Η «διατριβή» του Μητσοτάκη και ο Δημητράς...

Δημήτρης Ψαρράς

Oι θαυμαστές της πολιτικής του Κυριάκου Μητσοτάκη θεώρησαν την άσκηση δίωξης εις βάρος του Παναγιώτη Δημητρά ως μια ακόμα απόδειξη για την ορθότητα της κυβερνητικής γραμμής που αντιμετωπίζει συλλήβδην τους πρόσφυγες και τους μετανάστες ως πράκτορες του Ερντογάν. 

Για την πρωτοφανή αυτή υπόθεση που... καταγγέλλεται από τις σημαντικότερες διεθνείς οργανώσεις υπεράσπισης των δικαιωμάτων του ανθρώπου έχει ενημερώσει αναλυτικά η «Εφ.Συν.». Παραπέμπω ενδεικτικά στη συνέντευξη του κ. Δημητρά στον Δημήτρη Αγγελίδη και τον Γιώργο Παγούδη («Π. Δημητράς: “Η δίωξή μου είναι προϊόν αντεκδίκησης μετά από μηνύσεις για επαναπροωθήσεις”», 30.12.2022, https://tinyurl.com/2jrs8l2d).

Αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα για τους πρωταγωνιστές της λίστας Πέτσα. Αυτοί θεωρούν ότι με την άσκηση κακουργηματικής δίωξης σε έναν βετεράνο ακτιβιστή θα τρομοκρατηθούν και όλοι οι άλλοι, ενώ βέβαια θα υποδειχτεί ως ποινικά κολάσιμη η αλληλεγγύη στους απόκληρους αυτής της εποχής που καταφεύγουν ικέτες στα σύνορά μας. Αλλά όλοι αυτοί που έσπευσαν να επικροτήσουν την πρωτοφανή δίωξη κάνουν λάθος αν νομίζουν ότι με αυτό τον τρόπο θα ευχαριστήσουν τον Ελληνα πρωθυπουργό. Ασφαλώς αγνοούν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι μελετητής του έργου του Παναγιώτη Δημητρά και τον θεωρεί τρόπον τινά «δάσκαλό» του. Εξηγούμαι.

Είναι γνωστό ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης περηφανεύεται για το μοναδικό βιβλίο που έχει γράψει («Οι συμπληγάδες της εξωτερικής πολιτικής. Εσωτερικές και διεθνείς πιέσεις στις ελληνοαμερικανικές διαπραγματεύσεις για τις βάσεις, 1974-1985», μτφρ. Γιώργος Δεμερτζίδης, Αθήνα 2006). Πρόκειται για την πτυχιακή του εργασία που παραδόθηκε το 1990 στο Χάρβαρντ και την οποία ακόμα και σήμερα προβάλλει με κάθε ευκαιρία, όπως έκανε τον περασμένο Μάιο, όταν προθυμοποιήθηκε σε ομιλία του στη Βουλή να την προσφέρει στον Αλέξη Τσίπρα ώστε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ να «ενημερωθεί» για το ιστορικό των ελληνοαμερικανικών διαπραγματεύσεων για τις βάσεις των ΗΠΑ στην Ελλάδα. Εχω εδώ και μήνες αποδείξει ότι πρόκειται για μια πτυχιακή εργασία γεμάτη λάθη, αυθαιρεσίες, ακόμα και σκόπιμες παραχαράξεις επίσημων ντοκουμέντων. Κανείς από τους θαυμαστές του κ. Μητσοτάκη δεν βρήκε τίποτα να πει για να αντικρούσει αυτή την κριτική.

Ε, λοιπόν, αυτό το περίφημο (ή μάλλον περιβόητο) έργο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε πληροφορίες και θέσεις που έχει αντλήσει ο Μητσοτάκης από τα έργα του Π. Δημητρά. Τον αναφέρει, μάλιστα, μεταξύ των ελάχιστων «ειδικών», από τους οποίους ζήτησε συνέντευξη προκειμένου να συντάξει την εργασία του. Και έτσι ο κ. Μητσοτάκης προβάλλει το όνομα του Παναγιώτη Δημητρά δίπλα στα ονόματα του πατέρα του Κων. Μητσοτάκη, του Αντώνη Σαμαρά, του Γιάννη Καψή, του Ανδρέα Ανδριανόπουλου, από τους οποίους επίσης πήρε συνεντεύξεις.

Το πρώτο κείμενο του Π. Δημητρά που υιοθετεί ο Κυρ. Μητσοτάκης είναι ένα άρθρο σε γαλλικό περιοδικό για τον «ελληνικό αντιδυτικισμό» («L’anti-Occidentalism Grec», «Esprit», Ιούνιος 1984). Από αυτό το κείμενο ο Μητσοτάκης συμπεραίνει ότι «η τάση του αντιδυτικού πνεύματος γνώρισε τη δυναμικότερη έκφρασή της στη μορφή ενός έντονου αντιαμερικανισμού, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούνταν όλο και περισσότερο ως ο ένοχος που ευθύνεται για τα πολιτικά δεινά της χώρας».

Ενδιαφέρον για τον τρόπο που πολιτεύεται ο κ. Μητσοτάκης έχει μια φράση από κείμενο του Π. Δημητρά που παραθέτει στην πτυχιακή του εργασία: «Η Αθήνα είχε γίνει όλο και περισσότερο εξαρτημένη από την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια για να αποτρέψει την Αγκυρα» (σ. 84). Αυτό το παράθεμα από άλλο άρθρο του Δημητρά («Greece: A New Danger», περ. «Public Opinion», Φεβρ. 1985) έχει εξαφανιστεί από το βιβλίο, προφανώς επειδή αναφερόταν με μειωτικό τρόπο στην περίοδο διακυβέρνησης της Ν.Δ. και το 2006 που εκδόθηκε το βιβλίο ο Κυρ. Μητσοτάκης ήταν ήδη βουλευτής του κόμματος.

Λίγες σελίδες παρακάτω, η αναφορά στις απόψεις και τη δράση του Π. Δημητρά είναι εκτενής, με αφορμή τα ευρήματα της δικής του δημοσκοπικής εταιρείας «Ευρωδήμ» (σ. 88-89 της πτυχιακής και 158-159 του βιβλίου). 

Στο μέρος αυτό ο Κυρ. Μητσοτάκης χαρακτηρίζει τις μετρήσεις αυτές ως τις «πρώτες συστηματικές δημοσκοπήσεις» αλλά και σ’ αυτό το σημείο έχει αφαιρέσει από το βιβλίο τις απόψεις του Π. Δημητρά που περιλάμβανε στην πτυχιακή του εργασία, και σύμφωνα με τις οποίες «αν συνδυαστούν τα δημοσκοπικά ευρήματα με τα αποτελέσματα των εθνικών εκλογών του 1981 και του 1985, αποκαλύπτεται ότι ο αντιδυτικισμός είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για την πρόγνωση των ψήφων στην Ελλάδα μετά το 1980». Προφανώς δεν ταίριαζε αυτή η διαπίστωση με τις πολιτικές του βλέψεις το 2006.

Πώς αισθάνονται άραγε όλοι αυτοί οι φανατικοί ακόλουθοι (followers) του κ. πρωθυπουργού τώρα που μαθαίνουν ότι ο κ. Μητσοτάκης εμπνεόταν και μελετούσε το έργο του Παναγιώτη Δημητρά, του ανθρώπου δηλαδή που αντιμετωπίζει σήμερα όλες αυτές τις βαριές κατηγορίες;

Και κάτι τελευταίο. Στο επίσημο βιογραφικό του που έχει αναρτήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στον ιστότοπο της Ν.Δ. και της Βουλής αναφέρεται στην πτυχιακή του εργασία χαρακτηρίζοντάς τη «διατριβή». Είναι βέβαια γνωστό ότι με τη στενή έννοια «διατριβή» ονομάζουμε πλέον μόνο τη διδακτορική διατριβή, το PhD (για να μας καταλαβαίνει και ο ίδιος). Αλλά ο κ. Μητσοτάκης δεν κατέχει PhD. 

Δεν είχε βέβαια καμιά συμβατική υποχρέωση να αποκτήσει αυτόν τον ανώτατο τίτλο σπουδών, αλλά καλό είναι να μη μας μπερδεύει με την αναφορά σε… πτυχιακή διατριβή. Ο πειρασμός είναι μεγάλος, ειδικά όταν έχει αποδειχτεί ότι μια σειρά στενών συνεργατών του επικαλέστηκαν στο παρελθόν ανύπαρκτους τίτλους σπουδών. Ειρωνεία της τύχης: ο Παναγιώτης Δημητράς κατέχει ήδη από το 1979 πραγματική διδακτορική διατριβή (PhD) και μάλιστα στο Χάρβαρντ!...

efsyn.gr