"Ποδαρικό" Απριλίου με αυξήσεις φωτιά...

Σε κλοιό αβεβαιότητας επιχειρήσεις και νοικοκυριά...

 Σε σκηνικό έντονης αβεβαιότητας κινείται η ελληνική οικονομία και κοινωνία με την ακρίβεια και τα ενεργειακά ζητήματα να αποτελούν τις κύριες πηγές ανησυχίας. Ήδη, βέβαια, με σειρά αυξήσεων σε κάθε είδους προϊόντα, όπως είχε άλλωστε προαναγγελθεί από πολλούς προμηθευτές, μπήκε ο Απρίλιος, που λόγω και του Πάσχα αλλά και της προγραμματισμένης εκκίνησης του τουρισμού είναι ένας μήνας “βαρόμετρο” για τη ζήτηση, την απασχόληση, αλλά και... βέβαια τα οικονομικά των νοικοκυριών.

Η αγωνία πάντως για τις εξελίξεις είναι έκδηλη. Ενδεικτικά, μιλώντας το News247.gr με τα μέλη του Σωματείου Καταστηματαρχών Εστιάσεως Αναψυχής Ψυχαγωγίας της Χαλκίδας, ο “Ξένιος Ζευς” και στελέχη του Επιμελητηρίου της πολύπαθης Εύβοιας, που “βλέπει” τη μεγάλη αγορά των καταναλωτών της Αττικής ως σημείο αναφοράς, καταγράφει έναν έκδηλο προβληματισμό για την πορεία των οικονομικών δεδομένων, τόσο των νοικοκυριών όσο και των επιχειρήσεων. “Εάν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση είναι άγνωστο πού θα πάμε” αναφέρουν μεταφέροντας το κλίμα συνεχών ανατιμήσεων που βιώνουν, είτε ως καταναλωτές είτε ως επαγγελματίες, το τελευταίο διάστημα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι γίνεται λόγος για ανατιμήσεις που ξεπερνούν, ήδη από την 1η Απριλίου και το 20%, στις τιμές χονδρεμπόρων. “Οι ντομάτες έχουν γίνει σαν το μοσχάρι” αναφέρουν κάνοντας λόγο για τιμές που ξεπερνούν το 1.70 ευρώ το κιλό, ενώ οι ανατιμήσεις π.χ. στα φιλέτα κοτόπουλου φτάνουν το 40% και τις μοσχαρίσιες μπριζόλες το 20%. Όλα αυτά βέβαια προστίθενται σε ένα τριπλάσιο σε σχέση με πέρυσι οικονομικό κόστος λόγω των λογαριασμών ενέργειας αλλά και σε μια σειρά άλλων ανατιμήσεων που πέρα από τους επαγγελματίες πλήττουν και τα νοικοκυριά.

‘Ηδη, π,χ. σε αρκετές περιπτώσεις το ψωμί και τα αρτοσκευάσματα “τσιμπούν” προς τα πάνω, με άνοδο ακόμη και 20%, με τη χωριάτικη φρατζόλα να “ακουμπάει” και τιμές ακόμη και 1,10 ευρώ από 0,70 - 0,80 που ήταν πριν λίγους μήνες, αλλά και 0,90 πριν ένα μήνα. Ούτως λόγος βέβαια για τη ζάχαρη, τα έλαια, όπου π.χ. στα σπορέλαια, οι τιμές από το Σεπτέμβριο έχουν διπλασιαστεί.

Στο φόντο αυτό κι εν όψει Πάσχα παράγοντες της αγοράς αναφέρουν ότι είναι άγνωστο το πώς θα κινηθεί το επίπεδο της ζήτησης αλλά των αντοχών των καταναλωτών.

Νέο ρεκόρ πληθωρισμού

Το στίγμα βέβαια θα καταγραφεί στις 8/4 οπότε και η ΕΛΣΤΑΤ θα δώσει τα στοιχεία για την κίνηση του εγχώριου δείκτη τιμών καταναλωτή. Βέβαια από χθες η Eurostat έδωσε μια πρώτη εικόνα με τις ανακοινώσεις για τον εναρμονισμένο δείκτη, που χρησιμοποιείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να υπάρχει εύκολη σύγκριση μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωζώνης. Με αυξητικό ρυθμό 8% κινείται με βάση τη Eurostat ο εναρμονισμένος δείκτης πληθωρισμού στην Ελλάδα τον Μάρτιο, την ώρα που ο μέσος όρος ανάμεσα στα κράτη της ευρωζώνης είναι στο 7,5%, από 5.9% τον Φεβρουάριο. Όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή η ενέργεια σε επίπεδο ευρωζώνης έχει τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό αύξησης τον Μάρτιο (44,7%, έναντι 32,0% τον Φεβρουάριο) και ακολουθούν τα τρόφιμα, το αλκοόλ και ο καπνός (5,0%, έναντι 4,2% τον Φεβρουάριο), τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά (3,4%, έναντι 3,1% τον Φεβρουάριο) και οι υπηρεσίες (2,7%, σε σύγκριση με 2,5% τον Φεβρουάριο).

Ειδικότερα, για την Ελλάδα ο εναρμονισμένος δείκτης κατέγραψε νέο ρεκόρ το Μάρτη, μετά την άνοδό του κατά 6,3% τον Φεβρουάριο. Σε μηνιαία βάση κινήθηκε ανοδικά κατά 2,7%.

Τιμές ρεύματος και βιομηχανίας

Στα στοιχεία βέβαια που υποδηλώνουν την κατάσταση που επικρατεί θα πρέπει να προσμετρήσει κανείς και την τεράστια αύξηση, της τάξης του 33,6%, που σημείωσε ο γενικός δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία (σύνολο εγχώριας και εξωτερικής αγοράς) τον Φεβρουάριο εφέτος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Φεβρουαρίου 2021, έναντι μείωσης 0,03% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021 με το 2020.

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η εκτίναξη στο κόστος παραγωγής των εγχώριων βιομηχανιών οφείλεται στις εξής μεταβολές των δεικτών των επιμέρους αγορών:

α. Στην αύξηση του δείκτη τιμών παραγωγού εγχώριας αγοράς κατά 34,5%, και

β. Στην αύξηση του δείκτη τιμών παραγωγού εξωτερικής αγοράς κατά 30,5%.

Παράλληλα, ο γενικός δείκτης παρουσίασε αύξηση 4,9% τον Φεβρουάριο 2022 σε σύγκριση με τον δείκτη του Ιανουαρίου 2022, έναντι αύξησης 3,3% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021.

Επίσης, σε επίπεδα ρεκόρ κινήθηκε η τιμή ρεύματος σε μέσους όρους στην χονδρεμπορική αγορά τον Μάρτιο. Έτσι έκλεισε στα 272,69 ευρώ/MWh, έναντι 211,71 ευρώ/MWh τον Φεβρουάριο και 57,64 ευρώ/MWh πέρυσι.

Είναι, δε, ο πέμπτος συνεχής μήνας που καταγράφεται μέση τιμή στις χονδρεμπορικές αγορές ρεύματος σε επίπεδα των 200 ευρώ/MWh, κάτι που βέβαια οδηγεί σε τιμή στη λιανική άνω 300 ευρώ/MWh.

Συμπληρωματικός προϋπολογισμός

Στο φόντο αυτό το οικονομικό επιτελείο την προσεχή εβδομάδα θα προχωρήσει στην κατάθεση συμπληρωματικού προϋπολογισμού ύψους 2 δις ευρώ ,ώστε να χρηματοδοτηθούν οι αυξημένες δαπάνες για τα μέτρα που έλαβε ή ετοιμάζεται να λάβει η κυβέρνηση, ενώ με ενδιαφέρον αναμένεται το μακροοικονομικό σενάριο που θα κατατεθεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που θα σταλεί τον Απρίλιο στη Κομισιόν. Δηλαδή των στόχων για έλλειμμα, ανάπτυξη και πληθωρισμό. Είναι προφανές, ότι οι εκτιμήσεις που είχαν καταγραφεί τον περασμένο Νοέμβριο ΑΕΠ δεν ανταποκρίνονται πλέον στην πραγματικότητα καθώς μόνο στο μέτωπο της ανάπτυξης εκτιμάται ότι θα χαθεί μία ποσοστιαία μονάδα σύμφωνα με τις πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις. Δε λείπουν και οι προβλέψεις που αναφέρουν ότι οι απώλειες είναι πιθανό να διευρυνθούν έως και δυόμιση μονάδες. Ανάλογα και στον πληθωρισμός ακόμη και προβλέψεις για πάνω από 6% είναι πιθανό να γίνουν πράξη από το 0,8% (εναρμονισμένος δείκτης) που είχε καταγραφεί στο τέλος του 2021.

Κίνδυνος στασιμοπληθωρισμού και σενάρια

Με βάση πάντως όσα αναφέρει στην εβδομαδιαία της ανάλυση η Alpha Bank “υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με το εάν μπορεί να προκύψει μία δομική αλλαγή στο επίπεδο του πληθωρισμού που συνδέεται με την προσπάθεια ενεργειακής απεξάρτησης από τα προϊόντα άνθρακα. Οι ανησυχίες αυτές επιτείνονται εξαιτίας της τρέχουσας γεωπολιτικής αναταραχής στην Ευρώπη που μπορεί να οδηγήσει σε ανασχεδιασμό των εφοδιαστικών αλυσίδων και συνιστά μία τάση αντιστροφής του φαινομένου της παγκοσμιοποίησης. Ανεξάρτητα, πάντως, από το εάν οι πληθωριστικές πιέσεις συνιστούν προσωρινό ή μονιμότερο φαινόμενο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο πληθωρισμός, μεσοπρόθεσμα, δεν θα επιστρέψει στο προ-πανδημικό επίπεδο Επιπλέον, η γεωπολιτική αβεβαιότητα καθυστερεί την επιστροφή στην κανονικότητα τόσο του ποσοστού αποταμίευσης -και κατά συνέπεια της ροπής προς κατανάλωση-, όσο και του επενδυτικού σχεδιασμού των νοικοκυριών. Ως εκ τούτου, η ΕΚΤ καλείται να διαχειριστεί μία μακροοικονομική διαταραχή, η οποία, βραχυπρόθεσμα, ωθεί τον πληθωρισμό πολύ πάνω από τον στόχο του 2% και επιβραδύνει τον ρυθμό ανάπτυξης” σημειώνει η Alpha Bank.

Καμπανάκι από το ΔΝΤ

Στο μεταξύ σε επί τα χείρω αναθεώρηση των προβλέψεών του για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά μία ποσοστιαία βαθμίδα προχώρησε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), αναμένοντας πλέον αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,5% το 2022.

Παράλληλα, όπως σημειώνει το Ταμείο, η ισχυρότερη και πιο επίμονη αύξηση του ενεργειακού κόστους αναμένεται να ανεβάσει τον πληθωρισμό στο 4,5% φέτος. Αναλυτικά, σύμφωνα με το ΔΝΤ, η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας θα παραμείνει ισχυρή παρά τις δυσμενείς επιπτώσεις του πολέμου και τον υψηλό πληθωρισμό Όπως αναφέρει, “οι έμμεσες επιδράσεις και ο αντίκτυπος του υψηλότερου πληθωρισμού στο διαθέσιμο εισόδημα και στην κατανάλωση είναι πιο σημαντικές. Επιπλέον, η αυξημένη αποστροφή κινδύνου και η μειωμένη καταναλωτική εμπιστοσύνη αναμένεται να καθυστερήσουν επενδύσεις και να περιορίσουν την ανάκαμψη του τουρισμού. Όλοι μαζί αυτοί οι παράγοντες αναμένεται να περιορίσουν φέτος την ανάπτυξη κατά μία πλήρη ποσοστιαία μονάδα στο 3,5%. Η ισχυρότερη και πιο επίμονη αύξηση των τιμών της ενέργειας αναμένεται να ωθήσει τον μέσο πληθωρισμό στο 4,5% το 2022, προτού σταθεροποιηθεί στο 1,9% μεσοπρόθεσμα. Οι αβεβαιότητες και οι «καθοδικοί» κίνδυνοι συνεχίζουν να θολώνουν τις προοπτικές. Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να προκαλέσει ελλείψεις ενέργειας και να προσθέσει ισχυρότερες από τις αναμενόμενες πιέσεις στον εγχώριο πληθωρισμό, στον τουρισμό, στην αποστροφή του κινδύνου και να προκαλέσει ταχύτερη σύσφιξη των παγκόσμιων χρηματοοικονομικών συνθηκών. Άλλοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν νέα κύματα λοιμώξεων από την Covid-19 που θα προκαλέσουν οικονομικές διαταραχές, καθώς και τα ρίσκα που συνδέονται με την απορρόφηση των δανείων και των επιχορηγήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης. Ενώ η συνεχιζόμενη υποστηρικτική στάση της ΕΚΤ είναι διευκολυντικός παράγοντας, οι πιέσεις για περισσότερες δαπάνες και οι φορολογικές περικοπές που δεν έχουν αντισταθμιστεί δημοσιονομικά θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τη μεσοπρόθεσμη πορεία δημοσιονομικής προσαρμογής, αυξάνοντας το δημόσιο χρέος και διευρύνοντας τα spreads” αναφέρει το ΔΝΤ.

Γιώργος Αλεξάκης

news247.gr