Βέλη...

Προβληματισμοί, επισημάνσεις και «καμπανάκια»

 

Το βράδυ των εκλογών του Ιουλίου του 2019, ο Αλέξης Τσίπρας στο μήνυμά του μετά την ήττα τόνιζε με έμφαση ότι το ποσοστό του 32% του λαού που ψήφισε τον ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί «εντολή ανασχηματισμού μας με γοργά βήματα από ένα κόμμα με τεράστια αναντιστοιχία μελών και ψηφοφόρων σε μια μεγάλη παράταξη, σε ένα σύγχρονο και μαζικό, αριστερό, προοδευτικό κίνημα με βαθιές ρίζες και ισχυρούς δεσμούς με τον εργαζόμενο λαό και την κοινωνία».

Δύο χρόνια μετά, το... εγχείρημα δεν έχει ολοκληρωθεί. Αρκετές διαδικασίες που ήταν προγραμματισμένες να γίνουν, με πρώτο και καλύτερο το συνέδριο του κόμματος, αναβλήθηκαν λόγω της πανδημίας. Μοιραία οι υγειονομικοί περιορισμοί επηρέασαν και τη λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ, καθιστώντας την ουσιαστική επικοινωνία του με τον κόσμο σχεδόν ανέφικτη. Σήμερα, δύο χρόνια μετά και μετά το πέρας της τριήμερης πανελλαδικής συνδιάσκεψης στο Κατράκειο, λίγα πράγματα φαίνεται να έχουν αλλάξει στο κόμμα. Κατάφερε να διπλασιάσει τα μέλη του, ωστόσο δεν πλησίασε καν τα επιθυμητά ποσοστά που είχαν τεθεί εξαρχής από την ηγεσία.

Προχώρησε σε εξαγγελίες που αφορούν το κυβερνητικό του πρόγραμμα σε βασικούς τομείς, όπως η Δημόσια Υγεία, η Οικονομία, η Εργασία, το Περιβάλλον, ωστόσο οι δημοσκοπήσεις τον φέρνουν καθηλωμένο στα ίδια ποσοστά, με τη Ν.Δ. να προηγείται και με διαφορά. Λέξεις και φράσεις όπως «συμμαχίες», «νέο κοινωνικό συμβόλαιο», «ανάγκη αλλαγής διακυβέρνησης», «διεύρυνση», «δημοκρατικές δυνάμεις» ακούγονται συχνά πυκνά από τα χείλη του προέδρου και των στελεχών. Από τα έως τώρα αποτελέσματα φαίνεται πως κάτι λείπει και το συνολικό αφήγημα δεν πείθει την κοινωνία και ειδικότερα τους ψηφοφόρους του Κέντρου που είθισται να είναι εκείνοι που έχουν τον καθοριστικό λόγο στην κάλπη.

Το αφιέρωμα της «Εφ.Συν.» θέτει ακριβώς αυτό το ερώτημα στους συμμετέχοντες. Πού είναι ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα, πού θέλει να πάει και πώς μπορεί να το πετύχει;

Oταν ο Αλέξης Τσίπρας ξεκινούσε το εγχείρημα της διεύρυνσης στο ακροατήριο πέραν της Αριστεράς και πιο συγκεκριμένα σε εκείνο της ευρύτερης Κεντροαριστεράς, ελάχιστοι είχαν προβλέψει ότι η έμπνευση αυτή θα καθιστούσε σήμερα το στελεχικό δυναμικό και τους ψηφοφόρους που το ασπάστηκαν ως τους πιο έμπιστους και υποστηρικτικούς στην προσπάθεια να κατακτήσει ο ΣΥΡΙΖΑ τον προοδευτικό χώρο.

Αν και έχουν περάσει περισσότερα από δύο χρόνια και ο στόχος παραμένει μετέωρος, όσοι μετέχουν στις σχετικές διεργασίες παραδέχονται ότι τα εμπόδια προς την πορεία αντιστοίχισης με την κοινωνία και τα ευκρινή μηνύματα που έστειλε με την ψήφο της τον Ιούλιο του 2019, ορθώνονται κυριότερα από το παλαιό πολιτικό προσωπικό του κόμματος. «Οι προερχόμενοι από την Προοδευτική Συμμαχία, κεντροαριστεροί, ανανεωτικοί αριστεροί, παλιοί ΔΗΜΑΡίτες, ΠΑΣΟΚογενείς και λοιπές δυνάμεις είναι οι πιο προωθητικοί και η γραμμή πυρός του Τσίπρα», παρατηρούν –μεταξύ σοβαρού και αστείου– πρόσωπα με καλή γνώση των εξελίξεων.

«Τα προβλήματα ενός μεγάλου κόμματος και της πολυσυλλεκτικότητας που έρχεται να συγκρουστεί με την ιδεολογική καθαρότητα του μακρινού παρελθόντος και την προσήλωση στην άσκηση διακυβέρνησης των τελευταίων ετών, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ κυβερνούσε...», θα σημειώσει έτερος συνομιλητής μας, υπογραμμίζοντας όμως ότι σε έναν ενιαίο φορέα με εύλογες κυβερνητικές αξιώσεις αυτού του είδους οι διαχωρισμοί λειτουργούν μόνο ως τροχοπέδη.

Παρομοίως, μια κοινή αγωνία για τους επιφυλακτικούς και τους υπέρμαχους της διεύρυνσης είναι να μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των πολιτών, ιδίως όταν στην εξουσία βρίσκεται μια Δεξιά που εβδομάδα με την εβδομάδα δείχνει το πιο σκληρό και αυταρχικό της πρόσωπο, όπως δηλώνουν άπαντες στην Κουμουνδούρου.

Παρ’ όλα αυτά, με το κόμμα της Αριστεράς να καταλαμβάνει αυτό το διάστημα τα αντιπολιτευτικά έδρανα, άλλοτε με καλές στιγμές και άλλοτε με εσωκομματικές τρικυμίες, τα ερωτήματα και οι προβληματισμοί για την επόμενη ημέρα δίνουν και παίρνουν. Ποια είναι η σωστή κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθηθεί, ποιες είναι οι προοπτικές του κόμματος, πώς θα μείνουν αναλλοίωτα τα αριστερά - ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά και ταυτόχρονα θα κερδηθούν οι μετριοπαθείς κεντρώοι πολίτες, ποια είναι η ορθή αναλογία για τη διεύρυνση, πώς θα ξεπεραστούν οι εσωτερικές αντιπαραθέσεις, γιατί δεν πείθει το ώς τώρα αφήγημα και με ποιο θα διευκολυνθεί η επιστροφή στις θέσεις ευθύνης, τι πρέπει να πράξει ο Τσίπρας, είναι κωδικοποιημένα μερικά από τα πιο ενδεικτικά πεδία ζύμωσης και ανταλλαγής απόψεων μεταξύ στελεχών και βάσης.

Η πρόσφατη προγραμματική συνδιάσκεψη έδωσε χρήσιμες απαντήσεις, αφού καταγράφηκαν ενδιαφέρουσες απόψεις, ενώ το μήνυμα που εξέπεμψε ο Αλέξης Τσίπρας ήταν ότι, για να κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ το κέντρο, πρέπει να ακολουθήσει πορεία προς τα Αριστερά. Στο ίδιο πλαίσιο, επαναδιατυπώθηκε το προσκλητήριο προς τις προοδευτικές δυνάμεις για τη συγκρότηση προοδευτικής κυβέρνησης. Αναζητώντας μέσω του ρεπορτάζ τον σφυγμό των εξελίξεων στην αξιωματική αντιπολίτευση, η «Εφ.Συν.» είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με πολλά στελέχη, θέτοντας επί τάπητος όλα τα παραπάνω ζητήματα.

Πιο αναλυτικά, σε ό,τι αφορά τη φυσιογνωμία του κόμματος, ως επικρατούσα άποψη στους κόλπους της Προοδευτικής Συμμαχίας εκφράστηκε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως σύγχρονη Αριστερά αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της ευρύτερης δημοκρατικής προοδευτικής παράταξης στη χώρα και οφείλει να «αγκαλιάσει» τη μεγάλη πλειοψηφία του προοδευτικού κόσμου που δεν αποδέχεται τη σημερινή συντηρητική οπισθοδρόμηση της νεοφιλελεύθερης Ν.Δ.

Για να πετύχει ο σκοπός, απαιτούνται κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες και, όπως μας έλεγαν κάποια στελέχη, «δεν θα χαρίσουμε τίποτα και κανέναν στον κ. Μητσοτάκη» από όσους ανήκουν στο προοδευτικό κέντρο και τη σοσιαλδημοκρατία. Ως προς τον μετασχηματισμό του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα μαζικό, ανοιχτό κόμμα, υπενθύμιζαν ότι αυτή ήταν η δέσμευση του Αλέξη Τσίπρα μετά τις εκλογές, εντοπίζοντας αρκετά θετικά βήματα μέχρι τώρα, όπως τον διπλασιασμό των μελών, τη συγκρότηση νομαρχιακών κ.α. Με ειλικρίνεια αναγνώριζαν ωστόσο ότι η γείωση με την κοινωνία δεν έχει ακόμη επιτευχθεί για υποκειμενικούς και αντικειμενικούς παράγοντες.

«Απαιτούνται άλματα προς τα εμπρός, που έπρεπε να γίνουν χθες. Το θέμα είναι ο ποιοτικός μετασχηματισμός όχι μόνο η ποσοτική διεύρυνση», τόνιζαν, ενώ για την ύπαρξη ενίοτε διαφορετικών θέσεων στις κομματικές συνεδριάσεις υποστήριζαν ότι το ζητούμενο είναι να λειτουργούν προωθητικά. «Ναι στις ομαδοποιήσεις αλλά με πολιτικά κριτήρια, όχι στις φράξιες και τις επετηρίδες», ήταν η συμπερίληψη με όρους συνθηματικούς. «Να μη λησμονούμε πριν αναλωθούμε σε εσωστρέφεια, από εδώ και στο εξής, ότι το αίτημα της κοινωνίας θα είναι πολύ σύντομα η πολιτική αλλαγή», προειδοποιεί άλλο κομματικό στέλεχος.

Βέλη

Δεν λείπουν, πάντως, και οι πιο επικριτικές φωνές για τη σημερινή κατάσταση στην Κουμουνδούρου, με αιχμές που αγγίζουν και την ηγεσία για πολιτικές της επιλογές, με έμφαση σε μια συμβιβαστική διάθεση για τις εσωτερικές ισορροπίες. Αναρωτηθήκαμε πού εντοπίζουν το πρόβλημα και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ανακτά κεφάλι έναντι μιας Ν.Δ. που διαχειρίζεται ανεπιτυχώς την πανδημία και γενικά υλοποιεί πολιτικές αντιδημοφιλείς για τα αδύναμα στρώματα.

Ιδού μερικές από τις απαντήσεις από τέσσερα πρόσωπα διαφορετικών τάσεων:

■ «Η κοινωνία έχει ανάγκη από κυβερνητικό πρόγραμμα που να συσπειρώνει μια κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία. Καλές οι συνδιασκέψεις των προγραμματικών θέσεων, το κυβερνητικό πρόγραμμα είναι, όμως, το ζητούμενο».

■ «Το μήνυμα έχει πρόβλημα ή ο αγγελιοφόρος. Ισως και τα δυο. Κοινώς, η πολιτική γραμμή δεν πείθει, αλλά και όσοι έχουν αναλάβει την ευθύνη, να την προβάλουν»

■ «Ούτε οι μεταγραφές φέρνουν ψήφους, ούτε οι παλαιές και νέες βαρονίες εμπνέουν τον κόσμο να συμμετέχει και να οργανωθεί στο κόμμα. Χρειάζεται άλλο μοντέλο και άλλη κουλτούρα λειτουργίας».

■ «Ο Τσίπρας παραμένει το μόνο ισχυρό χαρτί του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά πρέπει να κάνει και επιλογές άλλων ανθρώπων. Να βγουν μπροστά και να φέρουν αέρα ανανέωσης. Να μην ανακυκλώνει χρόνια τώρα τα ίδια υλικά...».

Δημήτρης Κουκλουμπέρης

efsyn.gr