Η πικρή ιστορία των μισθωμένων ελικοπτέρων στην Ελλάδα...

Έντονο παρασκήνιο φέρεται να συνοδεύει το δυστύχημα με το πυροσβεστικό ελικόπτερο στη Σάμο, το οποίο κόστισε τη ζωή δύο ανθρώπων. Σύμφωνα με... ασφαλείς πηγές του Magazine, το πλήρωμα του ελικοπτέρου αρχικά αρνήθηκε να κατέβει στο συγκεκριμένο σημείο για υδροληψία, επισημαίνοντας τον κίνδυνο που συνέθετε το ανάγλυφο της περιοχής και οι καιρικές συνθήκες. Λίγη ώρα αργότερα, όμως, η απόφαση του πληρώματος άλλαξε - άγνωστο γιατί - με αποτέλεσμα να υπάρξει η μοιραία κατάληξη.

Το απόγευμα της περασμένης Τετάρτης στη φωτιά της Σάμου επιχειρούσαν δύο ελικόπτερα. Ήταν μισθωμένα, το ίδιο και τα πληρώματά τους. Σε αυτό που κατέπεσε βρισκόταν ως σύνδεσμος ένας Έλληνας απόστρατος της Αεροπορίας Στρατού, ο οποίος έχασε τη ζωή του μαζί με τον Ρουμάνο συγκυβερνήτη, ενώ στο δεύτερο ελικόπτερο ο σύνδεσμος ήταν απόστρατος του Πολεμικού Ναυτικού. Ο τελευταίος φέρεται να ενημέρωσε τον συνάδελφό του για το ρίσκο της υδροληψίας στο συγκεκριμένο σημείο. Αυτό που ερευνάται είναι τι μεσολάβησε, ώστε το πλήρωμα του μοιραίου ελικοπτέρου να αλλάξει γνώμη. Σύμφωνα με ασφαλείς πηγές, γι’ αυτό πρόκειται να ερωτηθεί αρχικά η εταιρεία στην οποία ανήκει το ελικόπτερο.

Την ίδια στιγμή, το δυστύχημα στη Σάμο επαναφέρει την πικρή ιστορία της μίσθωσης από το εξωτερικό εναέριων μέσων και προσωπικού για την αντιπυρική περίοδο. Από την έρευνα του Magazine προκύπτουν ελικόπτερα που έμειναν στο έδαφος, όμως νοικιάστηκαν ξανά την επόμενη χρονιά, συμβάσεις με απόρρητους όρους και αμφιλεγόμενους μεσάζοντες κι επίσης καταπονημένα ελικόπτερα και προσωπικό που πετούν χωρίς ρεπό.

ΑΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΡΡΗΤΟ

Το ελικόπτερο που κατέπεσε στη Σάμο ήταν ρωσικής κατασκευής, μεσαίου τύπου (Mi8) και ανήκει στην εταιρεία Valan International Cargo Charter με έδρα τη Μολδαβία. Η Ελλάδα το είχε μισθώσει για την αντιπυρική περίοδο μέσω του νατοϊκού οργανισμού NSPA, όπως και τα υπόλοιπα 43 εναέρια μέσα που έχει νοικιάσει φέτος η χώρα μας. Το 2012 αποφασίστηκε ότι στο εξής η Ελλάδα θα μίσθωνε αεροσκάφη και ελικόπτερα, όχι με ανοικτούς διαγωνισμούς, αλλά μέσω του νατοϊκού οργανισμού NSPA. Η παραπάνω διαδικασία έχει χαρακτηριστεί αδιαφανής. Στην πράξη, η ΕΛ.ΑΣ. και η Πυροσβεστική δηλώνουν τις ανάγκες σε εναέρια μέσα και προσωπικό και στη συνέχεια το NSPA προτείνει εταιρείες που μπορούν να τα διαθέσουν, άγνωστο με ποια κριτήρια και προτεραιότητα.

Η σύμβαση με το Ελληνικό Δημόσιο υπογράφεται χωρίς την υποχρέωση κατάθεσης εγγυητικής επιστολής από τον ανάδοχο. Το πρόβλημα είναι ότι στα έγγραφα που αναρτώνται στη «Διαύγεια» και είδε το Magazine, οι υπουργικές αποφάσεις με τις λεπτομέρειες των συμβάσεων θεωρούνται απόρρητες. Δεν αναφέρεται ο τύπος των ελικοπτέρων, οι ειδικότητες των πληρωμάτων και οι εταιρείες για τις οποίες δουλεύουν. Κάποιες φορές το προσωπικό επινοικιάζεται μεταξύ εταιρειών, όπως φαίνεται να συνέβη με τα μέλη του πληρώματος του ελικοπτέρου που κατέπεσε στη Σάμο. Το μόνο που δεν θεωρείται απόρρητο στη «Διαύγεια» είναι το χρηματικό ποσό που εγκρίνεται κάθε χρόνο για τις μισθώσεις, το οποίο όμως από μόνο του δεν λέει τίποτα.

Απόστρατοι που εργάζονται σε μισθωμένα ελικόπτερα την αντιπυρική περίοδο μετέφεραν στο Magazine άσχημες συνθήκες εργασίας και όρους στις συμβάσεις που υπογράφουν. «Τα πληρώματα πετούν από την ανατολή ως τη δύση του ήλιου, για 120 μέρες χωρίς ρεπό», περιέγραψαν. Στα ελικόπτερα ίδιου τύπου με αυτό που κατέπεσε στη Σάμο, δεν υπάρχει αναπληρωματικό πλήρωμα, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στα πυροσβεστικά αεροσκάφη AirTractors. Επιπλέον, όπως είπαν, η συντήρηση γίνεται τις βραδινές ώρες, με ό,τι σημαίνει αυτό για την ασφάλεια των πτήσεων.

ΜΙΑ ΠΤΩΧΕΥΜΕΝΗ ΚΑΝΑΔΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

Στη συνέντευξη Τύπου τον περασμένο Μάιο για την οργάνωση της αντιπυρικής περιόδου, το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας είχε εξηγήσει ότι λόγω των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Ρωσία, οι μισθώσεις εναέριων μέσων έγιναν φέτος μέσω γειτονικών χωρών. Σύμφωνα με ανοικτές βάσεις δεδομένων, το μοιραίο ελικόπτερο στη Σάμο κατασκευάστηκε από την εταιρεία Kazan Helicopters και την πρώτη δεκαετία της ζωής του το διαχειριζόταν η Aeroflot. Στη μολβαδική εταιρεία Valan εμφανίζεται να ανήκει μετά το 2015. Σύμφωνα με την Καθημερινή, ελικόπτερα της ίδιας εταιρείας φέρεται να είχαν επινοικιαστεί το 2014 στην Ελλάδα μέσω της καναδικής εταιρείας Skylink. Η τελευταία δεν είναι μια άγνωστη εταιρεία.

Το Magazine πληροφορείται ότι η σύμβαση της Skylink με το Ελληνικό Δημόσιο είχε επεκταθεί τα δύο επόμενα χρόνια, μέσω των ειδικών διαγωνισμών του NSPA. Η διαφάνεια της διαδικασίας είχε συζητηθεί στη Βουλή, με αφορμή επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή της ΝΔ Χρήστου Μπουκώρου προς τον τότε Υπουργό του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκο Τόσκα. Από τα πρακτικά της Βουλής προκύπτει ότι η επέκταση της σύμβασης αφορούσε τη μίσθωση επτά ελικοπτέρων μεσαίου τύπου, με κάδους χωρητικότητας 4.000 λίτρων. Ο Τόσκας απάντησε ότι επιλέχθηκε η λύση του NSPA διότι ο διαγωνισμός που είχε προκηρύχθηκε απέβη άγονος, επομένως υπήρχε ο κίνδυνος να ξεκινήσει η αντιπυρική περίοδος χωρίς ελικόπτερα.

Η καναδική εταιρεία Skylink φέρεται να είχε κάνει αίτηση πτώχευση εξαιτίας οφειλών 150 εκατ. ευρώ. Υπήρχε κάτι ακόμη. Κλιμάκιο της Κομισιόν επισκέφθηκε την Αθήνα, ζητώντας συνάντηση με στελέχη του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και μέλη της Ανεξάρτητης Αρχής Προμηθειών. Αυτό που φέρεται να ζητήθηκε σε έντονο ύφος ήταν να γίνονται διεθνείς διαγωνισμοί για τις μισθώσεις των ελικοπτέρων, αντί της ειδικής διαδικασίας μέσω του NSPA. Κι αυτό, διότι ως νατοϊκός οργανισμός δεν υπάγεται στο ελληνικό και κοινοτικό δίκαιο. Η Ελλάδα κάνει το ίδιο ως σήμερα.

Για να διαβασετε ολόκληρο το κείμενο, πατήστε ΕΔΩ...