21.3.22

Κοινωνικό και πολιτικό vertigo...


Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και το οικονομικό του επιτελείο δεκάδες φορές τα  δύο τελευταία χρόνια «αυτοθαυμάστηκαν» ότι «μοίρασαν» 41 δισεκατομμύρια ευρώ για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας. Βεβαίως, τα 6,5 δισ. αφορούσαν απευθείας αναθέσεις, τα 8,5 δισ. τις επιστρεπτέες προκαταβολές που θα…επιστραφούν και ελαχιστότατα την ενίσχυση του ΕΣΥ.

Αν συγκριθούν τα... 41 δισ. με τα 1,1-1,3 δισ. του νέου πακέτου των οικονομικών μέτρων, η εικόνα είναι καταλυτική. Τα νέα μέτρα είναι μόλις το 2,5% των μέτρων κατά της πανδημίας. Στην πραγματικότητα, όσα εξελίσσονται από τον περασμένο Σεπτέμβριο μέχρι και σήμερα αποτελούν το Βατερλώ της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής, γεγονός που, με τη σειρά του, δημιουργεί τεράστιους πολιτικούς πονοκεφάλους στον Κυριάκο Μητσοτάκη  ως προς τον χρόνο διεξαγωγής των εκλογών.

Οι συνέπειες

Τα πρόσφατα ισχνά μέτρα έχουν ένα βασικό χαρακτηριστικό. Δεν περιορίζουν την ακρίβεια. Αντιθέτως, την επιδοτούν. Αντί να χρησιμοποιηθούν εργαλεία όπως η  μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης και του ΦΠΑ, τα μέτρα δεν παρεμβαίνουν στις τιμές. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση επιδοτεί «εν τινι μέτρω» τους τζίρους των διυλιστηρίων και των επιχειρηματιών της αλυσίδας εμπορίας και πώλησης καυσίμων, αλλά και τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας. Εντελώς το αντίθετο κάνουν οι άλλες χώρες της Ε.Ε.

Πρακτικά, η ανυπαρξία μέτρων για τα λιπάσματα και την ακρίβεια στα τρόφιμα, σε συνδυασμό με τα ψίχουλα στην ενέργεια και τα καύσιμα συν την διαφαινόμενη διατήρηση των κυρώσεων ακόμη και μετά τη λήξη του πολέμου στην Ουκρανία, δημιουργεί απειλή επισιτιστικής κρίσης.

Ο τετραπλασιασμός των τιμών ενέργειας έχει οδηγήσει στην απορρόφηση του 30-40% του τζίρου των ΜμΕ για την πληρωμή του ρεύματος, ενώ συνήθως ήταν στο 6%.

ΟΙ συνταξιούχοι ουσιαστικά παραμένουν με καθηλωμένες και μειούμενες τις στάνταρ αποδοχές τα τελευταία 12 χρόνια (φωτεινό διάλειμμα οι έκτακτες ενισχύσεις επί ΣΥΡΙΖΑ, που ήταν υπερδεκαπλάσιες των σημερινών, μιας και αφορούσαν τη συντριπτική πλειοψηφία των συνταξιούχων, σε αντίθεση με τώρα).

Οι μισθωτοί; Γνωστά πράγματα.

Ο καμένος προϋπολογισμός

Η  κρίση δεν ξεκίνησε με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Είχε αρχίσει να εκδηλώνεται με εκτίναξη των τιμών ρεύματος αλλά και στα ράφια των σούπερ μάρκετ από το φθινόπωρο του 2021. Η κυβέρνηση την αντιμετώπισε ως προσωρινό φαινόμενο. Και αυτή η λανθασμένη εκτίμηση  αποτυπώθηκε στον προϋπολογισμό του 2021.

Ειδικότερα:

Ο προϋπολογισμός συντάχθηκε με βάση εκτίμηση για πληθωρισμό 0,8%(!) και τώρα τρέχει με 7% (τον Φεβρουάριο και πιθανώς 9% plus τον Mάρτιο). Για το πετρέλαιο brent (από την τιμή του οποίου εξαρτάται απολύτως η τιμή της βενζίνης) η πρόβλεψη στον προϋπολογισμό (σελίδα 20) ήταν για 68,3 δολάρια το βαρέλι, ενώ τώρα είναι στην περιοχή των 100 δολαρίων. Η εκτίμηση για ανάπτυξη κατά 4,5% που διατυπώνεται στον προϋπολογισμό καθορίζει σε μεγάλο βαθμό και τα προσδοκώμενα φορολογικά έσοδα. Γιατί πληθωρισμός και ακρίβεια περιορίζουν την ιδιωτική κατανάλωση. Πράγμα που σημαίνει ότι η εκτίμηση (προϋπολογισμός, σελ. 16) ότι «η πραγματική εγχώρια ζήτηση αναμένεται να συμβάλει κατά 68% στην αύξηση του ΑΕΠ» είναι έωλη. Το πρόγραμμα δανεισμού έχει «παγώσει» καθώς το κόστος δανεισμού για το Ελληνικό Δημόσιο έχει επιτοκιακά υπερδιπλασιαστεί ως προς το 2021, γεγονός που οδηγεί σε αδυναμία χρηματοδότησης ελλειμμάτων που θα προκύψουν από έκτακτες δαπάνες (το δεκαετές ομόλογο είναι στο 2,65% και θα ανεβεί κι άλλο, ενώ πέρυσι το φθινόπωρο ήταν κάτω από 1%).

Στην πραγματικότητα, αυτή τη στιγμή ο προϋπολογισμός του 2022 είναι στον αέρα και η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης είναι σε «τυφλή φάση».

Πρόωρες εκλογές ή…. ;

Η σταθερή επιδίωξη του Κ. Μητσοτάκη να προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές για να κάψει την απλή αναλογική βρίσκεται μεταξύ σφύρας και άκμονος, προκαλώντας vertigo στην κυβερνητική παράταξη. Τα μέτρα αποδεικνύουν ότι οι Βρυξέλλες εμμέσως έχουν βάλει χαλινάρι στο ύψος τους μέτρων, όχι όμως και στο είδος.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκαθάρισε ότι ο κανόνας του χρέους θα ισχύσει το 2023 (πράγμα που σημαίνει υποχρέωση μείωσής του κατά 5-7 ποσοστιαίες μονάδες), ενώ αρνείται να εξαιρεθούν οι  δαπάνες για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας από το δημοσιονομικό έλλειμμα - πολύ δε περισσότερο να εκδοθεί ειδικό ευρωομόλογο που θα χρηματοδοτήσει αυτές τις δαπάνες.

Τον Σεπτέμβριο του 2022 η κυβέρνηση πρέπει να στείλει στις Βρυξέλλες το αναθεωρημένο «μεσοπρόθεσμο» που θα περιέχει τα βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού του 2023, το οποίο αναγκαστικά θα περιλαμβάνει μέτρα συρρίκνωσης των δαπανών και αύξησης των φόρων, γιατί, μετά τη φετινή άσχημη χρονιά και με τα επιτόκια στα ύψη, μόνο έτσι θα «βγαίνει», δηλαδή θα μηδενίζει το έλλειμμα και θα δημιουργεί σοβαρό πρωτογενές πλεόνασμα στην περιοχή των 6-10 δισ. ευρώ.

Τώρα ο κ.Μητσοτάκης έχει τις εξής εναλλακτικές:

1. Να κάνει εκλογές τον Μάιο και να ολοκληρωθεί ο πολιτικός κύκλος σίγουρα πριν το φθινόπωρο.

2. Να ελπίζει σε θεαματική βελτίωση της κατάστασης μέσα στο 2022 και να ανακοινώσει μέτρα στη ΔΕΘ που θα τονώνουν το προφίλ της Ν.Δ., ελπίζοντας και σε κάποια πιο ελαστική στάση της Ε.Ε.

3.Να εξαντλήσει την τετραετία.

Και στις τρεις εναλλακτικές θα «παίξει» κάποιου είδους εκμετάλλευση των ταμειακών διαθεσίμων (του γνωστού «μαξιλαριού ). Η 2η κι η 3η επιλογή εμπεριέχουν τόσο υψηλές αβεβαιότητες που μάλλον πρέπει να θεωρούνται λιγότερο πιθανές...

Στάθης Σχινάς 

ΑΥΓΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια: