Οι επαναπροωθήσεις που "δε συμβαίνουν" έχουν αρπαγές, ξύλο και κλοπές...

Την τελευταία διετία εξελίσσεται ολοένα και με μεγαλύτερη δριμύτητα το εξής παράδοξο: Ενώ πληθαίνουν οι καταγραφές, τα τεκμήρια, τα διεθνή δημοσιεύματα, οι ανεξάρτητες έρευνες, οι επισημάνσεις διεθνών φορέων για τις επαναπροωθήσεις που κάνει το ελληνικό κράτος, όποιος άνθρωπος τολμήσει εντός των συνόρων να μιλήσει δημόσια ή να στηλιτεύσει την συγκεκριμένη στρατηγική λοιδορείται και στοχοποιείται περίπου ως «εχθρός». Την... ίδια στιγμή η επίσημη απάντηση της κυβέρνησης και του αρμόδιου Υπουργείου είναι πως δεν έχει υποπέσει κάτι στην αντίληψη τους, εξοστρακίζοντας τις σχετικές αναφορές ως «τούρκικη προπαγάνδα».

Η Μαρία Παπαμηνά είναι δικηγόρος, υπεύθυνη της νομικής υπηρεσίας του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες και αποσαφηνίζει αρχικά τι είναι οι επαναπροωθήσεις:

«Να το πούμε απλά, όταν μιλάμε για επαναπροωθήσεις, μιλάμε για μια διαδικασία άτυπης και αναγκαστικής απομάκρυνσης ενός ανθρώπου που έρχεται στην Ελλάδα για να ζητήσει διεθνή προστασία, να ζητήσει άσυλο. Δεν του δίνεται η δυνατότητα να υποβάλλει το αίτημα του, να το γνωστοποιήσει στις αρχές, δε διερευνάται η ευαλωτότητα του, δεν λαμβάνεται υπόψη αν έχει ανάγκη διεθνούς προστασίας. Του στερείται η δυνατότητα να αντιδράσει σ’ αυτή τη διαδικασία ακριβώς επειδή είναι άτυπη και αναγκαστική. Συνοδεύεται συνήθως από κι από άτυπη κράτηση σε μη προσδιορισμένους χώρους. Είναι μια παράνομη κράτηση στην οποία επίσης δεν μπορεί να αντιδράσει. Δεν προβλέπεται αυτό στο νόμο. Ενέχει επικινδυνότητα, αφού συντελείται συνήθως στη θάλασσα στο Αιγαίο, στον Έβρο ή ακόμα και στην ενδοχώρα. Συνιστά παράνομη πρακτική. Κάθε χώρα έχει το δικαίωμα να προστατεύει τα σύνορα της. Ο σεβασμός στην αρχή της μη επαναπροώθησης δεν έρχεται σε αντίθεση με την προστασία των συνόρων, γιατί κάθε χώρα έχει υποχρέωση να σέβεται το διεθνές δίκαιο του οποίου βασική αρχή είναι η μη επαναπροώθηση. Η βία που καταγγέλλεται στις επαναπροωθήσεις αποτελεί αδίκημα. Η παρανομία δηλαδή αυτής της πρακτικής έχει πολλαπλές εκφάνσεις».

Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες έχει χειριστεί τους τελευταίους μήνες αρκετές υποθέσεις προσφύγων που φτάνουν στον Έβρο κι έχουν ανάγκη διάσωσης. Για τουλάχιστον 14 από αυτές τις υποθέσεις (12 μόνη της και 2 μαζί με την οργάνωση Human Rights 360), όπου οι ελληνικές αρχές δεν ανταποκρίθηκαν στο αίτημα διάσωσης, η οργάνωση απευθύνθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ζητώντας την έκδοση ασφαλιστικών μέτρων.

«Αυτοί που έχουμε ασχοληθεί εμείς έχουν προσφυγικό προφίλ, προέρχονται από τη Συρία, την Τουρκία, το Αφγανιστάν, το Ιράν, πρόκειται για άτομα με υψηλά ποσοστά αναγνώρισης προσφυγικού καθεστώτος όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλη την Ευρώπη. Είναι οικογένειες με μικρά παιδιά, ηλικιωμένοι, ανάπηροι, άτομα με προβλήματα υγείας. Με κάποιον τρόπο καταφέρνουν να φτάσουν σε κάποια νησίδα του Έβρου – γενικά είναι μια γκρίζα ζώνη εκείνη η περιοχή. Μας στέλνουν έκκληση για βοήθεια, ενημερώνουμε τις ελληνικές αρχές και τους δίνουμε το στίγμα τους. Σε κάποιες περιπτώσεις έχει υπάρξει ανταπόκριση. Όταν διαπιστώνουμε ότι δεν υπάρχει διάθεση από τις ελληνικές αρχές να τους σώσουν, ζητάμε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ασφαλιστικά μέτρα, τα οποία εκδίδονται και τα γνωστοποιούμε στις αρμόδιες αρχές.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δηλαδή βγάζει απόφαση που υποδεικνύει να μην απομακρυνθούν από τη χώρα οι πρόσφυγες και να τους παρασχεθεί άμεσα περίθαλψη. Από τις 14 σχετικές αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων που έχουμε το τελευταίο τρίμηνο, στις δύο περιπτώσεις διασώθηκαν οι άνθρωποι, στις υπόλοιπες έγιναν επαναπροωθήσεις. Συνήθως οι επαναπροωθήσεις γίνονται από την ελληνική πλευρά αλλά έχουμε και δύο περιπτώσεις που πήγαν οι Τούρκοι συνοριοφύλακες, τους πήραν από εκεί και τους γύρισαν πίσω στην Τουρκία. Έχουμε παραδείγματα ομάδων που μπορεί να έμειναν στη νησίδα για μέρες χωρίς φαγητό και νερό, να επαναπροωθήθηκαν στην Τουρκία, να ξαναήρθαν πάλι και να έχει συμβεί αυτό τρεις – τέσσερις φορές. Πήγαμε στο φυλάκιο πρόσφατα για να δούμε δύο ομάδες που μετά από επαναπροώθηση, επέστρεψαν και τελικά διασώθηκαν. Βρήκαμε μια κοπέλα από τη Συρία που μας είπε ότι από πέρσι το καλοκαίρι είχε επαναπροωθηθεί 17 φορές. Όταν το συνειδητοποίησε κι η ίδια λέγοντας το, κατέρρευσε» εξηγεί η Μαρία Παπαμηνά.

Για να διαβασετε ολόκληρο το κείμενο, πατήστε ΕΔΩ...