Και εγένετο η «συμφωνία της Γλασκόβης» στην πολυδιαφημισμένη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, η οποία έπειτα από δύο εβδομάδες αμφιλεγόμενων διαπραγματεύσεων και το «ράβε-ξήλωνε» που έφερε παράταση των εργασιών, ενέκρινε το κατώτερο των περιστάσεων τελικό κείμενο.
Οι... υποστηρικτές της συμφωνίας ισχυρίζονται ότι με αυτή διατηρείται ο στόχος για τον περιορισμό των θερμοκρασιών παγκοσμίως στον 1,5 βαθμό Κελσίου, το όριο το οποίο είχε υιοθετηθεί στο Παρίσι το 2015 αλλά σύμφωνα με τους επιστήμονες δεν φτάνει ενώ σύμφωνα με τον ΟΗΕ ο πλανήτης βρίσκεται σε μια καταστροφική πορεία υπερθέρμανσης 2,7 βαθμών Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή.
Ωστόσο, οι δεσμεύσεις που πάρθηκαν σήμερα στη Σκοτία δεν αρκούν και σε καμία περίπτωση δεν διασφαλίζουν ότι θα περιοριστεί η κλιματική υπερθέρμανση στον 1,5 βαθμό ούτε ότι θα υπάρχει απάντηση στα αιτήματα βοήθειας φτωχών χωρών, για τις οποίες η Cop26 έληξε χωρίς ανταπόκριση στις ανησυχίες τους για «απώλειες και ζημιές».
Κι για αυτό γιατί το κείμενο καλεί τις χώρες μέλη να αυξήσουν τις δεσμεύσεις τους για μειώσεις πιο σταθερά απ΄ ό,τι προβλεπόταν στη συμφωνία του Παρισιού, αλλά με την πιθανότητα τροποποίησης εξαιτίας «ιδιαίτερων εθνικών συνθηκών».
Επίσης, η Ινδία και η Κίνα κατάφεραν να μετριάσουν τις εκφράσεις του κειμένου για τη μείωση των εκπομπών από τον άνθρακα, της μεγαλύτερης πηγής εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, με αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένων μικρών νησιωτικών κρατών, να εκφράζουν τη βαθιά απογοήτευσή τους. Άλλα κράτη χαρακτήρισαν την αλλαγή ως αντίθετη με τους κανόνες, αλλά ανέφεραν ότι έπρεπε να την αποδεχτούν για να ολοκληρωθούν οι συνομιλίες.
Οι αντιπροσωπείες των ΗΠΑ και πολλών χωρών δήλωναν σύμφωνες με το προσχέδιο αλλά ο Ινδός υπουργός Περιβάλλοντος, Μπουπέντερ Γιαντάβ, υποστήριξε ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες έχουν δικαιώματα «στην υπεύθυνη χρήση ορυκτών καυσίμων». Η Τεχεράνη στήριξε την ιδέα να μην είναι «τόσο σκληρή» η θέση για τα ορυκτά καύσιμα.
Ο Βρετανός πρόεδρος της συνόδου, Αλόκ Σάρμα, δήλωσε πως θα ήθελε να μπορούσε να είχε διατηρήσει τη διατύπωση που είχε συμφωνηθεί αρχικά για τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα. «Εντούτοις, έχουμε όντως μια διατύπωση για τον άνθρακα, για τη μείωση, και δεν νομίζω πως οποιοσδήποτε στην αρχή αυτής της διαδικασίας θα περίμενε απαραίτητα ότι αυτό θα είχε διατηρηθεί» υποστήριξε.
Πάντως, όλες οι χώρες συμφώνησαν να επιστρέψουν στο τραπέζι των το επόμενο έτος, στην Αίγυπτο, και να επανεξετάσουν τα εθνικά τους σχέδια, με σκοπό να αυξήσουν τη μείωση των εκπομπών.
«Είναι χαλαρή, είναι αδύναμη, και ο στόχος του 1,5 βαθμού Κελσίου είναι μόλις εν ζωή, αλλά υπάρχει μια ένδειξη για το τέλος της εποχής του άνθρακα. Και αυτό είναι σημαντικό», σχολίασε η Τζένιφερ Μόργκαν, επικεφαλής της Greenpeace International.
Νωρίτερα, ομάδες κρατών από τις 200 αντιπροσωπείες σχολίαζαν για ώρες ότι οι διατυπώσεις της προτεινόμενης συμφωνίας δεν ήταν αρκετές ή αρκετά άμεσες αλλά δεν εμφανίστηκαν διατεθειμένες να αντιταχθούν.
Φωνή βοώντος εν τη ερήμω
Πολλά φτωχά έθνη αναγκάστηκαν να δεχτούν την ήττα προκειμένου να επιτευχθεί η ευρύτερη συμφωνία. Απογοητευμένος και ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Φρανς Τίμερμανς, απεσταλμένος των «27» για το κλίμα, που απηύθυνε έκκληση για ενότητα, για το καλό των μελλοντικών γενεών.
Όπως αναμενόταν, λοιπόν, οι διαπραγματευτές δεν άκουσαν τις κραυγές των φτωχότερων χωρών, που είναι ευάλωτα ή υφίστανται ήδη τις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και είχαν πιέσει για πιο τολμηρές αποφάσεις.
Για παράδειγμα, ο Πρόεδρος των Μαλδίβων, Ιμπραΐμ Μοχάμετ Σολίχ, επανέλαβε στην πρόσφατη ομιλία του την έκκλησή του λέγοντας το εξής: «Τα νησιά μας τα τρώει σιγά σιγά η θάλασσα, ένα ένα. Εάν δεν αντιστρέψουμε αυτή την τάση, οι Μαλδίβες θα πάψουν να υπάρχουν μέχρι το τέλος του αιώνα».
Άλλωστε, το χάσμα πλουσίων-φτωχών διευρύνθηκε τις τελευταίες ημέρες στη διάσκεψη με τα αναπτυσσόμενα έθνη να διαμαρτύρονται ότι δεν ακούγονται και ακτιβιστές για το κλίμα που ζητούσαν από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στον παγκόσμιο βορρά να μην παίξουν με τις λέξεις και τηρήσουν έστω και με σοβαρή καθυστέρηση τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις τους δίνοντας επιτέλους τα 100 δισ. το χρόνο στα κράτη χαμηλού εισοδήματος.
Τελικά τα πλούσια έθνη αποδείχτηκαν απρόθυμα να συμφωνήσουν σε οποιονδήποτε μηχανισμό χρηματοδότησης ζημιών, εν μέρει επειδή μέρος της συζήτησης πλαισιώθηκε με όρους «αποζημίωσης».
«Είμαστε εξαιρετικά απογοητευμένοι και θα εκφράσουμε το παράπονό μας εν ευθέτω χρόνω» δήλωσε η Λ. Νίκολσον, επικεφαλής εκπρόσωπος για τα νησιά Αντίγκουα και Μπαρμπούντα της Καραϊβικής και της Συμμαχίας Μικρών Νησιωτικών Κρατών των 37.
«Είναι μια προσβολή προς τα εκατομμύρια των ανθρώπων οι ζωές των οποίων έχουν καταστραφεί από την κλιματική κρίση», σχολίασε η Τερέζα Άντερσον από την ActionAid International.
Γ.Γ. ΟΗΕ: Οι στόχοι που δεν πετύχαμε
Χαρακτηριστική και η δήλωση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ ότι «η κλιματική καταστροφή εξακολουθεί να χτυπά την πόρτα». Η διάσκεψη είχε ως αποτέλεσμα «καλοδεχούμενα βήματα προς τα εμπρός, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό», προειδοποίησε ο Αντόνιο Γκουτέρες.
Παραθέτοντας τους στόχους «που δεν επιτύχαμε», αναφέρει κυρίως «το τέλος των επιδοτήσεων των ορυκτών καυσίμων, την έξοδο από τον άνθρακα, τον ορισμό μιας τιμής για τον άνθρακα» και την οικονομική βοήθεια στις πιο φτωχές χώρες.
«Τα κείμενα που εγκρίθηκαν είναι ένας συμβιβασμός. Αντικατοπτρίζουν τα συμφέροντα, την κατάσταση, τις αντιφάσεις και τη φάση στην οποία βρίσκεται σήμερα η πολιτική βούληση στον κόσμο (...) Δυστυχώς η συλλογική πολιτική βούληση δεν ήταν αρκετή προκειμένου να ξεπεραστούν βαθιές αντιφάσεις», σημείωσε.
«Είναι καιρός να περάσουμε σε λειτουργία "επείγουσας ανάγκης"» πρόσθεσε και επεσήμανε πως οι παρούσες δεσμεύσεις για μειώσεις εκπομπών δεν επιτρέπουν να επιτευχθεί ο στόχος της συμφωνίας του Παρισιού να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας «αρκετά κάτω» από τους 2 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, και ακόμη κάτω από τον «ιδανικό» στόχο του 1,5 βαθμού Κελσίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου