Στον βωμό της επικοινωνίας και οι νέοι ποινικοί κώδικες...

Άντα Ψαρρά

Μετά το χθεσινό δημοσίευμα-προαναγγελία της «Καθημερινής» συνεδρίασε και το υπουργικό συμβούλιο προκειμένου να το επιβεβαιώσει και με τον πλέον επίσημο τρόπο και διά στόματος Αρ. Πελώνη. 

Οι περίφημες αλλαγές στους νέους ποινικούς κώδικες προκρίνουν την αυστηροποίηση ως μοναδική απάντηση στην αύξηση της... εγκληματικότητας. Οπως είχε διαφημιστεί εδώ και μήνες από τους αρμόδιους υπουργούς και τα παπαγαλάκια τους αντί για καλύτερη αστυνόμευση -πλην εκείνης των διαδηλώσεων-, αντί για πρόληψη, αντί για σύγχρονη σωφρονιστική πολιτική, αντί για επανένταξη και αντί για αναλογικότητα στις ποινές (άρθρο του Συντάγματος) η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιλέγει αυτή την επικοινωνιακή θύελλα προκείμενου να καθησυχάσει τους πολίτες.

Θα ψηφίσει μέσα στον Σεπτέμβριο τις αλλαγές στη Βουλή, οι οποίες φυσικά θα ισχύσουν από την επομένη της ψηφοφορίας για όποιον παρανομήσει, καθώς -έως ότου τελεσιδικήσουν- όλες οι υποθέσεις που αφορούν τελεσμένα εγκλήματα θα εκδικάζονται με βάση τις ισχύουσες σήμερα διατάξεις. Φαίνεται ότι οι ορίζοντες του επιτελικού κράτους βλέπουν μακριά στο μέλλον διαμορφώνοντας έναν Ποινικό Κώδικα που θα μας γυρίσει τουλάχιστον 25 χρόνια πίσω.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης ισχυρίζεται ότι με τις νέες διατάξεις «επιδιώκεται η ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας των πολιτών και η προστασία του κοινωνικού συνόλου από την εγκληματικότητα, η ενδυνάμωση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς την πολιτεία και τη δικαιοσύνη»

Τώρα γιατί οι πολίτες θα αισθανθούν μεγαλύτερη ασφάλεια όταν π.χ. αντί για 16 χρόνια έκτισης ποινής οι ισοβίτες θα πρέπει να εκτίσουν 18 το γνωρίζει μόνο ο κ. Τσιάρας και οι νομικοί που συνέταξαν τις νέες διατάξεις, όπως αναλυτικά είχαμε παρουσιάσει σε δημοσίευμα μόλις ξεκίνησαν οι στοχευμένες διαρροές («Περισσότερα χρόνια στη φυλακή», «Εφ.Συν.», 13/5/2021)

1. «Για τα αδικήματα της εσχάτης προδοσίας, της ανθρωποκτονίας, του ομαδικού βιασμού και του βιασμού σε βάρος ανηλίκου, της θανατηφόρας ληστείας, η προβλεπόμενη ποινή είναι πλέον μόνον η ισόβια κάθειρξη»

Το σχέδιο ανατρέπει μια βασική επιλογή του νέου Π.Κ., δηλαδή την εναλλακτική πρόβλεψη της ισόβιας με μια πρόσκαιρη πολυετή κάθειρξη. Η πρόβλεψη μίας μόνο ποινής, που δεν επιδέχεται μάλιστα διαβάθμιση (όπως η πρόσκαιρη κάθειρξη) «δένει τα χέρια» των δικαστών, αφού δεν θα τους επιτρέπει να προσαρμόσουν την ποινή ανάλογα με τα δεδομένα (αντικειμενικά και υποκειμενικά) της κάθε υπόθεσης. Μην ξεχνάμε εδώ ότι η χώρα μας, που δεν «υστερεί» καθόλου σε εγκληματικότητα, μετράει περισσότερους από 900 ισοβίτες στις φυλακές, αριθμό που ξεπερνάει ίσως ακόμα και το σύνολο των ισοβιτών στην Ε.Ε. (π.χ. η Πορτογαλία έχει περίπου 100 και η Γερμανία 150). Επιπλέον προβλέπεται ότι για να δίνεται δυνατότητα υφ’ όρους απόλυσης σε καταδικασμένους με πολυετείς καθείρξεις θα πρέπει να έχουν εκτίσει τα 4/5 της ποινής τους (μικτά). Θα χρειάζονται, δηλαδή, πολύ περισσότερα μεροκάματα στις φυλακές προκειμένου να απολυθούν με όρους, ελάχιστο διάστημα πριν αποφυλακιστούν. Η αλλαγή αυτή μας γυρίζει σχεδόν 70 χρόνια πίσω καθώς ήδη ο Νόμος 2058/1952 προέβλεπε ότι αρκούσε, για την απόλυση του κρατουμένου, το 1/2 πραγματικής έκτισης της ποινής.

2. Ο κ. Τσιάρας και οι 3 νομικοί που τον βοήθησαν και υπήρξαν μαθητές του αείμνηστου Μανωλεδάκη επαναφέρουν τη φρονηματική διάταξη περί τιμωρίας της «απρόσφορης απόπειρας». Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του Π.Κ., που καταρτίστηκε από τη Νομοπαρασκευαστική με πρόεδρο τον Χ. Αργυρόπουλο και ψηφίστηκε τον Ιούνιο του 2019, «η διάταξη που αφορούσε στην απρόσφορη απόπειρα έχει καταργηθεί στο προτεινόμενο σχέδιο. Η τιμώρηση πράξεων απρόσφορης απόπειρας συνιστά αποφασιστική εκτροπή από τις αρχές του αντικειμενικού αδίκου. Ο δράστης μιας απρόσφορης απόπειρας τιμωρείται επειδή πιστεύει ότι τελεί έγκλημα, ενώ στην πραγματικότητα δεν δημιουργεί κίνδυνο για κανένα έννομο αγαθό. Η επιβολή ποινής για την πράξη αυτή συναρτάται επομένως αποκλειστικά με τον δόλο και για τον λόγο αυτό αντίκειται στις βασικές αρχές ενός αντικειμενικού ποινικού δικαίου». Αραγε τι είπαν ως προς αυτό οι μαθητές του καθηγητή που πολέμησε τόσο σφοδρά για την κατάργησή της;

3. Είναι σχεδόν αστείο ότι εξειδικεύονται οι όροι για την παροχή κοινωφελούς εργασίας, ενώ αυτή η δυνατότητα και η σχετική διάταξη καταργήθηκε επί επιτελικού κράτους. Η απαγόρευση να εκτίει κάποιος ποινή με «βραχιολάκι», μάλλον δεν επηρεάζει σχεδόν κανέναν, καθώς δεν εφαρμόστηκε το μέτρο καθόλου πλην ελάχιστων περιπτώσεων που αφορούσαν κρατούμενους που σπουδάζουν.

4. «Το αδίκημα των γενετήσιων πράξεων με ανηλίκους ή ενώπιον τους (άρθρο 339 Π.Κ.), στη βασική του μορφή τιμωρείται πλέον μόνο ως κακούργημα». Το ίδιο ισχύει και στον νέο Ποινικό Κώδικα και τιμωρείται ως πλημμέλημα μόνο όταν η συναινετική πράξη αφορά ηλικία 14 με 15. Με δυο λόγια ένα παιδί 16 ετών έχει το δικαίωμα να κάνει ερωτικές σχέσεις, αλλά αν δεν τα έχει κλείσει, τότε ο ερωτικός του σύντροφος τελεί κακούργημα και όχι πλημμέλημα, όπως ισχύει τώρα.

Τα εγκλήματα κατά ανηλίκων θα διώκονται πλέον αυτεπάγγελτα. Τι θα γίνεται όμως όταν η οικογένεια και το ίδιο το παιδί δεν θέλουν να πάνε στα δικαστήρια; Πώς συνάδει αυτό με τη λυσσαλέα άρνηση της κυβέρνησης να θέσει σε λειτουργία τις έτοιμες δομές «Σπίτι του παιδιού» ώστε να μπορεί εκεί να καταθέσουν τα θύματα σεξουαλικής ή άλλης κακοποίησης σε συνθήκες ασφάλειας; Το ίδιο ισχύει βέβαια και για τις ανύπαρκτες δομές υποδοχής για τις κακοποιημένες γυναίκες.

Η επαναφορά της αιμομιξίας (συναινετικής) ως κακούργημα αντί για πλημμέλημα που ισχύει σήμερα δημιουργεί απορίες ειδικά όταν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες δεν τιμωρείται καν και άνετα μπορεί π.χ. να έχει ερωτικές σχέσεις ένας ενήλικος με την επίσης ενήλικη πρώτη του ξαδέλφη.

5. «Αυστηροποιείται το πλαίσιο των ποινών στα αδικήματα της κλοπής και της υπεξαίρεσης (στην πλημμεληματική τους μορφή)». Εξαιρούνται βέβαια πάντα οι τραπεζίτες και το αδίκημα της δικής τους απιστίας παραμένει στο απυρόβλητο.

6. «Αυστηροποιούνται οι διατάξεις για τα κοινώς επικίνδυνα εγκλήματα, δηλαδή για τον εμπρησμό, τον εμπρησμό δασών, την πλημμύρα, την έκρηξη κ.λπ.». Αλλο ένα επικοινωνιακό τέχνασμα που προφανώς δύσκολα θα παράγει ποινικό αποτέλεσμα σε πράξεις που συχνότατα τελούνται εξ αμελείας. Εκτός κι αν όλα αυτά αφορούν αποκλειστικά το αδίκημα της έκρηξης (π.χ. μολότοφ)...

efsyn.gr