Ο καπιταλισμός-βαμπίρ ως ακραία βία...

Eν αρχή, μερικά νούμερα από την τελευταία έκθεση της Gredit Suisse για τον παγκόσμιο πλούτο (Global Wealth Report), έτσι όπως αυτή αποτυπώθηκε στην "Εφημερίδα των Συντακτών" του περασμένου Σαββάτου.

-Ο παγκόσμιος πλούτος για το 2021 αυξήθηκε κατά 9,8% σε σχέση με το 2020. Είναι η... δεύτερη μεγαλύτερη άνοδος που έχει καταγραφεί στην ιστορία.

-2,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι με ατομική περιουσία μέχρι 10.000 δολάρια Αμερικής κατέχουν μόλις το 1,1% του παγκόσμιου πλούτου (σχεδόν 5 τρις).

-62,5 εκατομμύρια άνθρωποι (1,2% του ενήλικού πληθυσμού του πλανήτη) με ατομική περιουσία από 1.000.000 δολάρια και πάνω κατέχουν το 47,8% του παγκόσμιου πλούτου (κάτι περισσότερο από 221 τρις δολάρια).

Αν θυμηθεί κανείς ότι το 2021 ήταν έτος το οποίο στο σύνολό του σημαδεύτηκε παγκοσμίως από τα περιοριστικά μέτρα κατά της πανδημίας, καταλαβαίνει εύκολα κανείς ότι ο κορονοϊός και οι συνέπειές του αποτέλεσαν μία ακόμη "ασίστ" για αύξηση των κερδών των περισσότερων πλούσιων ανθρώπων αυτού του πλανήτη.

Κοντολογίς, η πανδημία δεν εξελίχθηκε απλά σε μία ευκαιρία για τους κατέχοντες αλλά ήταν πραγματικά μία ευλογία θεού. Του θεού του χρήματος βεβαίως γιατί άλλος δεν υπάρχει στο ορατό και αόρατο σύμπαν.

Ετσι επεβεβαιώθηκε στην πράξη ένα κλισέ, βαρετό ίσως για κάποιους αλλά τραγικά αληθινό τελικά, ότι στον κόσμο μας οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί, φτωχότεροι. Τόσο απλό όσο ακούγεται, το δείχνουν άλλωστε και οι αριθμοί.

Αποδείχθηκε επίσης ότι το παγκόσμιο σύστημα που ρυθμίζει την οικονομική (και όχι μόνο) ζωή πάνω σ' αυτόν τον πλανήτη (ο καπιταλισμός ντε!) όχι μόνο έχει τη δυνατότητα να βγαίνει περισσότερο ενισχυμένο από τις διεθνείς, πάσης φύσεως, κρίσεις αλλά τις επιζητά όπως τα βαμπίρ αναζητούν εναγωνίως το αίμα.

Ο καπιταλισμός-καζίνο των εποχών μας θρέφεται από τις κρίσεις. Θρέφεται αλλά δεν χορταίνει με τίποτα. Γιατί το σύστημα έχει "κατασκευαστεί" έτσι ώστε η δίψα για κέρδος και χρήμα να παραμένει ακόρεστη και να μην μπορεί τίποτα να την σταματήσει.

Κατά την ανάλυση της Credit Suisse (που όπως καταλαβαίνει κανείς δεν είναι κάποια...κομμουνιστική δεξαμενή σκέψης) έγινε σαφές ότι κατά τη διάρκεια των δώδεκα μηνών του 2021 οι πολύ πλούσιοι του πλανήτη ευνοήθηκαν "χάρη στα χαμηλά επιτόκια και το μηδενικό κόστος χρήματος που τροφοδότησε το φούσκωμα των τιμών των μετοχών και των ακινήτων που έχουν στην κατοχή τους" (ΕΦΣΥΝ, 01-10).

Τουτέστιν, δεν αυξήθηκε κάποια παραγωγική δραστηριότητα (η οποία, λόγω των περιορισμών για την πανδημία συρρικνώθηκε) αλλά τα κέρδη από τον "αέρα" (χρήματος και ακινήτων). Κάθονταν, δηλαδή, και έβλεπαν τα κέρδη τους να αβγατίζουν.

Αν ζούσαν σήμερα ο Μαρξ και ο Ενγκελς μάλλον θα ένιωθαν δικαιωμένοι ως προς την ανάλυσή τους για το παγκόσμιο κεφάλαιο και την πορεία του μέσα στα τελευταία 150 χρόνια. Αντιθέτως, ίσως τραβούσαν τα μαλλιά τους για το γεγονός ότι οι "απο κάτω" δεν έχουν ακόμα ξεσηκωθεί για να ανατρέψουν αυτή τη ζοφερή κατάσταση η οποία μία κατάληξη μπορεί να έχει. Την απόλυτη ανισότητα με την εξαφάνιση των "ενδιάμεσων" τάξεων μεταξύ των πολύ πλουσίων και των πολύ φτωχών.

Και είναι πράγματι απορίας άξιον πως οι "από κάτω " αυτού του πλανήτη ανέχονται να τους κλέβουν χωρίς επί της ουσίας να κάνουν κάτι. Πώς ανέχονται, σε τελική ανάλυση, την ακραία οικονομική βία που τους στερεί πολύ συχνά ακόμα τα βασικά για τη συνέχιση και βελτίωση της ζωής τους.

Οπως όμως γράφει στο νέο του εξαιρετικό βιβλίο ο Δημήτρης Χριστόπουλος (Ταξίδι στο Κράτος, Κυριαρχία, Δίκαιο, Δικαιώματα, εκδόσεις Πόλις) "και όμως, η φαινομενική ησυχία μπορεί να κρύβει βαθιά βία, την "αντικειμενική βία", όπως την ονομάζει ο διάσημος ριζοσπάστης φιλόσοφος της εποχής μας, ο Σλοβένος Σλαβόι Ζίζεκ. Είναι η αοράτως συννημένη στην κανονικότητα, στις σχέσεις εξουσίας των κοινωνιών μας, βία, η οποία ενίοτε οδηγεί σε εκρήξεις ανορθολογικές" (σελ 220).

Ούτε ο Χριστόπουλος ούτε ο Ζίζεκ αναφέρονται κατ' ανάγκη στην οικονομική βία. Αλλά πιο "αντικειμενική βία" από την οικονομική, την ανέχεια, δηλαδή, δεν μπορεί να υπάρξει, εκ των πραγμάτων.

Τα συμπεράσματα λοιπόν έχουν καταγραφεί και δεν επιδέχονται αμφισβήτησης. Το πώς όμως θα επηρεάσουν την εξέλιξη των πραγμάτων στον κόσμο (και ξεχωριστά ανά χώρα) θα εξαρτηθεί από ένα πλέγμα εξελίξεων και λεπτομερειών, όχι απαραίτητα "γραμμικό". Δεν είναι δηλαδή σίγουρο ότι οι όποιες εξελίξεις θα "κυοφορήσουν" κάτι καλύτερο.

Οι μέχρι τώρα ενδείξεις μάλιστα συνηγορούν για το ακριβώς αντίθετο. Για την επιστροφή, δηλαδή, στους καιρούς των τεράτων, στην περιχαράκωση στα εθνικά σύνορα, στην αναβίωση των εθνικισμών και σε μαζικές, ίσως, πολεμικές συρράξεις με απρόβλεπτες συνέπειες (βλέπε, ήδη, Ουκρανία).

Μαντέψτε ποιοι θα ευνοηθούν και πάλι από τέτοια φάση "προόδου"...

Νίκος Γιαννόπουλος

news247.gr