Ευρωπαϊκό «παζάρι»...

...για αντιμετώπιση του σοκ στην ενέργεια...

 

Οι χώρες της ΕΕ στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων πρόκειται σήμερα να συζητήσουν προτάσεις για την αντιμετώπιση της αλματώδους αύξησης των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας - με στόχο να συμφωνήσουν σε ένα κείμενο το οποίο οι εθνικοί ηγέτες θα μπορούν να εγκρίνουν στη σύνοδο κορυφής τους την Πέμπτη και την Παρασκευή...

Το ερώτημα όμως είναι πόσο ρεαλιστικές είναι ορισμένες από αυτές τις προτάσεις - και αν προορίζονται περισσότερο ως μήνυμα για το εσωτερικό ακροατήριο, καθώς οι ηγέτες προσπαθούν να δείξουν στους ψηφοφόρους στην πατρίδα τους ότι είναι στην κορυφή του ζητήματος.

Ο κατάλογος των χωρών που υποστηρίζουν μια επείγουσα παρέμβαση για την αποσύνδεση των εκτοξευόμενων τιμών του φυσικού αερίου από τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνεται. Ο αγώνας μεταξύ των ηγετών της ΕΕ αφορά πλέον τόσο τις λεπτομέρειες της όποιας παρέμβασης όσο και τη διεκδίκηση της «ιδιοκτησίας» της ιδέας: Φαίνεται ότι δεκάδες ηγέτες θα μεταβούν στις Βρυξέλλες την Πέμπτη με στόχο να πείσουν ο ένας τον άλλον ότι "κάτι πρέπει να γίνει" για να μειωθούν οι τιμές της ενέργειας.

Η Ισπανία, η οποία έχει δει διαδηλώσεις στους δρόμους για τις υψηλές τιμές της ενέργειας, ζητά έκτακτα μέτρα από τον περασμένο Σεπτέμβριο. Μαζί της έχουν προσχωρήσει χώρες της Νότιας και της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά και η Γαλλία και το Βέλγιο.

Σε ένα τολμηρό σχέδιο έξι σημείων, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης πρότεινε ανώτατο όριο τιμών φυσικού αερίου σε άρθρο του στο POLITICO νωρίτερα αυτό το μήνα.

Την περασμένη Παρασκευή, οι πρωθυπουργοί της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδας ανακοίνωσαν ότι θα υποβάλουν κοινές προτάσεις για τον περιορισμό των τιμών της ενέργειας. Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ματέους Μορατσιέβσκι δήλωσε αργότερα ότι "υποστηρίζει πλήρως" το σχέδιο. Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν έχει επίσης ζητήσει τη μεταρρύθμιση του συστήματος τιμολόγησης της ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ.

Η Επιτροπή πρότεινε μια σειρά επιλογών σε μια συνάντηση πρεσβευτών της ΕΕ, την οποία οι συμμετέχοντες χαρακτήρισαν ως μια από τις πιο τεχνικές συζητήσεις του λεγόμενου Coreper στις οποίες είχαν συμμετάσχει ποτέ.

Τη Δευτέρα, ο πρωθυπουργός του Βελγίου Αλεξάντερ Ντε Κρόο μπήκε στο άρμα με μια έκκληση για ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου. Σήμερα θα συνομιλήσει με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς καθώς και με τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι και θα έχει επίσης επαφές με ομολόγους του στις χώρες της Μπενελούξ και της Σκανδιναβίας.

Ένα βελγικό λεγόμενο non-paper, το οποίο είδε το POLITICO, ζητά ανώτατο όριο τιμών φυσικού αερίου στα 120 ευρώ ανά μεγαβατώρα, το οποίο θα μπορούσε να συνδεθεί με τις αμερικανικές και ασιατικές τιμές για να παραμείνει ανταγωνιστικό.

Η Γερμανία και η Ολλανδία παίζουν το ρόλο των κακών φιλελεύθερων, υπενθυμίζοντας στους συναδέλφους τους ηγέτες ότι αν η ΕΕ αποφασίσει να πληρώνει λιγότερα για το φυσικό αέριο, οι προμηθευτές μπορεί κάλλιστα να αποφασίσουν να πουλήσουν αλλού. Και αν οι εταιρείες ηλεκτρισμού δεν μπορούν πλέον να μετακυλήσουν το κόστος της πιο ακριβής εισροής τους, ένας διπλωμάτης διερωτήθηκε πώς θα πληρώσουν οι μικρότερες εταιρείες κοινής ωφέλειας.

Αυτό που είναι σαφές είναι ότι οι τιμές της ενέργειας θα εξομαλυνθούν μακροπρόθεσμα μόνο εάν η ΕΕ βρει περισσότερες προμήθειες - αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο η πυρηνική συμφωνία με την Τεχεράνη αποτελεί κλειδί, καθώς θα μπορούσε να καταστήσει διαθέσιμα τα αποθέματα πετρελαίου (και μεσοπρόθεσμα φυσικού αερίου) του Ιράν. Η συνάντηση του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών αργότερα αυτό το μήνα θα είναι επίσης σημαντική.

Ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου

Αξιωματούχοι προσκείμενοι στον πρωθυπουργό της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ αντιτάχθηκαν στους σκεπτικιστές του Βορρά, λέγοντας ότι η Μαδρίτη γνωρίζει καλά τους μηχανισμούς της ελεύθερης αγοράς και προτιμά έναν πιο σύνθετο "μηχανισμό τιμών αναφοράς" αντί για ένα άμεσο ανώτατο όριο σε όλες τις τιμές του φυσικού αερίου.

Ένας τέτοιος μηχανισμός θα προσπαθούσε να παρεμβαίνει μόνο στις τιμές φυσικού αερίου που πληρώνουν οι εταιρείες ηλεκτρισμού, με στόχο τη μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος (η οποία είναι ουσιαστικά συνδεδεμένη με την τιμή που πληρώνουν οι εταιρείες κοινής ωφέλειας για το φυσικό αέριο).

Ο Σάντσεθ έχει επίσης εμπλακεί σε κάποια διπλωματία υψηλού κινδύνου τις τελευταίες εβδομάδες, προσπαθώντας να τετραγωνίσει τον κύκλο της επίλυσης μιας μακροχρόνιας αντιπαράθεσης με το Μαρόκο για την αμφισβητούμενη περιοχή της Δυτικής Σαχάρας, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει τους δεσμούς με την Αλγερία, τον αρχέγονο αντίπαλο του Μαρόκου και τον μεγαλύτερο πάροχο φυσικού αερίου της Ισπανίας.

Η διαμάχη μεταξύ Μαρόκου και Αλγερίας οδήγησε πέρυσι στο κλείσιμο του αγωγού Μαγκρέμπ-Ευρώπη, ο οποίος τροφοδοτούσε με φυσικό αέριο το Μαρόκο και την Ισπανία. Η ελπίδα είναι ότι αν η Ισπανία καταφέρει να διασώσει τη σχέση, η Αλγερία θα μπορούσε να στείλει περισσότερο φυσικό αέριο στην ΕΕ. Ωστόσο, το σχέδιο της Μαδρίτης φάνηκε να γυρίζει μπούμερανγκ το περασμένο Σαββατοκύριακο, καθώς το Αλγέρι ανακάλεσε τον πρεσβευτή του στην Ισπανία για διαβουλεύσεις, αφού η Μαδρίτη αναγνώρισε ουσιαστικά την κυριαρχία του Μαρόκου στη Δυτική Σαχάρα.

Μαρία Ψαρά

efsyn.gr