Oλα ξεκίνησαν μία ημέρα μετά την αποφυλάκιση Λιγνάδη (Πέμπτη 14/07), ο οποίος, παρά την πρωτόδικη καταδικαστική απόφαση για βιασμούς ανηλίκων, αφέθηκε... ελεύθερος με αναστολή. Ο ίδιος, μάλιστα, κατά την έξοδό του, είπε πως «η Δικαιοσύνη δεν παρασύρθηκε όπως ίσως συνέβη για ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας», λες και δεν υπήρξε ποτέ καταδικαστική απόφαση. Ωστόσο, η απάντηση σε όλα τα παραπάνω ήρθε άμεσα και ηχηρά, από τον ίδιο τον καλλιτεχνικό κόσμο, με τη στήριξη των θεατών.
Η αρχή έγινε προχθές, Παρασκευή 15/07 το βράδυ, στην έναρξη του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας: στο τέλος της παράστασης «Triptych» της βελγικής ομάδας «Peeping Tom», ένας από τους χορευτές, o κυπριακής καταγωγής Πάνος Μαλακτός, ύψωσε ένα πλακάτ που έγραψε «Οι βιαστές πρέπει να είναι στη φυλακή» («Rapists must be in jail»). Η κίνηση αυτή βρήκε θετική ανταπόκριση από το κοινό, όχι όμως και από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού. Τόσο η κ. Μενδώνη όσο και ο υφυπουργός, κ. Γιατρομανωλάκης, που ήταν παρόντες, συναντήθηκαν με τον δήμαρχο και τον περιφερειάρχη, αλλά έφυγαν κυριολεκτικά από την πίσω πόρτα, πέντε λεπτά πριν από την έναρξη, σαν ενημερώθηκαν για το τι θα συμβεί.
Η κίνηση αυτή (Γιατί άραγε; Η κ. Μενδώνη δεν ήταν που έκανε, εν τέλει, λόγο για «επικίνδυνο άνθρωπο» μιλώντας για τον Δ. Λιγνάδη;) προκάλεσε αντιδράσεις και από τον πολιτικό κόσμο: «Η κ. Μενδώνη δεν χρειαζόταν να φύγει άρον άρον από την παράσταση. Μπορούσε απλά να σηκώσει το δικό της πανό: “Τον διόρισα δίχως διαγωνισμό, τον κάλυψα όσο μπορούσα, αμφισβήτησα τα θύματα και τώρα απλά κάνω την ανήξερη”. Η κυβέρνηση είναι έκθετη και η κ. Μενδώνη συμμέτοχη σε μια πρωτοφανή υπόθεση συγκάλυψης», ήταν το σχόλιο του εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ, Νάσου Ηλιόπουλου. Το ίδιο βράδυ, κάποια χιλιόμετρα μακριά από την Καλαμάτα, στην αρχαία Τίρυνθα και κάτω από τα κυκλώπεια τείχη, ο ηθοποιός Μιχάλης Τιτόπουλος διάβαζε την ανακοίνωση του ΣΕΗ (Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών) κατά της αποφυλάκισης Λιγνάδη, πριν από την έναρξη της εξαιρετικής παράστασης «Ανατολή» της Ελλης Παπαδημητρίου, στην πρώτη της θεατρική παρουσίαση από τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο. Το κοινό χειροκρότησε θερμά και στα όσα ακούστηκαν συμφώνησε πλήρως και η Αλκηστις Παπαδημητρίου, έφορος Αρχαιοτήτων Αργολίδας, που πήρε τον λόγο αμέσως μετά.
Στη Μικρή Επίδαυρο
Το ίδιο κείμενο διαβάστηκε την ίδια μέρα και στη Μικρή Επίδαυρο, από τον ηθοποιό Χάρη Τζωρτζάκη, έναν από τους πρωταγωνιστές της παράστασης «Ρίζες από βαμβάκι» σε σκηνοθεσία Εφης Θεοδώρου: «Θέλουμε να ζούμε σε έναν τόπο που η δικαιοσύνη θα λάμπει αντίστοιχα της ομορφιάς του και θέλουμε ο ήλιος της να πάψει επιτέλους να είναι νοητός», κατέληξε και καταχειροκροτήθηκε.
Τα νέα διαδόθηκαν κατευθείαν, από βίντεο και φωτογραφίες που τράβηξαν θεατές, τα οποία συνοδεύονταν με σχόλια εναντίον της απόφασης αποφυλάκισης και υπέρ των κινήσεων των καλλιτεχνών. Αμέσως ξεκίνησε μια διελκυστίνδα παρόμοιων δράσεων σε όλη τη χώρα. Το Σάββατο 16/07, ξαναδιαβάστηκε το κείμενο του ΣΕΗ πριν από την παράσταση «Ανατολή» στην αρχαία Τίρυνθα. Στην Αλεξανδρούπολη, στο Θέατρο Αλτιναλμάζη στο τέλος της παράστασης «Ηλέκτρα», σε σκηνοθεσία Γιώργου Λύρα, που βρίσκεται σε περιοδεία, το θέατρο σείστηκε κυριολεκτικά από τα χειροκροτήματα όταν η Μαρία Κίτσου, μαζί με όλους τους συντελεστές δίπλα της, όρθια διάβασε την επιστολή του ΣΕΗ – κάτι που είχε ειδικό συμβολικό βάρος, καθώς η ίδια ηθοποιός ήταν συμπρωταγωνίστρια του Δ. Λιγνάδη στην τελευταία του παράσταση «Μάκβεθ» στο Εθνικό, λίγο πριν βγει στη δημοσιότητα το σκάνδαλο.
Το ίδιο έγινε και στην παράσταση «Πέρσες» του Δημήτρη Καραντζά, στην Επίδαυρο. Σε ένα κατάμεστο θέατρο με περισσότερους από 8.000 θεατές, λίγο πριν από την έναρξη της παράστασης, ένα τεράστιο πανό ξεπρόβαλε στις μεσαίες κερκίδες: «ΒΙΑΣΤΗΣ ΕΙΝΑΙ», έγραφε. Το κοινό χειροκρότησε, η παράσταση ξεκίνησε και αφού υποκλίθηκαν οι ηθοποιοί μαζί με τον σκηνοθέτη, με ένα του νεύμα προχώρησε μπροστά ο ηθοποιός Αινείας Τσαμάτης και διάβασε συγκλονιστικά την επιστολή του ΣΕΗ.
Το κοινό αντέδρασε σαν ακούστηκε το όνομα της προέδρου του δικαστηρίου Παναγιώτας Γιούπη (που ψήφισε «αθώος» για όλες τις κατηγορίες), γιουχάροντας, και καταχειροκρότησε σαν ακούστηκε «Οι ηθοποιοί, οι μουσικοί, οι τεχνικοί, οι άνθρωποι που δουλεύουμε απόψε εδώ για όλους εσάς, από τις 13 Ιουλίου είμαστε εκτεθειμένοι. Εκτεθειμένοι σε μια χώρα που ανεχόμενη τέτοιες αποφάσεις καταπατά το αυτονόητο δικαίωμά μας στην αλήθεια, στο δίκιο, στα σώματά μας, το δικαίωμά μας στην κοινή λογική. Από τις 13 Ιουλίου και για κάθε μέρα που ο Δημήτρης Λιγνάδης κυκλοφορεί ελεύθερος, όχι μόνο εμείς, αλλά ολόκληρη η ελληνική κοινωνία κλείνεται φυλακή!». Υπήρξε, ωστόσο, και μία πολύ μικρή μερίδα του κοινού που ενοχλήθηκε, κάποιοι από τους οποίους ακούσαμε να λένε καθώς αποχωρούσαν: «Ξετσουτσούρωσαν κι αυτοί. Τι μας νοιάζουν αυτά τώρα;»
Το... ελικόπτερο
Θυμίζουμε πως ακριβώς στον ίδιο χώρο, τρία χρόνια πριν, την ίδια παράσταση παρακολούθησε τότε ο πρωθυπουργός, ερχόμενος με ελικόπτερο από την Αντίπαρο, μαζί με την κ. Μενδώνη και είδαν τον κ. Λιγνάδη να φιλάει στην κυριολεξία ένα ομοίωμα του Παρθενώνα, στα πόδια τους...
Τρία χρόνια μετά, όπως όλα δείχνουν, τα πράγματα έχουν αλλάξει άρδην για καλλιτέχνες και κοινό, αλλά όχι για την κυβέρνηση και την πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ. Οχι μόνο τόσες μέρες η κ. Μενδώνη δεν έχει κάνει απολύτως κανένα σχόλιο για την καταδικαστική απόφαση, αλλά η «απάντηση» του υπουργείου σε όλα τα παραπάνω ήταν πως «δεν θα νομιμοποιήσει αυτή την εργαλειοποίηση του Πολιτισμού» (όταν έπαιρνε πολιτικές αποφάσεις για τον πολιτισμό υπέρ της Ουκρανίας δεν ήταν «εργαλειοποίηση», στις αντιδράσεις για την αποφυλάκιση Λιγνάδη είναι;) και κατηγορεί τον ΣΥΡΙΖΑ ότι μετατρέπει τις «θεατρικές σκηνές σε λαϊκά δικαστήρια». Πάντως, τα «λαϊκά» αυτά «δικαστήρια» ως φαίνεται θα συνεχιστούν και σε άλλες παραστάσεις καθώς και σε συναυλίες. Καλλιτέχνες και κοινό έχουν πάρει πλέον τον λόγο, εμπράκτως...
Νόρα Ράλλη
Η Εφημερίδα των Συντακτών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου