Πούτιν: Τέσσερα δεινά που μας κληροδοτεί...

...ό,τι και αν γίνει στην Ουκρανία...

Η Ρωσία έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην Ιστορία και αυτό δεν αλλάζει. Ωστόσο, οι χειρισμοί του Προέδρου της, Βλαδίμηρου Πούτιν, στο ζήτημα της Ουκρανίας, δημιουργούν επικίνδυνα δεδικασμένα και φέρνουν στην επιφάνεια αδιέξοδα που η ανθρωπότητα καλείται να αντιμετωπίσει άμεσα.

Πέραν της πυρηνικής απειλής που είναι πλέον πιο ορατή από ποτέ, η Ρωσία έκανε τη Δύση να λάβει γρήγορες αποφάσεις, αλλά και να κοιτάξει τον εαυτό της στον καθρέφτη για να... αντικρίσει ένα μέλλον που μόνο βέβαιο δε φαντάζει. Ο,τι κι αν συμβεί, είτε κερδίσει αυτόν τον πόλεμο είτε τον χάσει "όντας και πάλι νικητής", ο Ρώσος Πρόεδρος μας έκανε να σκεφτούμε τα εξής δεδομένα:

-Ο Πούτιν με τη τακτική του έδειξε πως το να φτάσουμε στα όρια ενός παγκοσμίου πολέμου, είναι πλέον κάτι το πολύ εύκολο. Η ισορροπία δυνάμεων ανατράπηκε, και η απειλή του γενικευμένου πολέμου χτύπησε πάλι τη πόρτα της Δύσης, φέρνοντας τις Συμμαχίες και τους Οργανισμούς προ των ευθυνών τους αλλά και μπροστά σε ζητήματα ζωτικής για τους ίδιους, υφής. Παράδειγμα ήταν η στάση της ΕΕ, που αναγκάστηκε να επιταχύνει τις γραφειοκρατικές της διαδικασίες, να προχωρήσει σε σύγκλιση των οργάνων της και να λάβει άμεσες αποφάσεις για τις κυρώσεις. Παράλληλα, άλλα κράτη όπως η Γερμανία άλλαξαν πολιτική στάση εν μία νυκτί, ενώ κράτη που απείχαν, όπως η Σουηδία, η Φινλανδία και η Ελβετία, αναγκάστηκαν να διαλέξουν πλευρά.

-Το δεύτερο δεινό που προξένησε ο Πούτιν, είναι ο νέος αναθεωρητισμός των συνόρων. Ο κόσμος βλέπει ευρωπαϊκά εδάφη να παραβιάζονται, μιας και μιλάμε για ξεκάθαρη εισβολή, όσο κι αν η Ρωσία θέλει να τη βαφτίζει ως ειρηνευτική επιχείρηση. Τα σύνορα δεν νοούνται πλέον ως δεδομένα, με άλλους μεγαλομανείς ηγέτες να φαντασιώνονται δικές τους ιμπεριαλιστικές ουτοπίες. Ή μη ουτοπίες. Τον τελευταίο καιρό έχουν γίνει αναγωγές σε πολιτικές που θα μπορούσε να ακολουθήσει ο Ταγίπ Ερντογάν, ωστόσο κάθε αναγωγή πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τις συμμαχίες, αλλά και την οικονομική υπόσταση κάθε εμπλεκόμενου. Παρόλα αυτά, η κερκόπορτα της αμφισβήτησης των δεδομένων συνόρων άνοιξε, με το άμεσο μέλλον να προβλέπεται να είναι ψυχροπολεμικό.

Έχει ευθύνη σε αυτό το ΝΑΤΟ; Έχει. Γιατί η Ουκρανία ήταν de facto αιτία θερμών επεισοδίων και η δυτική επιρροή εντός των συνόρων της είχε αρχίσει προ του 2014 και της πρώτης ρωσικής εγκαθίδρυσης στη Κριμαία. Ποιος είναι ο μεγάλος χαμένος εδώ; Φυσικά ο ουκρανικός λαός και η αυτοδιάθεσή του.

-Τρίτον, ο Πούτιν με τη μαξιμαλιστική του στάση, έκανε κακό στον ίδιο του τον λαό, μέσα από το αρχικό του διάγγελμα. Μέχρι πρότινος θεωρείτο μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, στα όρια του 'καρτούν' με απεικονίσεις του σε memes και περιγραφόταν με πλείστα ευφυολογήματα. Πλέον όμως, μετά το αντικομμουνιστικό του μανιφέστο, είναι επικίνδυνο συμπαρασύρει σε μια συλλήβδην αντιπάθεια έναν λαό που έχει ηρωικό παρελθόν, με τη Δύση να βάλλει εναντίον του μιας και έχει αναλάβει τον ρόλο του - Τσαρικών καταβολών - εισβολέα. Σε κάθε περίπτωση, οι γενικεύσεις αδικούν τους λαούς και λειτουργούν ως εργαλείο των πολεμοχαρών και των οπαδών της απολυταρχίας. Ούτε οι Ρώσοι έγιναν ξαφνικά καταπατητές στο σύνολό τους, ούτε όλοι οι Ουκρανοί έγιναν ναζί. Αντιστοίχως, δε φταίνει τίποτα οι Ρώσοι αθλητές που αποκλείονται από τις αθλητικές διοργανώσεις ερήμην τους, ούτε φυσικά οι χιλιάδες εκείνοι που ξεχύθηκαν στους δρόμους εκφράζοντας τα αντιπολεμικά τους φρονήματα. Και φυσικά δε φταίνει σε τίποτα τα ρωσικά έργα πολιτισμού που "μπλοκάρονται" από τη Δύση...

Σημειωτέον πως μετά τη Συνταγματική αναθεώρηση που έκανε, ο Πούτιν μπορεί να μείνει στην εξουσία ως το 2036, φέρνοντας στο προσκήνιο μια παγίωση ηγετικής μετακαπιταλιστικής μονοκαθεδρίας, περιστοιχιζόμενος από ένα δίκτυο ολιγαρχών που συνοδεύουν την κάθε απόφασή του. Προφανώς και αυτή του η απόφαση παραβιάζει τις πιο βασικές αρχές της δημοκρατίας που υποτίθεται πως θα έπρεπε να διέπει τις μεγάλες δυνάμεις (και με περισσότερους πιθανούς μιμητές).

-Τέταρτον και πιο σημαντικό. Η πυρηνική ισορροπία πήγε περίπατο. Οι διατυπώσεις του Πούτιν ότι τα πυρηνικά του όπλα είναι σε καθεστώς red alert, είναι ένα ακραίο bullying προς τον δυτικό κόσμο, μια απροκάλυπτη επίδειξη δύναμης που όμως αναδεικνύει ένα συστημικό πρόβλημα που επαφίεται των παγκόσμιων ηγεσιών: Το ότι οι πυρηνικοί αφοπλισμοί, είναι ένα ανέκδοτο και μια διαρκής υποκρισία.

Σε αυτό το καζάνι βράζουν φυσικά και οι ΗΠΑ που και εκείνες δεν έχουν βγει από τη κούρσα των επικίνδυνων οπλικών ανταγωνισμών, που έρχονται ως συνέχεια του αφανισμού της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, ενώ δεν ξεχνάμε τα όχι και τόσο μακρινά, αίσχη του ΝΑΤΟ με το απεμπλουτισμένο ουράνιο στο Ιράκ, το Κοσσυφοπέδιο και τη Βοσνία.

Στις 19 Ιανουαρίου, η Ρωσία ανακοίνωνε άλλωστε πως αποφάσισε να αποχωρήσει από τη Συνθήκη για τους «Ανοιχτούς Ουρανούς», επικαλούμενη την αντίστοιχη αποχώρηση των ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει πρακτικά, πως οι περισσότερες από τις συμφωνίες που συνάφθηκαν για τον περιορισμό των πυρηνικών όπλων δεν είναι πλέον ισχύ. Η συγκεκριμένη συνθήκη, που υπογράφηκε το 1992 και τέθηκε σε ισχύ το 2002, προβλέπει τη δυνατότητα να πραγματοποιούνται άοπλες πτήσης επιτήρησης και συγκέντρωσης πληροφοριών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να αποχωρήσουν από τη συνθήκη στις 22 Μαΐου 2020 και το έκαναν πράξη, με τη Ρωσία να ακολουθεί. Αντιστοίχως, ο ίδιος ο Πούτιν έχει δώσει ιδιαίτερο βάρος στις ανακοινώσεις για τα νέα "υπερόπλα" του όπως το υπερηχητικό πυραυλικό σύστημα Avangard και τον υπερηχητικό πύραυλο cruise Tsirkon, ενώ λίγες ώρες πριν την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία, παρακολουθούσε στρατιωτικές ασκήσεις με χρήση πυρηνικών όπλων, μαζί με τον Πρόεδρο της Λευκορωσίας.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία αυτή τη στιγμή υπάρχουν συνολικά περίπου 13.400 πυρηνικά όπλα, εκ των τα 3720 βρίσκονται αναπτυγμένα σε επιχειρησιακές δυνάμεις. Όλα αυτά περιλαμβάνουν τόσο στρατηγικά πυρηνικά όπλα, σε διηπειρωτικούς πυραύλους, στρατηγικά βομβαρδιστικά και πυρηνικά υποβρύχια, αλλά και τακτικά πυρηνικά όπλα.

Το 2019 πήγε περίπατο και η συνθήκη INF (Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty) που είχε υπογραφεί ανάμεσα στον Ρόναλντ Ρήγκαν και τον Μιχαήλ Γκορμπατσώφ και αποσκοπούσε στον περιορισμό των πυρηνικών όπλων μέσου βεληνεκούς.

Από την άλλη, η συνθήκη για τη συνολική απαγόρευση των πυρηνικών δοκιμών, που υιοθετήθηκε από την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1996, ποτέ δεν τέθηκε σε ισχύ γιατί αρκετές χώρες, ανάμεσά τους οι ΗΠΑ, δεν έχουν προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες.

Παράλληλα, Ινδία, Πακιστάν και Βόρεια Κορέα έχουν επισήμως πυρηνικά όπλα, ενώ το Ισραήλ αν και έχει δεν έχει δώσει λεπτομέρειες για αυτά, με το μέλλον να παραμένει αβέβαιο και σε κάθε περίπτωση αχαρτογράφητο.

Το ευτυχές σενάριο θα είναι να αποκλιμακωθεί η κρίση εδώ και τώρα, με τις ζώνες επιρροής της Ρωσίας να μένουν στα ανατολικά της Ουκρανίας. Ακόμη και έτσι όμως το κακό έχει γίνει. Οσα διαδραματίζονται σήμερα θα έχουν μακρόχρονες συνέπειες, με αναμενόμενους τυχοδιωκτισμούς, ευκαιριακές συμμαχίες και αμφισβητήσεις Συμφωνιών που έχουν υπογραφεί με αίμα. Αν υπάρχει ένα πράγμα που πρέπει να κάνει αυτή τη στιγμή η Ευρώπη, είναι να βάλει στο περιθώριο τα φαντάσματα των εθνικισμών, τα οποία και η ίδια πριμοδότησε με τη σιωπή της σε χώρες όπως η Αυστρία, η Ουγγαρία αλλά και η ίδια η Ουκρανία. Και να κρατήσει ως παρακαταθήκη της για τη συνέχεια τη στάση που τήρησε αυτές τις ημέρες, έστω και σε καθεστώς έκτακτης συνθήκης...

Χρήστος Δεμέτης

news247.gr