Γιώργος Καρελιάς
Όταν οι υπερδυνάμεις ήταν δύο (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και Σοβιετική Ενωση), ο κόσμος χωριζόταν κάθε φορά που μια από τις δύο έκανε έναν πόλεμο.
Στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, αμέσως μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τα πολεμικά επεισόδια ήταν αρκετά, αλλά... πάντα ελεγχόμενα εντός των δύο στρατοπέδων, του δυτικού και του ανατολικού. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ήταν ο πόλεμος του Βιετνάμ, που κατέληξε σε ταπεινωτική ήττα για τους Αμερικανούς(1973) και ο πόλεμος του Αφγανιστάν, στον οποίο είχαν την ίδια τύχη οι Σοβιετικοί(1989). Και στις δύο αυτές πολεμικές συγκρούσεις η άλλη υπερδύναμη ενίσχυε τους τοπικούς στρατούς(οι Σοβιετικοί τους Βιετκόγκ και οι Αμερικανοί τους μουτζαχεντίν).
Μοναδική εξαίρεση ήταν η «κρίση των πυραύλων» της Κούβας το 1962, όταν οι δύο υπερδυνάμεις έφτασαν στο χείλος του πυρηνικού πολέμου. Οι Σοβιετικοί έστειλαν πυραύλους με πυρηνικές κεφαλές στην Κούβα, δηλαδή στην αυλή των ΗΠΑ, ως απάντηση στην προηγηθείσα εγκατάσταση αμερικανικών πυραύλων σε ευρωπαϊκές χώρες και, πρωτίστως, στην Τουρκία. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Κένεντι επέβαλε ναυτικό αποκλεισμό στην Κούβα και απείλησε με εισβολή. Με τη μεσολάβηση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Ου Θάντ, ο σοβιετικός ηγέτης Νικήτα Χρουστσόφ απέσυρε τους πυραύλους. Η εισβολή στην Κούβα δεν έγινε, ο Κένεντι απέσυρε μυστικά τους πυραύλους από την Τουρκία. Ο κόσμος πήρε βαθιά ανάσα.
Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης (1991), το μονοπώλιο των επεμβάσεων το είχε η μια και μοναδική υπερδύναμη(Ιράκ, Αφγανιστάν, Γιουγκοσλαβία), ενώ η αδύναμη Ρωσία απλώς παρακολουθούσε. Μετά την ισχυροποίησή της, η οποία συντελέστηκε επί Πούτιν, έκανε κι αυτή επιθετικές ενέργειες, αλλά στην ευρύτερη περιοχή της: Τσετσενία, Γεωργία, Κριμαία. Επενέβη και στη Συρία, αλλά με πρόσκληση του Ασαντ(στην ίδια χώρα είχαν επέμβει Αμερικανοί, Ευρωπαίοι, η Τουρκία κ.α).
Σε όλες αυτές στις επεμβάσεις το αντιπολεμικό κίνημα στο δυτικό κόσμο ήταν σχεδόν αποκλειστικά αντιαμερικανικό. Εν πολλοίς δικαιολογημένα, καθώς η εμφανιζόμενη ως υπερδύναμη της ελευθερίας και της δημοκρατίας καταπατούσε, με διάφορα προσχήματα, την ανεξαρτησία χωρών και δικαιώματα λαών. Σήμερα είναι η πρώτη φορά που η Ρωσία του Πούτιν δεν έχει σχεδόν κανένα σημαντικό υποστηρικτή μετά την εισβολή της στην Ουκρανία.
Στην Ελλάδα το παραδοσιακά φιλορωσικό κόμμα, το ΚΚΕ, έκανε πορεία διαμαρτυρίας και στη ρωσική πρεσβεία, μετά το «αντικομμουνιστικό» διάγγελμα του Πούτιν, με το οποίο εξήγησε στην εισβολή στην Ουκρανία. Ακόμα και το κόμμα του κ. Βελόπουλου, που θεωρείται «φιλορωσικό» δεν τόλμησε να υποστηρίξει την εισβολή. Κανένα ελληνικό μέσο ενημέρωσης δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι κάνει φιλορωσική προπαγάνδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το τηλεοπτικό κανάλι Open του πρώην Ρώσου βουλευτή Ιβάν Σαββίδη βγάζει στην οθόνη του ένα δημοσιογράφο από τη Μόσχα και περισσότερους από δυτικές πρωτεύουσες(Ουάσιγκτον, Βερολίνο, Βρυξέλλες).
Υπάρχουν, ασφαλώς, θαυμαστές του Πούτιν στην Ελλάδα (παλιότερες μετρήσεις τους ανέβαζαν στο 20%), αλλά σήμερα οι «Πουτινολάτρες» είναι ελάχιστοι μπροστά στο πλήθος των «Πουτινομάχων». Η εισβολή στην Ουκρανία χωρίς επαρκή αιτιολόγηση και ο κυνισμός του Πούτιν έχουν ήδη επιφέρει την πρώτη ήττα του: έχει χάσει κατά κράτος στον πόλεμο της προπαγάνδας.
Ωστόσο, οι Δυτικοί δεν είναι άμοιροι ευθυνών για όσα συμβαίνουν σήμερα. Τα λάθη τους έχουν επισημάνει εγκαίρως ακόμα και Αμερικανοί αξιωματούχοι, οι οποίοι, βεβαίως, δεν έχουν καμία σχέση με τους «πουτινόφιλους». Ποια είναι τα λάθη αυτά; Είναι παλιότερα και σημερινά. Ενδεικτικά:
Μετά τη κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης(1991), οι Δυτικοί είχαν μοναδική ευκαιρία να φτιάξουν ένα παγκόσμιο σύστημα ασφάλειας εντάσσοντας σ’ αυτό και την αδύναμη τότε Ρωσία. Ο ίδιος ο Πούτιν είχε ζητήσει τότε να ενταχθεί η Ρωσία στο ΝΑΤΟ! Ναι, δεν είναι αστείο, το έχει αποκαλύψει πρώην γενικός γραμματέας της δυτικής συμμαχίας. Αντ’ αυτού, το ΝΑΤΟ άρχισε να δέχεται στους κόλπους του πρώην χώρες του ανατολικού μπλοκ, που βρίσκονται στην «αυλή» της Ρωσίας.
Ειδικά για την Ουκρανία, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι είχαν δώσει, όπως φαίνεται, διάφορες διαβεβαιώσεις στην κυβέρνησή της, αλλά δεν τις τήρησαν. Με αποτέλεσμα σήμερα ο Ζελένσκι να τους κατηγορεί ότι τον κορόιδεψαν. Τι συνέβη, τελικά; Ο Ζελένσκι προκαλούσε τον Πούτιν μιλώντας για ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ( casus belli για τη Ρωσία) χωρίς να λάβει υπόψη του την απειλή του Πούτιν ή είχε άλλες διαβεβαιώσεις από τους Δυτικούς που δεν τηρήθηκαν;
Όλα αυτά είναι γεγονότα που συνέβαλαν καθοριστικά στις σημερινές τραγικές εξελίξεις. Προφανώς, δεν δικαιολογούν την εισβολή που έκανε ο Πούτιν, αυτό είναι ξεκάθαρο. Αλλά ο Πούτιν είχε δώσει επαρκή δείγματα γραφής στο πρόσφατο παρελθόν. Οι Αμερικανοί, αλήθεια, ήθελαν να τον αποτρέψουν; ‘Η, αντίθετα, εφάρμοσαν μια μυωπική πολιτική, με στόχο την απομόνωση της Ρωσίας, χωρίς να συνυπολογίσουν τις ευρύτερες συνέπειες, αν δημιουργηθεί, για παράδειγμα, άξονας συνεργασίας Ρωσίας-Κίνας; Και οι Ευρωπαίοι, που έχουν δημιουργήσει μεγάλες εξαρτήσεις από τη Ρωσία, πρωτίστως ενεργειακές, έκαναν κάτι για να μην είναι θύμα των σημερινών γεγονότων;
Ένα είναι σίγουρο. Ότι μετά από οκτώ δεκαετίες ειρήνης(με την εξαίρεση μεμονωμένων πολεμικών επεισοδίων), ο κόσμος-και ειδικά η Ευρώπη- μπορεί να βρίσκεται κοντά στον κίνδυνο γενικότερης ανάφλεξης. Δεν τολμούμε κάν να χρησιμοποιήσουμε τον όρο «παγκόσμιος πόλεμος», διότι είναι κάτι αδιανόητο όταν υπάρχουν χιλιάδες πυρηνικά όπλα, που θα προκαλέσουν παγκόσμιο ολοκαύτωμα.
Ο Πούτιν έχει, ασφαλώς, τη μεγαλύτερη ευθύνη. Με την άφρονα εισβολή του στην Ουκρανία μισάνοιξε τη μία πόρτα του φρενοκομείου. Αλλά οι Δυτικοί δεν πρέπει να κάνουν το ίδιο στην απέναντι πόρτα. Ο Πούτιν πρέπει να σταματήσει εδώ και να νιώσει ότι δεν τον παίρνει να πάει παραπέρα. Οι Δυτικοί-και ειδικά οι Ευρωπαίοι, που ήδη υφίστανται τις συνέπειες- έχουν την ευθύνη να μην επανέλθει στην Ευρώπη το φάντασμα του ολοκληρωτικού πολέμου, που το πλήρωσε πολύ ακριβά πριν από 80 χρόνια.
«Η ιστορία δεν εμπιστεύεται για πολύ τη διαφύλαξη της ελευθερίας στους αδύναμους και στους διστακτικούς», έχει πει ο παλιός Αμερικανός πρόεδρος Ντουάιτ Αϊζενχάουερ...
news247.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου