπειρώνται πλέον να οπλιστούν», υπογράμμισε.

Για τον ειδικό επιτετραμμένο του Οργανισμού στο Σουδάν, τον Φόλκερ Πέρτες, αν και οι εντάσεις ήταν απτές, δεν υπήρχε «καμιά ένδειξη» για το τι θα συνέβαινε στα μέσα Απριλίου, καθώς, όπως τόνισε στο Αλ Τζαζίρα, οι δυο στρατηγοί επρόκειτο να συναντηθούν για να συζητήσουν εκείνη την ημέρα.

Παρότι τα όπλα δεν έχουν σιγήσει έκτοτε, ο Σάλβα Κιρ, πρόεδρος του Νότιου Σουδάν –και, ιστορικά, μεσολαβητής στο Σουδάν– κάλεσε χθες τους δυο αντιπάλους στρατηγούς να κάνουν «διάλογο πρόσωπο με πρόσωπο, εποικοδομητικό και στέρεο». Τους ζήτησε επίσης να «μην προσπαθούν να ενισχύσουν τις θέσεις τους», καθώς αρκετοί παρατηρητές πως η εκεχειρία δεν τηρήθηκε διότι καμιά πλευρά δεν ήθελε να δώσει στην άλλη την ευκαιρία να προελάσει ή να συγκεντρώσει ενισχύσεις.

 

Ο ΟΗΕ υπολογίζει πως εκατομμύρια Σουδανοί επιπλέον κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωποι με την πείνα, από την οποία υποφέρει ήδη το ένα τρίτο των πολιτών της χώρας, μιας από τις φτωχότερες στον πλανήτη.