Στα μουλωχτά...

Στα κρυφά, χωρίς τυμπανοκρουσίες και χωρίς εξηγήσεις, έτσι ακριβώς όπως διαπραγματεύτηκε η υπουργός με τον Αμερικανό συλλέκτη και το ίδρυμά του στο... Ντέλαγουερ των ΗΠΑ έναν ψευδεπίγραφο επαναπατρισμό αρχαιοτήτων, ανοίγει το βράδυ η έκθεση 15 αντικειμένων από τις 161 αρχαιότητες της συλλογής Στερν στο ιδιωτικό Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης της Αθήνας.

Στα φανερά όμως οι εργαζόμενοι του υπουργείου Πολιτισμού κινητοποιούνται «ενάντια στη νομιμοποίηση της αρχαιοκαπηλίας» και στις 7 σήμερα το απόγευμα, την ώρα των εγκαινίων, πραγματοποιούν συγκέντρωση έξω από το Μουσείο, στη συμβολή Βασιλίσσης Σοφίας και Ηροδότου, στη Ρηγίλλης. «Κλεμμένα είναι», επιμένουν σύσσωμα τα σωματεία τους, ο Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων ΥΠΠΟ, η Πανελλήνια Ένωση Συντηρητών Αρχαιοτήτων, το Πανελλήνιο Σωματείο Έκτακτου Προσωπικού ΥΠΠΟ, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων και ο Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων, και σε κοινή ανακοίνωσή τους θυμίζουν ότι «τα αντικείμενα αυτά δεν έχουν ελεγχθεί με τη νόμιμη διαδικασία για το αν είναι αυθεντικά ή κίβδηλα, ούτε για το πώς βρέθηκαν από τις Κυκλάδες στη συλλογή ενός πολυεκατομμυριούχου στη Νέα Υόρκη».

Ωστόσο αργά χθες το απόγευμα, μόλις 24 ώρες πριν ανοίξει η έκθεση με τα «κλεμμένα», όπως επιμένουν οι εργαζόμενοι του ΥΠΠΟΑ, 15 αντικείμενα από τα 161 της συλλογής Στερν, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης ανακοίνωσε επίσημα την πραγματοποίηση της εν λόγω έκθεσης με τον πομπώδη τίτλο «Γυρισμός. Κυκλαδικοί θησαυροί στο ταξίδι της επιστροφής», που θα διαρκέσει από αύριο 3 Νοεμβρίου έως τις 31 Οκτωβρίου 2023.

Προφανώς, ενόψει της κινητοποίησης των εργαζομένων του ΥΠΠΟΑ που φανέρωσαν τα «εν κρυπτώ» εγκαίνια, το Μουσείο αναγκάστηκε να βγάλει δελτίο Τύπου προαναγγέλλοντας την έκθεση. Το εν λόγω δελτίο δεν αναφέρει τίποτα για εγκαίνια, που σύμφωνα με έντονη φημολογία επρόκειτο να πραγματοποιήσει ο πρωθυπουργός. Ωστόσο από το Μαξίμου μας πληροφορούν ότι δεν υπάρχει κάτι τέτοιο στο πρόγραμμά του. Αντίθετα, καλεί τους δημοσιογράφους μια εβδομάδα μετά την επίσημη έναρξη της έκθεσης, την Τρίτη 8 Νοεμβρίου, στην ξενάγηση που θα γίνει από τους αρχαιολόγους του παρουσία της υπουργού Πολιτισμού Λ. Μενδώνη.

Η Μενδώνη κερδίζει χρόνο

Υπό κανονικές συνθήκες, σε τέτοιες περιπτώσεις, όταν μάλιστα όντως πρόκειται για έκθεση στην οποία «15 κυκλαδικές αρχαιότητες μοναδικής αρχαιολογικής σημασίας παρουσιάζονται για πρώτη φορά παγκοσμίως», όπως αναφέρει το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, δίνεται συνέντευξη Τύπου πριν τα εγκαίνια προκειμένου να πάρει την ανάλογη δημοσιότητα το γεγονός. Τα συμπεράσματα προφανή. Η υπουργός Πολιτισμού κερδίζει χρόνο για να βρει απαντήσεις προς τους δημοσιογράφους.

Αναγνωστοπούλου: Κλεμμένα είναι

Στα μουλωχτά λοιπόν ανοίγει απόψε η έκθεση των 15 κυκλαδικών αντικειμένων από τη συλλογή Στερν. Όπως δηλώνει στην ΑΥΓΗ η Σία Αναγνωστοπούλου, τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., «όλοι γνωρίζουμε πια ότι δεν είναι επαναπατρισμός και το μόνο που γίνεται απ' όσα μάθαμε αργά χθες το απόγευμα είναι ένα “ιδιωτικό πάρτι” με ξένα κόλλυβα, τη δημόσια περιουσία. Εμείς επιμένουμε ότι αυτά τα αρχαία κλεμμένα είναι».

Αφίσα με προϊόν λαθρανασκαφών

Αξιοπρόσεκτη όμως είναι η αφίσα που έχει εκδώσει το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης για την εν λόγω έκθεση. Επέλεξε να τη φιλοτεχνήσει με την εικόνα του ειδωλίου 138, δηλαδή με ένα από τα πέντε ειδώλια από τον θησαυρό της Κέρου που, σύμφωνα με την αναφορά του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων και του Συλλόγου Εκτάκτων Αρχαιολόγων στην Εισαγγελία Αρχαιοκαπηλίας πριν από δέκα ημέρες, ταυτίζονται με τις λαθρανασκαφές στην Κέρο κατά τη δεκαετία του 1960. Άγνοια πάντως δεν μπορεί να προσάψει κανείς στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, αφού αυτά τα πέντε ειδώλια είναι δημοσιευμένα στην έκδοσή του «Ο θησαυρός της Κέρου».

Μόνος ιδιοκτήτης είναι ο λαός

«Ο μόνος νόμιμος ιδιοκτήτης των 161 κυκλαδικών αρχαιοτήτων, που εξήχθησαν παράνομα από τη χώρα, είναι ο ελληνικός λαός και κανένας ιδιώτης συλλέκτης ή μαικήνας που με άδηλους τρόπους έχει στην κατοχή του πολύτιμους θησαυρούς της πολιτιστικής μας κληρονομιάς» μας λέει ο αρχαιολόγος Δέδες Λιόνης, πρόεδρος του Ενιαίου Συλλόγου Υπαλλήλων του υπουργείου Πολιτισμού, ενόψει της σημερινής κινητοποίησης. «Η υπουργός Πολιτισμού και η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τη νομιμοποίηση της αρχαιοκαπηλικής συλλογής Στερν και την εκχώρηση, ουσιαστικά, της κυριότητας αυτών των αρχαιοτήτων για 50 χρόνια τουλάχιστον στο ίδρυμα που εδρεύει στον φορολογικό παράδεισο του Ντέλαγουερ αλλάζει την εθνική πολιτιστική πολιτική για τον πραγματικό επαναπατρισμό αρχαιοτήτων».

Ο Δέδες Λιόνης επισημαίνει τη δαιδαλώδη συμφωνία μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου με το Ινστιτούτο Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού στο Ντέλαγουερ, το Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης (ΜΕΤ) και το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα με την οποία, όπως υπογραμμίζει, «εξασφαλίζονται σίγουρα κέρδη για το ΜΕΤ, ενώ το Ελληνικό Δημόσιο υφίσταται οικονομική απώλεια από τα διαφυγόντα έσοδα». Επιπλέον, τονίζει ότι «κανένας δεν έχει ελέγξει τη γνησιότητα των 161 κυκλαδικών αρχαιοτήτων, γεγονός που εκθέτει διεθνώς τη χώρα. Ακόμα και τώρα, την ύστατη στιγμή, καλούμε τον πρωθυπουργό να ακυρώσει την απαράδεκτη συμφωνία που κύρωσε η Βουλή και να προχωρήσει στη νόμιμη διαδικασία, όπως πολλές φορές έπραξε η Ελληνική Πολιτεία στο παρελθόν σε ανάλογες περιπτώσεις».

Ταυτόχρονα ο Δ. Λιόνης υπενθυμίζει ότι «η κυβέρνηση κανονικά θα έπρεπε ήδη να έχει αποσύρει αυτή τη συμφωνία μετά την ταύτιση του ειδωλίου ν.29 από τον αρχαιολόγο δρα Χρήστο Τσιρογιάννη με το αρχείο του καταδικασμένου για αρχαιοκαπηλία Μπεκίνα, αλλά και μετά την αποκάλυψη του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων ότι πέντε ειδώλια της συλλογής Στερν προέρχονται από λαθρανασκαφές στην Κέρο». «Αναρωτιόμαστε τι άλλο πρέπει να αποκαλυφθεί για να ακυρωθεί η εν λόγω συμφωνία και για να δώσει εξηγήσεις στον ελληνικό λαό η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Η επιστημονική κοινότητα πάντως επιμένει ότι είναι κλεμμένες αυτές οι αρχαιότητες» καταλήγει.

Όπως άλλωστε υπογραμμίζουν οι σύλλογοι εργαζομένων στην κοινή ανακοίνωσή τους, το ειδώλιο ν.29 μαζί με τα άλλα 160 αντικείμενα της συλλογής Στερν «οφείλουν να κατασχεθούν με τη συνεργασία των εισαγγελικών Αρχών της Ελλάδας και της Ν. Υόρκης και να ελεγχθεί άμεσα η γνησιότητα και η προέλευσή τους από τους Έλληνες επιστήμονες και τις αρμόδιες ελληνικές Αρχές», ενώ «όσα αντικείμενα από τη συλλογή είναι αυθεντικά να εκτεθούν σε δημόσια ελληνικά μουσεία, όπως το Μουσείο Κυκλαδικού Πολιτισμού της Νάξου»...

Πόλυ Κρημνιώτη

Η ΑΥΓΗ