Αυτό που έχει καταφέρει η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι να μετατρέψει σε κεντρικό πολιτικό της αφήγημα όλες τις λαϊκίστικες θεωρίες, που μπορεί να ακούσει κανείς στο καφενείο. Οποιος παρακολουθήσει και καταγράψει τις δηλώσεις του πρωθυπουργού και κορυφαίων υπουργών του θα συνειδητοποιήσει ότι... εξυφαίνεται ένα πλέγμα επικίνδυνα απλοποιητικών κλισέ, που αξιοποιούνται για να δικαιολογήσουν την μετάβαση σε ένα καθεστώς, που άλλοτε μοιάζει βγαλμένο από το μεσαίωνα κι άλλοτε ξεπερνά σε όρους δυστοπίας ακόμα και τις πιο μαύρες οργουελικές προβλέψεις. Ολο αυτό ντύνεται με ένα μανδύα «μοντερνισμού» και «κοινής λογικής», που τάχα δεν έχει ιδεολογικό πρόσημο, αλλά παρουσιάζεται απλώς ως αναγκαία και αναπόφευκτη «μεταρρύθμιση» στο πνεύμα της εποχής.
Ως «καφενείο» ορίζω ένα χώρο, όπου συγκεντρώνονται συνήθως άντρες, «ντόπιοι», στην πλειοψηφία τους μεγάλης ηλικίας (συνταξιούχοι), όπου η συζήτηση ξεκινά συχνά με έναν εύκολο αφορισμό και καταλήγει στο τέλος να εξάγει και πορίσματα ή έστω να εμπεδώσει ισχυρά στερεότυπα. Συχνά ρατσιστικά, σεξιστικά, ξενοφοβικά, χωρίς καμιά στοιχειοθέτηση και χωρίς επιστημονική βάση. Σταδιακά παράγει κυριάρχες απόψεις ενάντια στις οποίες δυσκολεύεται κανείς να εκφραστεί κανείς δημόσια. Στο καφενείο κυριαρχούν οι γκρίνιες και οι καταδίκες, συνυπάρχουν όμως ιδανικά με τον ωχαδερφισμό και την παραίτηση. Οι συζητήσεις εκεί λειτουργούν σίγουρα ως βαλβίδα αποσυμπίεσης. Δεν είναι τυχαίο ότι εσχάτως πολλοί αρχίζουν να βλέπουν σημεία σύμπτωσης στη λειτουργία του καφενείου με εκείνη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Την ιδεολογία του καφενείου προσπάθησε να εκσυγχρονίσει και να ενδύσει με στοιχεία μοντερνισμού ένα υποτιθέμενο «υπερκομματικό» κέντρο στα χρόνια των μνημονίων, το οποίο αισθάνθηκε ως απειλή μια πιθανή στροφή της κοινωνίας σε μια διαδικασία που θα την οδηγούσε σε πραγματική συμμετοχικότητα και πολιτική δραστηριοποίηση. Η θεωρία του «μαζί τα φάγαμε» είναι ένα κορυφαίο δείγμα αυτής της προσπάθειας, που φυσικά χρησιμοποιεί ενοχικά ένστικτα και τη διάχυση των ευθυνών ως βασικό εργαλείο για την απόκρυψη των ευθυνών.
Μερικά ακόμα παραδείγματα, που το τελευταίο διάστημα όχι μόνο έχουν γίνει κυρίαρχα στην πολιτική προπαγάνδα της κυβέρνησης, αλλά μετατρέπονται και σε θεμέλιο για την «μετάλλαξη της δημοκρατίας» με την κατάργηση ζωτικών πολιτικών δικαιωμάτων.
Τι θέλουν πάλι και απεργούν οι δημόσιοι υπάλληλοι;
Οι συνδικαλιστές τα κάνουν αυτά, που είναι όλοι τους βολεμένοι.
Δε μπορεί να σπουδάσουν όλοι. Πού θα βρίσκουμε υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους;
Οι καθηγητές όλο διακοπές έχουνε... Μάθημα πότε κάνουνε;
Ολοι οι μετανάστες στην Ελλάδα θα έρθουν; Δε χωράμε άλλους.
Αυτά τα παιδιά σπίτι δεν έχουν; (τό έχετε ακούσει επί λέξη)
Κορίτσι πράμα. Πού πήγαινε μόνη της νυχτιάτικα;
Η νεολαία σήμερα τα θέλει όλα εύκολα. Καφεδάκι, μπαράκι και καμιά ευθύνη.
Αυτός δεν έχει ανάγκη. Παίρνει μια συνταξάρα. Αλλίμονο σε μας.
Ενας γνωστός του αδερφού της γυναίκας του ξαδέρφου μου είχε ευτυχώς ιδιωτική ασφάλιση και γλύτωσε.
Οι γιατροί φωνάζουν, αλλά όταν τους χρειάζεσαι πού είναι; Μόνο το φακελάκι τους νοιάζει.
Αριστερός, Αριστερός, αλλά κυκλοφορεί με μια αμαξάρα... (υπάρχουν κι άλλες εκδοχές)
Για να διαβασετε ολοκληρο το κειμενο, πατηστε ΕΔΩ...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου