Τρίτη κλίση, τρίτη λύση...

Παντελής Μπουκάλας

Τα τριτόκλιτα έχουν τη γοητεία τους. Ετσι, τουλάχιστον, πιστεύουν όσοι τα θυμούνται όταν δεν έχουν στη διάθεσή τους άλλους πρόχειρους πόρους κύρους. Στο άθλημα της ελαφρότητας ανταγωνίζονται όσους είναι βέβαιοι πως όταν βάζεις την κατάληξη -α σε όλα τα επιρρήματα, αποδεικνύεις και τη λαϊκότητά σου και τις φιλολαϊκές αντιλήψεις σου. Εντελώς σχηματικά, κάποιες... περιόδους ταλαιπωρούμασταν ανάμεσα στους οπαδούς της τρίτης κλίσης και στους οπαδούς της «τρίτης λύσης», ή του «τρίτου δρόμου» («προς τον σοσιαλισμό»).

Από τον καιρό των «μαλλιαρών», η χρήση των ουσιαστικών εις -εως, -ωνος, -ιδος κτλ. μετρούσε στην κεφαλή των κρατούντων ελληνομετρών σαν εγγύηση βαθιάς καλλιέργειας και σαν τεκμήριο ότι βρίσκεσαι στη σωστή πλευρά της γραμματικής, συνεπώς και της Ιστορίας. Ξεχνιέται ο αιματηρός γλωσσικός μας εμφύλιος, σε κάποιες εστίες του οποίου υπάρχουν ακόμα καρβουνάκια, που αναζωπυρώνονται με ποικίλες αφορμές;

Πολύ περισσότερο από τις κλίσεις, σαν πιστοποιητικό ελληνοπρέπειας και στέρεου πατριωτικού φρονήματος προβάλλουν ορισμένοι τις ίδιες τις λέξεις που επιλέγουν, αυθορμήτως ή κατόπιν συμβουλής του εφημερεύοντος κομματικού επικοινωνιολόγου. Η λέξη «πατρίδα» είναι σίγουρα η πιο βασανισμένη ως προς αυτό. Παρακολουθώ πάντα με προσοχή τα λεγόμενα του κυβερνητικού εκπροσώπου, και κατά προτίμηση στα κρατικά κανάλια. 

Ετσι, έχω τη χαρά να τα απολαμβάνω εις τριπλούν, όπως δα συμβαίνει ανέκαθεν στη φερόμενη ως δημόσια τηλεόραση. Πρώτα τα λέει συνοπτικά η παρουσιάστρια ή ο παρουσιαστής των ειδήσεων και ακολουθούν οι κυβερνητικοί (και απροκάλυπτα φιλοκυβερνητικοί) ρεπόρτερ, που τα παρουσιάζουν εν εκτάσει και λέξη προς λέξη· μαγνητοφωνικά. Το ακρόαμα τελειώνει με τον κ. Γιάννη Οικονόμου να μας τα λέει αυτοπροσώπως – και να μας λέει τα ίδια κάλαντα πάντα, είτε Χριστούγεννα έχουμε είτε των Φώτων ή του Λαζάρου.

Ε λοιπόν, όσο περισσότερο πλησιάζουμε στην κάλπη τόσο συχνότερα χρησιμοποιεί τη λέξη «πατρίδα» ο εκπρόσωπος. Την τιμά μάλιστα και τριτόκλιτη, «της πατρίδος». Ούτε «τόπος» ούτε «χώρα» ούτε «Ελλάδα» αλλά «πατρίδα», περίπου όπως λένε «η Μακεδονία ΜΑΣ» οι εθνικοδημαγωγοί, ποτέ σκέτο, «η Μακεδονία», μην κριθούν φιλοσκοπιανοί. 

Καθόλου αθώα η πολλή πατριδολογία. Πάει ζευγάρι με την παλιά, μετεμφυλιακού ήθους επίκριση: «Εσείς δεν χρησιμοποιείτε καν τη λέξη πατρίδα». Αλλ’ αν τα ράσα έκαναν τον παπά, δεν θα ‘χαμε τόσα «ιερά» σκάνδαλα...

Καθημερινή