Η ατελείωτη «αιμορραγία» των ΕΛΤΑ...

«Βουλωμένο γράμμα... διάβασε» η κυβέρνηση Μητσοτάκη με τη διαχείριση της δραστηριότητας των Ελληνικών Ταχυδρομείων (ΕΛΤΑ) στην πώληση ενέργειας.

Η διοίκηση των ΕΛΤΑ, που πρόσφατα αποπέμφθηκε, είχε αποφασίσει από τις αρχές του 2020 να βγάλει την επιχείρηση από αυτήν την «καυτή αγορά», αλλά έκτοτε το μόνο που κάνει είναι να σκορπά χρήματα σε συμβούλους, να... πληρώνει πρόστιμα στο Δημόσιο και να αφήνει τη δραστηριότητα μετέωρη την ώρα που οι εταιρείες ενέργειας εξασφαλίζουν υπερκέρδη εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.

Τα ΕΛΤΑ, αξιοποιώντας το εκτεταμένο δίκτυο και την ιστορική παρουσία σε κάθε γωνιά της χώρας στο πλαίσιο της Καθολικής Υπηρεσίας, ξεκίνησαν να λειτουργούν ως πάροχος ηλεκτρισμού το 2017.

Τα προβλήματα δεν έλειψαν λόγω της γενικότερης οικονομικής δυσπραγίας, αλλά η τότε κυβέρνηση έδειχνε πως ήθελε να κρατήσει έναν κρατικό φορέα στο παιχνίδι για να διατηρεί περιθώρια παρέμβασης στην αγορά, καθώς οι δανειστές πίεζαν για απελευθέρωση και σμίκρυνση της ΔΕΗ.

Με την αλλαγή της κυβέρνησης, η οποία δρομολογεί την εξυγίανση των ΕΛΤΑ και βάζει στα ταμεία της επιχείρησης 280 εκατομμύρια ευρώ, το νέο Δ.Σ. των ΕΛΤΑ αποφασίζει τον Φεβρουάριο του 2020 να βγει από την αγορά ενέργειας, αφήνοντας χώρο στον ανταγωνισμό.

Ο τότε διευθύνων σύμβουλος Γ. Κωνσταντόπουλος εξουσιοδοτείται να προσλάβει σύμβουλο για να πουλήσει το πελατολόγιο, ενώ ήδη έχει γίνει παρουσίαση από την PricewaterhouseCoopers (PWC) η οποία, σε μια από τις πολλές αναθέσεις έργου, έχει διαπιστώσει ότι:

● Από τη δραστηριότητα το τελευταίο δωδεκάμηνο, το αποτέλεσμα είναι αρνητικό και οι ζημίες είναι αθροιστικά πάνω από 3 εκατομμύρια ευρώ μεταξύ Οκτωβρίου 2017 και Σεπτεμβρίου 2019.

● Τα ΕΛΤΑ δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για να επιβιώσουν στην αγορά ενέργειας και κρίνεται σκόπιμη η αποχώρησή τους.

● Με την έναρξη λειτουργίας του συστήματος Target Model τον Σεπτέμβριο του 2020 και τις νέες αγορές του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας αυξάνεται το κόστος αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας μέσω των Λογαριασμών Προσαυξήσεων των παραγωγών.

Ακολουθούν αναθέσεις σε άλλους συμβούλους:

■ Δικηγορική εταιρεία αναλαμβάνει τον Μάρτιο του 2020 να συντάξει σχετική γνωμοδότηση, αμείβεται τον Απρίλιο με 4.340 ευρώ, αλλά τον Δεκέμβριο ξαναγνωμοδοτεί και λαμβάνει νέα αμοιβή 18.150 ευρώ. Η γνώμη για την οποία αμείβεται είναι ότι δεν μπορεί να γίνει απόσχιση του κλάδου Ενέργειας, ενώ έκρινε πως θα είναι δυσχερής και η πώληση του πελατολογίου.

■ Η PWC αναλαμβάνει τον Απρίλιο του 2020 να κάνει αποτίμηση του πελατολογίου και να οργανώσει διαγωνισμό για την πώλησή του. Διαπιστώνονται διάφορες δυσκολίες και γι’ αυτό το εγχείρημα οι νομικοί λένε ότι πρέπει να εξασφαλισθεί η συναίνεση κάθε πελάτη και η PWC αναλαμβάνει να συντάξει καινούργια έκθεση τον Ιανουάριο του 2021.

■ Αλλη εταιρεία ορκωτών ελεγκτών (PKF) αναλαμβάνει να αποτιμήσει το κόστος των ενεργειών που έπρεπε να γίνουν και εκτιμά ότι η άμεση διακοπή της δραστηριότητας θα προκαλούσε στα ΕΛΤΑ ζημία 1,4 εκατομμυρίων ευρώ.

■ Μετά από νέα έκθεση που συντάσσει άλλη εταιρεία συμβούλων (KPMG) τον Σεπτέμβριο του 2021, η Επιτροπή Στρατηγικής ΕΛΤΑ καταλήγει σε μία κατά πλειοψηφία εισήγηση που περισσότερο διαπιστώνει τα προβλήματα. Αναφέρει, για παράδειγμα, ότι θα είναι εξαιρετικά δύσκολη η διαδικασία απόσχισης λόγω των ζημιών που καταγράφονται και ότι δεν θα είναι βέβαιη η εύρεση επενδυτή για να γίνει η πώληση.

Ρήτρα καταστροφής

Την κατάσταση έρχεται να περιπλέξει η ενεργοποίηση τον Αύγουστο του 2021 της διαβόητης ρήτρας αναπροσαρμογής. Είναι εκείνη η στιγμή που οι τιμές έχουν αρχίσει να ανεβαίνουν κατακόρυφα, η ρήτρα ενεργοποιείται από τον μεγαλύτερο πάροχο, τη ΔΕΗ, και οι καταναλωτές μπαίνουν σε έναν κυκεώνα συνεχόμενων αυξήσεων από τον οποίο δεν μπορούν να ξεφύγουν. Στον αντίποδα, όμως, των καταναλωτών που θα ζήσουν έναν χειμώνα με τη ρήτρα, η τότε διοίκηση των ΕΛΤΑ διαπιστώνει ότι τα οικονομικά αποτελέσματα δεν είναι πλέον ζημιογόνα.

Με το νέο αυτό δεδομένο μένει για ένα διάστημα μετέωρο το σχέδιο πώλησης του ΕΛΤΑ-Ενέργεια. Η εταιρεία συμβούλων KPMG αναλαμβάνει να συντάξει νέα έκθεση γνωμοδότησης, την παραδίδει τον Νοέμβριο και αποφαίνεται ότι η δραστηριότητα παραμένει ζημιογόνος και πρέπει να διακοπεί τον Φεβρουάριο του 2022 – την ώρα δηλαδή που φθάνουν στους πελάτες οι υπερδιογκωμένοι λογαριασμοί του χειμώνα.

Ανοχύρωτα ΕΛΤΑ

Τον Μάρτιο του 2022 και ενώ έχει ξεσπάσει η ουκρανική κρίση που γεννά σαφώς αβεβαιότητα στην ενεργειακή αγορά, τα ΕΛΤΑ, που υποτίθεται ότι έχουν μπει σε διαδικασία ψηφιακού μετασχηματισμού, δέχονται κυβερνοεπίθεση.

Το πληροφοριακό σύστημα των ΕΛΤΑ αποδεικνύεται απολύτως σαθρό. Ειδικά για τον κλάδο της Ενέργειας χάνονται όλα τα δεδομένα των πελατών και των τιμολογήσεών τους. Με άλλα λόγια, τα ΕΛΤΑ δεν μπορούν να δουν ποιοι πελάτες και πόσο χρωστούν ούτε να ξεκινήσουν διαδικασία διακοπής της ηλεκτροδότησης.

Μέσα σε αυτό το κλίμα η τότε διοίκηση των ΕΛΤΑ αποφασίζει τον Ιούνιο του 2022 να διακόψει τη δραστηριότητα προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας την 31η Δεκεμβρίου του 2022. Στην απόφαση αυτή λαμβάνει υπόψη μία ακόμη παραδοχή που θα αποδειχθεί εσφαλμένη: από την 1η Αυγούστου 2022 αναστέλλεται η ρήτρα αναπροσαρμογής και οι εταιρείες προμήθειας πρέπει να προσαρμόζουν κάθε μήνα τις τιμές τους ανάλογα με το κόστος. Η διοίκηση των ΕΛΤΑ εκτιμά ότι η αναστολή της ρήτρας θα δυσχεράνει τη θέση των προμηθευτών.

Στην πράξη, αποδεικνύεται ότι οι εταιρείες προμήθειας βάζουν τεράστια καπέλα στις χρεώσεις, όπως ανέφερε και η «Εφ.Συν.» σε πρόσφατο δημοσίευμά της («Υπερκέρδη στα όρια κλοπής», 31/10/2022), και δουλεύουν με περιθώριο κέρδους που φθάνει τον Οκτώβριο στο 166%. Μάλιστα, η κυβέρνηση διά του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Σκρέκα υποχρεώνεται στις αρχές Οκτωβρίου να υποσχεθεί ότι θα βρει τρόπο να ανακτήσει αυτά τα υπερκέρδη.

Μετά το καλοκαίρι του 2022, τα σύννεφα για τη διοίκηση των ΕΛΤΑ έχουν πυκνώσει καθώς η θητεία της έχει λήξει και στην κυβέρνηση δεν έχει ξεκαθαρίσει ποιος θα λάβει τις αποφάσεις για τη συνέχεια. Οι εξελίξεις δείχνουν ότι, όταν ξεσπά η κρίση, ο υπουργός Πιερρακάκης, που στήριζε την απελθούσα διοίκηση, θα κάνει πίσω αφήνοντας το Υπερταμείο να βγάλει το φίδι από την τρύπα. Πάντως, πριν φύγει η διοίκηση, πληρώνει ακόμη 25.000 ευρώ σε δικηγορική εταιρεία για να λάβει γνωμοδότηση ότι δεν κινδυνεύει να κατηγορηθεί για απιστία και παράβαση καθήκοντος λόγω των χειρισμών της στο θέμα της ΕΛΤΑ-Ενέργεια.

Λίγες ώρες πριν από την αποχώρησή του στο τέλος Οκτωβρίου, ο διευθύνων σύμβουλος Κωνσταντόπουλος υπογράφει τις αποφάσεις για να πληρωθούν οφειλές Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης και του Ειδικού Τέλους ΔΕΤΕ που εκκρεμούν από τις αρχές του 2020. Για το εξάμηνο Φεβρουαρίου-Αυγούστου 2020, τα ΕΛΤΑ πληρώνουν 1,4 εκατομμύρια ευρώ μέσα στα οποία περιλαμβάνονται 243 χιλιάδες λόγω προσαύξησης.

Χιλιάδες ευρώ έχουν πληρωθεί και τους προηγούμενους μήνες σε πρόστιμα και προσαυξήσεις.

Ενδεικτικά της πλήρους απαξίωσης της ΕΛΤΑ-Ενέργεια είναι και τα τιμολόγιά της στο διάστημα των τελευταίων μηνών. Μετά τον Αύγουστο κάθε προμηθευτής μπορεί να αλλάζει τα τιμολόγιά του, υποτίθεται για να προκύπτει ανταγωνισμός. Ομως, η ΕΛΤΑ-Ενέργεια ανακοινώνει επί τρεις μήνες την ίδια τιμή (750 ευρώ ανά κιλοβατώρα), την ώρα που η ΔΕΗ ζητούσε τον Σεπτέμβριο 788 ευρώ, τον Οκτώβριο έπεσε στα 600 και τον Νοέμβριο στα 400 ευρώ...

Άρης Χατζηγεωργίου

efsyn.gr