Παντελής Μπουκάλας
Δεν θυμάμαι αν έχει υπάρξει άλλη φορά απόλυτη χρονική σύμπτωση του Γιούρο και του Κόπα Αμέρικα. Αλλά ούτε αν έτυχε να βρεθούν ταυτόχρονα και οι δύο διοργανώσεις στον αστερισμό της πολιτικής. Αστερισμός που υποτίθεται ότι δεν πρέπει να έχει καμία σχέση με... τον πλανήτη Μπάλα, και γενικά με τον αθλητισμό.
Είτε για τους Ολυμπιακούς πρόκειται είτε για το διοικητικό συμβούλιο κάποιας ομοσπονδίας, εθνικής ή διεθνούς. Αν δει κανείς το πάθος με το οποίο ο υφυπουργός Αθλητισμού Λευτέρης Αυγενάκης επιχειρεί να αλώσει και την τελευταία αθλητική ομοσπονδία, θα συμφωνήσει ότι τα περί μη πολιτικού, ακομμάτιστου αθλητισμού είναι λέξεις με ωραίο ήχο και μηδενικό περιεχόμενο.
Αθλητισμός αμόλυντος από την πολιτική, από τις επιδιώξεις ενός προσώπου, ενός κόμματος, μιας πόλης ή ενός έθνους, δεν υπήρξε ποτέ. Ούτε στην αρχαιοελληνική εποχή, που η φαντασία μας επιμένει να την εξιδανικεύει, δηλαδή να αφαιρεί από μέσα της τον άνθρωπο και τα πάθη του, αγαθά ή σκοτεινά. Θα βεβαιωθεί γι’ αυτό όποιος ξαναδιαβάσει στον Θουκυδίδη με ποια επιχειρήματα εκβιάζει ο Αλκιβιάδης την Εκκλησία του Δήμου, για να αποσπάσει τη συναίνεσή της στην πραγματοποίηση της Σικελικής Εκστρατείας.
Οι Αθηναίοι φοβούνταν «τας υπερβολάς του ακολάστου βίου του», μετέφραζε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, «και τον υπώπτευον ως επιδιώκοντα τυραννίδα». Γερός δημαγωγός ο Αλκιβιάδης, για να αντικρούσει όσα είπε εις βάρος του ο Νικίας, θυμίζει το κορυφαίο προτέρημά του, δηλαδή το ολυμπιακό του κλέος. Και αξιώνει ανταμοιβή: Δόξασα την πόλη με τ’ άλογά μου, έφερα τρόπαια από την Ολυμπία, δώστε μου τη στρατηγία, και την ίδια την πόλη… Παραθέτω το σχετικό απόσπασμα στη μετάφραση του Ν. Μ. Σκουτερόπουλου (Πόλις, 2011):
«Και δικαιώματα έχω, Αθηναίοι, περισσότερο από άλλους να ασκώ στρατηγία […] και συγχρόνως θεωρώ ότι το αξίζω. Γιατί αυτά που προκαλούν τον θόρυβο εναντίον μου φέρνουν στους προγόνους μου και σε μένα τιμή, στην πατρίδα μάλιστα και ωφέλεια. Με την εντυπωσιακή εμφάνισή μου στους Ολυμπιακούς Αγώνες οι Ελληνες σχημάτισαν για τη δύναμη της πόλης μας μια ιδέα ανώτερη από την πραγματική, ενώ προηγουμένως την περίμεναν εντελώς αποδυναμωμένη από τον πόλεμο – διότι κατέβασα στους αγώνες επτά άρματα, όσα κανένας ιδιώτης ποτέ ώς τώρα, και νίκησα, κι ήλθα και δεύτερος και τέταρτος, κι όλα τ’ άλλα τα τακτοποίησα με τρόπο αντάξιο της νίκης μου. Κατά παράδοση τέτοιες επιτυχίες προσδίδουν τιμή, και το κατόρθωμα υποβάλλει επίσης την εντύπωση μιας δύναμης».
Μαθήματα κυνισμού. Σαν αυτά που παραδίδει μονίμως η FIFA. Οταν μη κυβερνητικές οργανώσεις πλανητικής εμβέλειας, ΜΜΕ διεθνούς κύρους και εθνικές ποδοσφαιρικές ομάδες την εγκαλούν για την αδιαφορία με την οποία προσπερνάει τους θανάτους Ασιατών που δουλεύουν στα εργοτάξια του Κατάρ, όπου θα διεξαχθεί το Μουντιάλ του 2022, η FIFA δίνει εντολή στους σκηνοθέτες της να μοντάρουν ένα καινούργιο εξωραϊστικό φιλμ: Α τι ωραία στάδια… Σε δέκα χρόνια έχουν σκοτωθεί 6.500 άνθρωποι, που εργάζονται σε άθλιες συνθήκες, με τα έγγραφά τους παρακρατημένα από την Ασφάλεια του Κατάρ. Ετσι ώστε, σαν άνθρωποι-δίχως-χαρτιά, να μην μπορούν να διαμαρτυρηθούν ούτε να φύγουν από τη χώρα όταν δεν αντέχουν άλλο τη βαρβαρότητα.
Στο πρόσφατο φιλικό παιχνίδι της εθνικής μας ποδοσφαιρικής ομάδας με τη νορβηγική, οι Νορβηγοί μπήκαν στο γήπεδο φορώντας μπλουζάκια που πάνω τους είχαν αποτυπωθεί συνθήματα υπέρ των μεταναστών του Κατάρ. Το είχαν ξανακάνει στις αρχές της άνοιξης, τους μιμήθηκαν μάλιστα και οι παίκτες της γερμανικής εθνικής ομάδας. Αν τιμωρούσε τους Νορβηγούς η ομοσπονδία (εύκολος στόχος, αφού δεν συμμετέχουν στο Γιούρο), θα έπρεπε να τιμωρήσει και τους Γερμανούς. Και αυτό είναι κομμάτι δύσκολο, για ποδοσφαιρικούς, ιστορικούς, κυρίως δε οικονομικούς λόγους.
Εξίσου δύσκολη, για τους ίδιους λόγους, είναι η τιμωρία της αγγλικής εθνικής, οι παίκτες της οποίας στα τελευταία παιχνίδια τους γονατίζουν πριν από το εναρκτήριο λάκτισμα, για να τιμήσουν το κίνημα Black Lives Mater και να δείξουν και με τον τρόπο αυτό ότι ο σπουδαίος, ο πραγματικός αγώνας δεν έχει διακύβευμα τα γκολ αλλά τη ζωή των ανθρώπων. Και μολονότι στα τελευταία φιλικά τους, μερίδα Αγγλων οπαδών αποδοκίμασε την αντιρατσιστική στάση τους, η απόφασή τους είναι ειλημμένη: θα γονατίζουν σε όλες τις αναμετρήσεις τους στο Γιούρο. Συμφωνεί μαζί τους ο προπονητής τους, ο Γκάρεθ Σάουθγκεϊτ, που με ανοιχτή επιστολή του προς τους Αγγλους προσπάθησε να τους πείσει ότι υπάρχουν πάντα σοβαρότερα ζητήματα από την μπάλα. Και ότι όσοι την κλωτσούν, δεν δικαιούνται πια να υποκρίνονται τους αδιάφορους.
Ειλημμένη είναι και η εντελώς αντίθετη απόφαση της ουγγρικής εθνικής, διότι, όπως απεφάνθη η ομοσπονδία της χώρας, το γονάτισμα είναι πράξη πολιτική, και «η πολιτική δεν συνάδει με τους κανονισμούς της UEFA και της FIFA». Πολιτική, πολιτικότατη είναι πάντοτε η υπεράσπιση του «μη πολιτικού» και η επίκλησή του. Είναι φανερό ότι την ανακοίνωση των Ούγγρων την έγραψε το πνεύμα του Βίκτορ Ορμπαν. Την προσυπέγραψαν δε ενθουσιωδώς οι Ούγγροι οπαδοί, που γιουχάισαν αγρίως τους παίκτες της Εθνικής Ιρλανδίας, επειδή διέπραξαν το απονενοημένο διάβημα να γονατίσουν στο στάδιο της Βουδαπέστης, λίγο πριν αρχίσει το φιλικό τους με την ουγγρική εθνική.
Η εμπλοκή της πολιτικής με το Κόπα Αμέρικα έχει διαφορετικά γνωρίσματα. Η διοργάνωση ήταν προγραμματισμένη για την Κολομβία. Από τα τέλη Απριλίου, όμως, η χώρα συγκλονίζεται από μαζικές διαδηλώσεις κατά του συντηρητικού προέδρου Ιβάν Ντούκε, που απάντησε με τη δοκιμασμένη συνταγή: άγρια καταστολή – με δεκάδες νεκρούς. Ετσι η νοτιοαμερικανική Συνομοσπονδία Ποδοσφαίρου (Conmebol) αποφάσισε να μεταφέρει το Κόπα Αμέρικα στην Αργεντινή. Αλλά πριν διαιτητήν σφυρίξαι, είδε το εξόφθαλμο, ότι τα κρούσματα του κόβιντ-19 είναι πολλά, και μετακίνησε το πρωτάθλημα στη Βραζιλία, όπου τα κρούσματα είναι πάμπολλα. Κοιτάζω τώρα που γράφω τον μακάβριο πίνακα: Βραζιλία: νέα κρούσματα 52.911, νέοι θάνατοι 2.378, σύνολο θανάτων 476.792 (δεύτερη παγκοσμίως χώρα, μετά τις ΗΠΑ, με τις φυλές των αυτοχθόνων του Αμαζονίου να ξεκληρίζονται). Αργεντινή: νέα κρούσματα 31.137, νέοι θάνατοι 721, σύνολο θανάτων 31.137.
Στην πραγματικότητα, τίποτε δεν επιτρέπει τη διεξαγωγή του Κόπα Αμέρικα στη Βραζιλία. Η Conmebol, όμως, διαθέτει ένα πολύ ισχυρό όπλο: τον ακροδεξιό πρόεδρο Ζαΐρ Μεσσία Μπολσονάρο, ένα υπό σμίκρυνση ομοίωμα του Ντόναλντ Τραμπ, όπως άλλωστε και ο Ορμπαν. Αυτός αποφασίζει και διατάσσει – ότι δεν υπάρχει ιός, κι ας θερίζει, άρα δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με το Κόπα Αμέρικα, ακόμα κι αν γίνει Cova America, τάφος δηλαδή, όπως προειδοποιούν όσοι φοβούνται το χειρότερο. Οσοι δεν συμμερίζονται τον ενθουσιασμό του καθεστώτος Μπολσονάρο, που κερδοσκοπεί πολιτικά, εις βάρος ζώντων, νεκρών και μελλοθανάτων, με ωμό αμοραλισμό. Και βεβαίως «απολίτικα»...
Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου