Τελειωτικό χτύπημα αποτελούν για την κοινωνία και την οικονομία οι επιπτώσεις από την κρίση στην Ουκρανία, καθώς νοικοκυριά, μικρομεσαίοι, αγρότες και επιχειρήσεις-βιομηχανία είναι ήδη βεβαρημένοι από τις αλλεπάλληλες καταστροφικές επιλογές και αποφάσεις στον ενεργειακό τομέα της κυβέρνησης Ν.Δ.
Αν και επιχειρείται από την κυβέρνηση να μεταφέρει όλο το βάρος των ευθυνών της στη νέα γεωπολιτική κρίση, που... έρχεται να προστεθεί στην υπάρχουσα ενεργειακή ακρίβεια, ενισχύοντας το επαναλαμβανόμενο επιχείρημά της περί “εισαγόμενης” κρίσης, η εκτόξευση του ενεργειακού κόστους μετρά ήδη μισό χρόνο, προκαλώντας δυσβάσταχτες επιβαρύνσεις σε όλους τους καταναλωτές. Επομένως, κάθε προσπάθεια να παρουσιαστεί η έκρηξη τιμών ως αποτέλεσμα της ουκρανικής κρίσης πέφτει στο κενό, αφού αυτή έχει έρθει πολύ νωρίτερα, εδώ και έξι μήνες, και οι πολίτες τη βιώνουν στην τσέπη τους.
Κρίση εσωτερικού
Οι αρνητικές πρωτιές της Ελλάδας στην Ευρώπη σε επίπεδο τιμής ρεύματος που συνεχίζονταν μέχρι πριν μερικές ημέρες, παρά τις τάσεις αποκλιμάκωσης που διαφαίνονταν, δείχνουν τις εσωτερικές στρεβλώσεις-αδυναμίες της λειτουργίας της εγχώριας αγοράς από τη δομή της μέχρι τις συμπεριφορές των συμμετεχόντων σε αυτή. Και φυσικά, αυτές οι αυξήσεις στην ενέργεια συμπαρασύρουν όλη την αγορά και φτάνουν μέχρι το ράφι, την ώρα που το ξέφρενο ράλι του πληθωρισμού (από το συνολικό 6,2% του Ιανουαρίου, μερίδιο 68%, δηλαδή το 4,25%, οφείλεται στις αυξήσεις σε ενέργεια-καύσιμα) συνεχίζεται.
Τα στοιχεία που καταδεικνύουν ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει την ευθύνη για τον “πρωταθλητισμό” ακρίβειας της Ελλάδας στις τιμές ηλεκτρισμού είναι οι επιλογές της:
- Να αυξήσει κατά 15%-20% το τιμολόγια της ΔΕΗ από τον Σεπτέμβριο 2019, ακυρώνοντας τη μείωση ΦΠΑ στην ενέργεια στο 6% από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
- Να προσδέσει την Ελλάδα στην ηλεκτροπαραγωγή από ορυκτό, εισαγόμενο και ακριβό φυσικό αέριο πίσω από την κούφια και χωρίς σχέδιο εξαγγελία της βίαιης απολιγνιτοποίησης.
- Να ανεχθεί τα υπερκέρδη των προμηθευτών, συμπεριλαμβανομένης της ΔΕΗ (π.χ., τον Απρίλιο 2020 πουλούσε τέσσερις φορές πάνω από τη χονδρική τιμή).
- Να ανεχθεί συμπεριφορές που παραπέμπουν σε χειραγώγηση τιμών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, όπως καταγγέλλει από πέρσι η ΕΒΙΚΕΝ (ελληνική ενεργοβόρος βιομηχανία).
- Να εκκινήσει τη λειτουργία της νέας αγοράς (target model) τον Νοέμβριο 2020 χωρίς επαρκή προετοιμασία και εργαλεία ρύθμισης-ελέγχου, αφήνοντας τις λύσεις στην αγορά, ενώ ανέχεται και τα παιχνίδια καθετοποιημένων παικτών στην αγορά εξισορρόπησης με κόστος εκατομμυρίων για τους καταναλωτές.
- Να ιδιωτικοποιήσει ενεργειακές εταιρείες και δίκτυα (ΔΕΗ, ΔΕΔΔΗΕ, ΔΕΠΑ Υποδομών), με αποτέλεσμα να απολέσει ενεργειακά εργαλεία
- Να μην ενεργοποιεί μηχανισμούς αντιστάθμισης κινδύνου (hedging), όπως είναι τα διμερή συμβόλαια και η πραγματική λειτουργία προθεσμιακής αγοράς, που καθορίζουν την πλειονότητα των ευρωπαϊκών αγορών και προβλέπονται στο target model.
Τα παραπάνω επιβεβαιώνουν:
- Οι τοποθετήσεις του καθηγητή ΕΜΠ, πρώην προέδρου ΡΑΕ Π. Κάπρου για “ουρανοκατέβατα κέρδη” που μόνο την περίοδο Αύγουστος-Σεπτέμβριος 2021 ανήλθαν σε 39%.
- Οι τελευταίες δηλώσεις του προέδρου της ΡΑΕ Αθ. Δαγούμα περί ανάγκης διμερών συμβολαίων, διερεύνησης συμπεριφορών στην αγορά για αντιανταγωνιστικές πρακτικές κ.ά.
- Η έκθεση της Κομισιόν (γ΄ τρίμηνο 2021) με μέσες τιμές φυσικού αερίου στην Ελλάδα σημαντικά χαμηλότερες των χρηματιστηριακών και αύξηση της κατανάλωσης αερίου.
- Η επισήμανση στην επιστολή ΕΒΙΚΕΝ προς ΡΑΕ: «Το γεγονός ότι οι παραγωγοί με την ιδιότητα του προμηθευτή είναι αδιάφοροι προς τις τιμές που διαμορφώνονται στη χονδρεμπορική αγορά μήπως ενδέχεται να δημιουργεί συνθήκες χειραγώγησης των τιμών;».
Υπάρχουν περιθώρια
Πάντως, φαίνεται ότι υπάρχουν περιθώρια, αφού το 2021 αναμένεται μεγάλη κερδοφορία της ΔΕΗ και ρεκόρ κερδοφορίας της ΔΕΠΑ Εμπορίας, ενώ ενισχύονται σε αριθμό και χρυσές αμοιβές γαλάζια στελέχη κ.τ.λ.
Συγχρόνως, η κυβέρνηση δεν λαμβάνει μέτρα ενίσχυσης της αγοραστικής δύναμης και του εισοδήματος των καταναλωτών με αύξηση του κατώτατου μισθού αλλά και μείωσης των τιμών, με φορολογικές μειώσεις, π.χ., του ΦΠΑ στα τρόφιμα ή του ΕΦΚ στα υγρά καύσιμα - που έχει υιοθετηθεί από 18 χώρες της Ε.Ε. δίνοντας μια ανάσα στα νοικοκυριά.
Μάλιστα, αν εφαρμόζονταν οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. για τον ΕΦΚ (έχει καταθέσει δύο σχετικές τροπολογίες που απέρριψε η κυβέρνηση), θα είχαμε άμεση ωφέλεια: 300 ευρώ/τόνο πετρελαίου θέρμανσης, 100 ευρώ/μήνα για Ι.Χ., αμόλυβδη. 6 ευρώ/γέμισμα για Ι.Χ. diesel. 450 ευρώ/μήνα για φορτηγό μεταφορών Αθήνα-Θεσσαλονίκη. 2.000 ευρώ/χρόνο για τον αγρότη.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. θεωρεί ταυτόχρονα αυτονόητη την ανάγκη κρατικής παρέμβασης στην τιμολογιακή πολιτική της ΔΕΗ προκειμένου να συγκρατηθούν οι τιμές και να συμπαρασύρει προς τα κάτω και τους ιδιώτες παρόχους. Κάτι αντίστοιχο γίνεται σε πολλές χώρες της Ε.Ε. που δεν έχουν τόσο εκρηκτικές αυξήσεις, όπως στη Γαλλία, όπου η κυβέρνηση Μακρόν προχωρά σε κρατική ενίσχυση, πλαφόν στα τιμολόγια και στο βάθος πλήρη κρατικοποίηση του ενεργειακού κολοσσού EDF - ενώ εδώ ο Κ. Μητσοτάκης μιλάει τους τελευταίους έξι μήνες για “παροδικό φαινόμενο” και περιμένει αυτορρύθμιση της αγοράς.
Τονίζει ότι τα πιο δύσκολα για την κοινωνία είναι μπροστά μετά και τις εξελίξεις στην Ουκρανία και η φθορά του Κ. Μητσοτάκη απλώς θα επιταχύνεται έτι περαιτέρω...
Αντιγόνη Ζούντα
ΑΥΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου