Η μεγάλη αυταπάτη του Πούτιν...

Γιάννης Τριάντης

Ένα μείγμα αλαζονικής αυτοπεποίθησης και υπαρκτής ισχύος οδήγησε τον Πούτιν σε πρωτοφανές για ηγέτη υπερδύναμης παγιδευτικό ολίσθημα. Δεν αφορά τόσο τις κυρώσεις. Με αυτές- παρ’ ότι δεν φαίνεται να περίμενε την έξοδο από το SWIFT- ίσως να τα καταφέρει. Με σοβαρά τραύματα αλλά όχι θανάσιμα για την ρωσική οικονομία.

Το μέγα ολίσθημα... έγκειται στο εξής: πίστεψε πως με την εισβολή θα εγκαταστήσει φιλορωσική διοίκηση στην Ουκρανία(Πρόεδρο/κυβέρνηση) και θα έχει εφεξής υπό την κυριαρχία της Ρωσίας την καθημαγμένη χώρα. Δηλαδή, ένα είδος Φινλανδοποίησης στον υπέρτατο βαθμό.

Ας δεχθούμε ως υπόθεση εργασίας ότι θα καταληφθεί το Κίεβο, θα απομακρυνθεί ο Ζελένσκι και η Ουκρανία θα κηρυχτεί ουδέτερη χώρα. Χωρίς στρατεύματα και δίχως ναζί στην ηγεσία της, κατά την ρητορική του Πούτιν.

Μετά; Πόσες πιθανότητες υπάρχουν να διατηρηθεί αυτό το ιδιότυπο γκρίζο καθεστώς; Εδώ ακριβώς ναυάγησε ο Ρώσος πρόεδρος: οι πιθανότητες δεν είναι ελάχιστες. Είναι μακροπρόθεσμα μηδενικές. Για συγκεκριμένους λόγους:

1)Η ωμή εισβολή, οι ανθρώπινες απώλειες και η καταστροφή στις υποδομές της χώρας ενίσχυσαν τον πατριωτισμό/εθνικισμό των Ουκρανών. Ακόμη και του τμήματος που καλοβλέπει την Ρωσία αλλά χειμάζεται όσο και η υπόλοιπη ουκρανική κοινωνία.

Είναι αδύνατο, επομένως, με ενισχυμένη την δυναμική του πατριωτισμού, να επικρατήσει ένα καθεστώς αλλοίωσης ή προσπάθειας για εκμηδένιση της ουκρανικής ταυτότητας, υπο συνθήκες δυναστικής εξάρτησης.

Και πόσω μάλλον: ποιός θα δεχθεί να ζεί αμίλητος και σκυφτός σε μια «χώρα» δίχως δικό της στρατό, ταπεινωμένη και ευνουχισμένη, άθυρμα στα χέρια του επικυρίαρχου;

Μοιραία και αναπόφευκτα η κοινωνία θα σιγοβράζει. Και ο θυμός της θα μεταβληθεί αργά ή γρήγορα σε έμπρακτη, ποικιλόμορφη αντίσταση.

2)Μετά τη ανεξαρτησία της, το 1991, η Ουκρανία ανοίχτηκε στο πέλαγος της ελεύθερης αγοράς και άρχισε να γεύεται τα θετικά της Δύσης (φιλελευθεροποίηση κλπ), αλλά και τα αρνητικά στο πεδίο της οικονομίας(ύφεση, μετανάστευση).

Προϊόντος του χρόνου, το άνοιγμα της ουκρανικής κοινωνίας και η επιρροή από την Ευρώπη άρχισαν να δημιουργούν δυναμική ριζικού προσανατολισμού προς την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Και όταν ο τότε φιλορώσος πρόεδρος Γιανουκόβιτς ακύρωσε την διαδικασία ένταξης (2014), ξέσπασαν ταραχές, ανετράπη ο Γιανουκόβιτς και η Ουκρανία - με την αμέριστη συμπαράσταση των Αμερικανών, φανερή και μυστική - γύρισε την πλάτη στη Ρωσία, που εν τω μεταξύ είχε φροντίσει να ενσωματώσει την Κριμαία στην επικράτειά της.

Η δίψα για ένταξη στην ΕΕ, συνδέεται και με το αίσθημα ασφάλειας που συνεπάγεται η πρόσδεση της χώρας στον ευρωπαϊκό κορμό. Κάτι που εκφράστηκε και τώρα διά στόματος Ζελένσκι.

Ανεξάρτητα από την τύχη του αιτήματος( αρκετές χώρες της ΕΕ αντιδρούν στην ένταξη), η ευρωπαϊκή προοπτική- και δη μετά την Κριμαία, την αναγνώριση του Ντονμπάς και την εισβολή- φαίνεται να αναδεικνύεται σε μείζον θέμα στη συνείδηση των Ουκρανών, γεγονός που καθιστά ακόμη μεγαλύτερη την αντίδρασή τους στο ενδεχόμενο να μεταβληθεί η χώρα τους σε «ουδέτερο» περίπτερο στη λεωφόρο της Ρωσίας.

…Τη στιγμή αυτή (μεσημέρι της 28ης Φεβρουαρίου), με τις συνομιλίες εν εξελίξει και το σφυροκόπημα να συνεχίζεται, οποιαδήποτε πρόβλεψη για το τι μέλλει γενέσθαι είναι παρακινδυνευμένη.

Το βέβαιο είναι ότι η Ρωσία πληγωμένη από τις σοβαρές κυρώσεις, και προβληματισμένη από την αντίσταση της Ουκρανίας, δεν πρόκειται να αναστείλει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Θα τις κλιμακώσει. Με στόχο το Κίεβο, την αποδιάρθρωση του αμυντικού πλέγματος και την κατάλυση του σημερινού καθεστώτος.

Εκτός κι αν ικανοποιηθεί από το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων, έχοντας προσφέρει ως δική της παραχώρηση την αναστολή/ματαίωση της επέλασης και την επιβίωση του Ζελένσκι.

Επανερχόμενοι στην αρχική υπόθεση εργασίας(ολοκληρωτική επικράτηση της Ρωσίας), επανέρχεται και εκείνο το καίριο ερώτημα στο οποίο αναφερθήκαμε εν εκτάσει: Και μετά;

Μονάχα αφελείς μπορούν να το αγνοήσουν. Κι αν ο Πούτιν δεν το λάβει υπόψιν, μετατρέποντας την αυταπάτη σε ακλόνητη πεποίθηση και ρεαλιστική προοπτική, θα το βρει μπροστά του. Αναπάντητο από τον ίδιο. Με οδυνηρό τίμημα…

ΥΓ: Δεν τυγχάνει απλώς απαράδεκτη η ανακοίνωση της ρωσικής πρεσβείας για τον θάνατο των ομογενών στην Σαρτάνα. Είναι κατάπτυστη. Και πρωτοφανής για τα διπλωματικά δεδομένα. Ιταμό, κουτσαβάκικο ύφος και προτροπή(συνέλθετε) που συνιστά υπόρρητη απειλή κατά της χώρας και ύβριν προς την εκλεγμένη κυβέρνησή της…Δεν είναι βέβαιο ότι έχει άδικο ως προς την ουσία του θέματος. Κατά πόσο, δηλαδή, ευθύνεται η ρωσική πλευρά για το εγκληματικό χτύπημα. Όμως θα μπορούσε-κυρίως: όφειλε- να παρουσιάσει αποδεικτικά στοιχεία για τον ισχυρισμό της ότι το έγκλημα έγινε από τους Ουκρανούς…Οσο για την αιχμή της ότι τα ελληνικά ΜΜΕ έχουν αγνοήσει επι χρόνια την υπαρκτή θηριωδία στο Ντονμπάς(όντως χιλιάδες θύματα ρωσόφωνων από το ουκρανικό καθεστώς και τους παραστρατιωτικούς), αλήθεια πότε ενημέρωσε η πρεσβεία το ελληνικό κοινό με συνεντεύξεις Τύπου και ανακοινώσεις; Τι έκανε να πληροφορηθεί ο κόσμος την αλήθεια για τα ματωμένα χρόνια στο Ντονμπάς;