Πικρή αλήθεια...

Χωρίς συμμετοχή της Τουρκίας στα «κέρδη», δεν υπάρχει λύση…

Γιώργος Καρελιάς

Τι συμβαίνει, αλήθεια, με τον Ερντογάν; Γιατί έχει ξεσαλώσει και απειλεί θεούς και δαίμονες (και όχι μόνο την Ελλάδα); Εκατομμύρια λέξεις έχουν ξοδευτεί και ξοδεύονται κάθε μέρα, για να εξηγήσουν «πού το πάει Ερντογάν».

Το κάνει... για εσωτερικούς λόγους, επειδή έχει εκλογές, στις οποίες «παίζει το κεφάλι του»; Η πιο συνήθης και λογική εξήγηση.

Το κάνει επειδή αισθάνεται ισχυροποιημένος, λόγω και των διεθνών εξελίξεων(πόλεμος στην Ουκρανία κ.α);

Το κάνει επειδή έχει «αυτοκρατορικές φαντασιώσεις»(Γαλάζια Πατρίδα κτλ);

Ή μήπως επειδή αυτή είναι η πάγια τουρκική πολιτική εδώ και μισόν αιώνα(επεκτατική κτλ). Η εκδοχή αυτή ενισχύεται αν ρίξουμε μια ματιά στο «χάρτη» των ελληνοτουρκικών κρίσεων τουλάχιστον μετά το 1974.

Όποια εκδοχή κι αν επιλέξουμε(μπορεί να ισχύει συνδυασμός εκδοχών) και συνδέοντάς τες με το φλέγον θέμα της εποχής(ενεργειακοί πόροι), το πικρό συμπέρασμα είναι ένα: καμιά λύση δεν είναι εφικτή χωρίς την Τουρκία.

Η αλήθεια αυτή φαίνεται καθαρά τόσο στο Κυπριακό, που παραμένει άλυτο επί μισόν αιώνα, όσο και στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην ευρύτερη περιοχή της Κύπρου, η οποία έχει βαλτώσει παρά τις τυμπανοκρουσίες υπό τις οποίες κάθε φορά ξεκινούσε. Οι τουρκικές αντιδράσεις είναι από τους σοβαρούς παράγοντες που εμποδίζουν τις έρευνες(οι άλλοι είναι οικονομικοί λόγοι). Ήδη ο σχεδιαζόμενος αγωγός EAST MED(συμμετοχή Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Ιταλίας) πνέει τα λοίσθια, μετά την «αποκήρυξή» του από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την απροθυμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συμβάλει στη χρηματοδότησή του. Όλα αυτά, φυσικά, προς μεγάλη χαρά της Τουρκίας, που ποτέ δεν είδε με καλό μάτι την αξιοποίηση κοιτασμάτων της ανατολικής Μεσογείου χωρίς τη δική της συμμετοχή.

Έτσι, τα δύο σοβαρότερα προβλήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν έχουν σχεδόν καμία ελπίδα να λυθούν.

Το Κυπριακό παραμένει στο βάλτο. Και ήταν όντως θλιβερή η εικόνα, στην πρόσφατη ευρωπαϊκή συνάντηση ηγετών στην Πράγα, του Νίκου Αναστασιάδη να λέει στον Ερντογάν ότι είναι έτοιμος για συνομιλίες και ο πρόεδρος της Τουρκίας να του απαντά «δεν είναι κατάλληλη η στιγμή», γνωρίζοντας ότι σε λίγους μήνες δεν θα είναι πρόεδρος(εκλογές την Κύπρο). Και είναι ειρωνεία να το λέει αυτό ο Αναστασιάδης, που το δεν έκανε τίποτα στη θητεία του προς την κατεύθυνση κάποια λύσης, ούτε όταν στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων βρισκόταν ο Ακιντζί, δεδηλωμένος οπαδός της λύσης.

Η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας (και ευρύτερα της ΑΟΖ), που συνδέεται με τους ενεργειακούς πόρους, καρκινοβατεί εδώ και δεκαετίες. Από τη μονομερή προσφυγή της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή το 1976 στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης(χωρίς ουσία, αφού δεν συνυπέγραψε τη Τουρκία) μέχρι σήμερα δεν υπήρξε κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Η Ελλάδα διακηρύσσει «μία και μόνη διαφορά», η Τουρκία επιδιώκει να βάλει στο τραπέζι και άλλες και το αδιέξοδο συνεχίζεται.

Έτσι, το πιθανότερο είναι όχι μόνο να παγιωθεί το «στάτους κβο» στην Κύπρο, αλλά και να προχωρήσει η Τουρκία στο σχέδιο των δύο κρατών. Και η ελληνοτουρκική ένταση να συνεχίζεται, με αφορμή και τα ενεργειακά, χωρίς Ελλάδα και Κύπρος να μπορούν να επωφεληθούν από την αξιοποίηση των(εικαζόμενων) κοιτασμάτων στην ανατολική Μεσόγειο.

Η αλήθεια είναι πικρή: χωρίς λύση του Κυπριακού δεν θα είναι δυνατή η αξιοποίηση των ενεργειακών πηγών. Και χωρίς συμμετοχή της Τουρκίας στα (πιθανά) κέρδη αξιοποίηση δεν μπορεί να γίνει. Διπλό το κακό, δηλαδή: και οικονομικό όφελος δεν θα έχουμε και οι επικίνδυνες κρίσεις θα συνεχίζονται, με ή χωρίς τον Ερντογάν.

Μπορεί να αλλάξει κάτι σε αυτό το σκηνικό; Τα σημάδια δεν είναι ενθαρρυντικά με χειρότερο απ’ όλα το ότι και οι δύο χώρες έχουν μπροστά τους εκλογές, οι οποίες ειδικά για τον Ερντογάν είναι «ζωής και θανάτου». Από την άλλη, υπάρχουν και ενθαρρυντικά παραδείγματα, όπως η απρόσμενη συμφωνία δύο εμπόλεμων χωρών, Ισραήλ και Λιβάνου, για οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών τους και συνεκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου.

Υπάρχει ενδεχόμενο να συμβεί κάτι ανάλογο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας; Πρώτη προϋπόθεση είναι η δραστική παρέμβαση των Αμερικανών, όπως και στη περίπτωση Ισραήλ-Λιβάνου. Και μετά να την αποδεχθούν Ελλάδα και Τουρκία. Δύσκολο εγχείρημα στις σημερινές συνθήκες, ιδιαίτερα όσο η Τουρκία του Ερντογάν παίζει σε πολλά ταμπλό και δεν ανταποκρίνεται στις δυτικές πιέσεις.

Συμπέρασμα: χωρίς διευθέτηση των διαφορών Ελλάδας-Τουρκίας με κάποιον διεθνή εγγυητικό μανδύα, όπως ήταν το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, δεν θα επέλθει ποτέ κάποιου είδους ομαλοποίηση και η περιοχή δεν θα ησυχάσει...

news247.gr