Γιώργος Καρελιάς
Για το πώς πήγε η συνάντηση Μητσοτάκη- Ερντογάν δεν πρόκειται να καταλάβουμε πολλά σ’ αυτή τη φάση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Διότι πραγματοποιήθηκε σε ένα πλαίσιο που δεν βολεύει τον πρόεδρο της Τουρκίας, κυρίως λόγω των κακών σχέσεων με τις ΗΠΑ του Μπάιντεν και γι’ αυτό δεν θα μπορούσε να συντηρήσει το σκηνικό της έντασης στην... Ανατολική Μεσόγειο. Επομένως, η εικόνα ενός «άλλου Ερντογάν» και η προσδοκία για «ήρεμα νερά» τουλάχιστον το καλοκαίρι είναι μεν θετική εξέλιξη, αλλά μπορεί να αποδειχθεί πρόσκαιρη. Αλλωστε, μόλις πριν από δέκα ημέρες είχε προαναγγείλει ότι θα ξαναβγάλει το γεωτρύπανο Γιαβούζ στη Μεσόγειο.
Με δεδομένο το χαρακτήρα του Ερντογάν και το ευμετάβλητο των δηλώσεων και ενεργειών του, είναι πολύ πρόωρο να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα για τη συνάντηση των Βρυξελλών. Ούτε το γεγονός ότι οι δύο άνδρες είχαν συνάντηση τετ α τετ, δηλαδή χωρίς τους υπουργούς Εξωτερικών και αντιπροσωπείες, μπορεί να αποτελεί πρόκριμα για οικοδόμηση «προσωπικής σχέσης», όπως αφήνουν να εννοηθεί κάποιες κυβερνητικές διαρροές. Διότι απλούστατα οι «προσωπικές σχέσεις» των ηγετών παίζουν ρόλο όταν οι χώρες τους δεν έχουν διαφορές, ενώ κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει στην περίπτωσή μας. Και ο Δένδιας με τον Τσαβούσογλου δηλώνουν «φίλοι από παλιά», αλλά η πρόσφατη συνάντησή τους στην Τουρκία παραλίγο να τα κάνει όλα λίμπα.
Οι διαφορές των δύο χωρών είναι τόσο μεγάλες σε καίρια ζητήματα που θα ήταν αφέλεια και ουτοπία ακόμα και να υποθέσει κανείς ότι θα παραμεριστούν, επειδή σ’ αυτή τη φάση η Τουρκία του Ερντογάν θέλει να δείξει στο νέο πρόεδρο των ΗΠΑ ότι δεν είναι το «κακό παιδί» της Δύσης. Διότι πιθανότατα αυτό το παιχνίδι παίζει τώρα ο Ερντογάν. Και δεν ξέρουμε μέχρι που είναι διατεθειμένος να το παίξει.
Αν υποθέσουμε ότι έχει καταλήξει ότι «δεν τον παίρνει» να παίζει σε δύο ταμπλό, διότι κάτι τέτοιο δεν θα το ανεχθούν άλλο οι Αμερικανοί, είναι πιθανό να δούμε διαφορετική εξέλιξη στη συνέχεια. Δηλαδή , η Τουρκία του Ερντογάν να σταματήσει το «αντάρτικο» και να επανεντάσσεται πλήρως στο δυτικό στρατόπεδο προσδοκώντας και τα αντίστοιχα ανταλλάγματα. Τότε θα αρχίσουν τα δύσκολα για την Ελλάδα.
Οσο ο Ερντογάν προκαλεί τους Αμερικανούς με τη συμπεριφορά του η Ελλάδα μπορεί να προσδοκά σε αμερικανική υποστήριξη, λόγω και των διευκολύνσεων που τους παρέχει. Αν ο Ερντογάν αλλάξει στάση, τότε η Ελλάδα θα γίνει δέκτης πιέσεων «να τα βρει» με την Τουρκία σε θέματα όπως η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και άλλες διαφορές στο Αιγαίο, όπως το εύρος του εναερίου χώρου. Και τότε θα αρχίσουν τα δύσκολα για την όποια κυβέρνηση στην Ελλάδα.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δηλώσει από πέρσι ότι, αν οι δύο χώρες δεν μπορούν να καταλήξουν σε συμφωνία για την ΑΟΖ, να πάνε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Ο Ερντογάν δήλωσε μετά τη χτεσινή συνάντηση ότι οι δύο χώρες πρέπει να βρουν λύσεις χωρίς τη μεσολάβηση τρίτων. Και δεν αποδέχεται ως μοναδική διαφορά τη διευθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, καθώς η Τουρκία ποτέ δεν «ξεχνάει» πχ τη στρατιωτικοποίηση των νησιών(είναι ό,τι τη βολεύει από τη Συνθήκη της Λωζάννης) κ.α.
Πάντως, αν οι σημερινές ενδείξεις δεν είναι παραπλανητικές και ο Ερντογάν ίσως είναι σε φάση να δεχθεί, με την πίεση των Αμερικανών, να λύσει κάποια διαφορά της Τουρκίας με την Ελλάδα, ο κ. Μητσοτάκης θα έχει μια ευκαιρία να αποδείξει ότι ως πρωθυπουργός θα επιλέξει υπεύθυνη στάση και όχι ευκαιριακή και τυχοδιωκτική, όπως έκανε ως αρχηγός της αντιπολίτευσης στη Συμφωνία των Πρεσπών. Αλλωστε, υπό προϋποθέσεις θα έχει τη στήριξη της αντιπολίτευσης, όπως έχει διαφανεί από μια πρόσφατη δήλωση του Αλέξη Τσίπρα ότι θα στήριζε μια προσφυγή στη Χάγη για την επίλυση της διαφοράς στην ΑΟΖ και στην υφαλοκρηπίδα.
Ολες οι ελληνικές κυβερνήσεις προτάσσουν το διεθνές δίκαιο ως ασπίδα απέναντι στις τουρκικές διεκδικήσεις. Αν δοθεί η ευκαιρία, δηλαδή αν φανεί ότι ο Ερντογάν μπορεί να αποδεχθεί τη διαδικασία της Χάγης, η κυβέρνηση Μητσοτάκη ή οποιαδήποτε άλλη δεν πρέπει να αφήσει ανεκμετάλλευτη την ευκαιρία. Μόνο μια λύση που θα φέρει τη σφραγίδα διεθνούς οργάνου μπορεί να είναι εφικτή και βιώσιμη. Η Συνθήκη της Λωζάννης, που σε λίγο θα συμπληρώσει έναν αιώνα ισχύος και την οποία η Ελλάδα επικαλείται σε κάθε ευκαιρία, αποτελεί ένα καλό παράδειγμα.
Δεν γνωρίζουμε πόσο κοντά ή μακριά βρισκόμαστε από μια λύση τύπου Χάγης(το πιθανότερο είναι ότι δεν είμαστε κοντά), αλλά μπορεί η συγκυρία να την καταστήσει εφικτή. Αρκεί να αξιοποιήσουμε το όποιο θετικό μομέντουμ και την ευκαιρία, αν υπάρξει.
Διότι, όπως έχει πει ο Αμερικανός στρατηγός Ντάγκλας Μακάρθουρ, «δεν υπάρχει σιγουριά σ’ αυτόν τον κόσμο, υπάρχουν μόνο ευκαιρίες»…
news247.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου