Οι τράπεζες και το χρέος...

Έπειτα από μια 12ετία οδυνηρής κρίσης, το δημόσιο χρέος της Ελλάδας και άλλων χωρών της ευρωζώνης με υψηλό «σκορ» προσελκύει ξανά το ανήσυχο ενδιαφέρον των αγορών και των κεφαλαίων που επενδύουν σε αυτό. Και αν για την Ελλάδα αυτή η επισήμανση ακούγεται ως κοινοτοπία, για την Ιταλία, που το χρέος της... είναι ο «ελέφαντας στο δωμάτιο», ακούγεται ως συναγερμός.

Οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων ανεβαίνουν επικίνδυνα, οι κυβερνήσεις παγώνουν ή περιορίζουν τα προγράμματα δανεισμού και όλοι μοιάζει να περιμένουν τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για αύξηση του κόστους του χρήματος, έπειτα από μια δεκαετία μηδενικών ή αρνητικών επιτοκίων. Επομένως, το θέμα της βιωσιμότητας του χρέους κάθε χώρας ξαναμπαίνει στο μικροσκόπιο των αγορών, αλλά και των ευρωπαϊκών αρχών.

Το κρατικό χρέος των περισσότερων χωρών της Ε.Ε. αυξήθηκε τα τελευταία δυόμισι χρόνια λόγω πανδημίας. Τώρα «φουσκώνει» και λόγω ενεργειακής κρίσης. Ωστόσο, τη δεκαετία που προηγήθηκε, βασική συνιστώσα αύξησής του ήταν η διάσωση και εξυγίανση των τραπεζών.

Ένας μηχανισμός διάσωσης ήταν οι ανακεφαλαιοποιήσεις τους, πληρωμένες αδρά με χρήματα των φορολογουμένων, ακόμη και αν μεσολαβεί ο δανεισμός από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, όπως ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας.

Αλλά τα τελευταία χρόνια, υπό τη δαμόκλειο σπάθη της εποπτεύουσας ΕΚΤ, επιβλήθηκε και δεύτερος μηχανισμός εξυγίανσης των τραπεζών: οι τιτλοποιήσεις των «κόκκινων» δανείων, με την πώλησή τους σε εταιρείες διαχείρισης. Η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία είναι κορυφαία παραδείγματα τέτοιας εξυγίανσης.

Οι εταιρείες διαχείρισης των τιτλοποιημένων «κόκκινων» δανείων δεν είναι προφανώς φιλανθρωπικά ιδρύματα. Και δε θα έπαιρναν πάνω τους τα προβληματικά δάνεια αν δεν τα εγγυάτο το κράτος. Οι κρατικές εγγυήσεις, όμως, είναι κι αυτές χρήμα. Χρήμα που θα απαιτηθεί από τους ανυποψίαστους φορολογουμένους να πληρωθεί αν καταπέσουν, δηλαδή αν ένα μέρος των εγγυημένων «κόκκινων» δανείων δεν εξοφληθεί.

Αυτό μπορεί να οδηγήσει στο εξαιρετικά προβληματικό για τη συγκυρία αποτέλεσμα, ενώ οι ισολογισμοί των τραπεζών εμφανίζονται υγιείς, το δυσβάστακτο κρατικό χρέος να ξαναμπαίνει στη διακεκαυμένη ζώνη.

Αν επιβεβαιωθεί ότι η Eurostat απαιτεί να επιβαρυνθεί το χρέος από τώρα με μέρος των κρατικά εγγυημένων δανείων, προκύπτουν μείζονα ερωτήματα για το παιχνίδι των ευρωπαϊκών θεσμών, που άλλωστε απαίτησαν τέτοιες λύσεις για τα «κόκκινα» δάνεια...

efsyn.gr