Παντελής Μπουκάλας
Αόρατος είναι βέβαια ο εχθρός, ο νέος και ήδη παλιός κορωνοϊός που βασανίζει την ανθρωπότητα για δεύτερο χρόνο, εγκλωβίζοντάς την από τη μια αποτυχημένη καραντίνα στην επόμενη. Ξέρουμε πάντως πώς μοιάζει.
Οι αναπαραστάσεις του, σε... δύο ή τρεις διαστάσεις, σε εικόνες, σκίτσα και βίντεο, έχουν εξοικειώσει με τη βαθύτερη όψη του. Μπορεί να είναι άφαντη στα δικά μας μάτια, είναι όμως διακριτή για τον τεχνολογικά εξοπλισμένο επιστημονικό οφθαλμό. Μια σφαίρα, με την επιφάνειά της κατοικημένη από δυσοίωνες βεντουζόμορφες εκβλαστήσεις.
Εποπτεία της παγκόσμιας σκιτσογραφικής παραγωγής δεν έχει ούτε η Γκουγκλ. Είναι λοιπόν πολύ πιθανό κάπου κάποιος να έχει ήδη αναπαραστήσει τον πλανήτη μας, όχι γαλάζιο πια, αλλά με την απεχθή μορφή του υπαίτιου της θεριστικής πανδημίας.
Επίσης πιθανό είναι να έχει αναπαρασταθεί ο κορωνοϊός σαν μαύρο αστέρι, με τη Γη να κινείται γύρω του σαν μικρός κι ασήμαντος πλανήτης, ανίκανος να αποδεσμευτεί από την ασφυκτική έλξη του άστρου. Κάτι τέτοιο συμβαίνει άλλωστε.
Μας έχει καθηλώσει, έτσι όπως κατατρώει την καθημερινότητά μας και την καταθλίβει. Και ήδη απειλεί να μας απορροφήσει πνευματικά και συναισθηματικά, αφού σχεδόν όλες οι σκέψεις και τα αισθήματά μας στρέφονται σ’ αυτόν. Είμαστε ταπεινοί δορυφορίσκοι του.
Κι ωστόσο, ούτε η μικρή ούτε η μεγάλη ζωή έχουν παγώσει. Εκεί έξω, στον κόσμο, εξακολουθούν να συμβαίνουν κι άλλα πράγματα, να παράγονται κι άλλες ειδήσεις, μη ιατρικού περιεχομένου, και μάλιστα κρίσιμου, μολονότι δεν καταφέρνουν να αποσπάσουν αξιόλογο τμήμα του ενδιαφέροντός μας. Αίφνης, οι παγετώνες συνεχίζουν να λιώνουν και να κομματιάζονται.
Κι όσοι πρωτίστως θα ’πρεπε να νοιαστούν, οι Μεγάλοι, απλώς ερίζουν για το ποιος έχει ήδη θεμελιώσει δικαιώματα στις «νέες ευκαιρίες» που προκύπτουν: στα κοιτάσματα πετρελαίου που αποκαλύπτονται, στους νέους δρόμους που μικραίνουν τις αποστάσεις, σε ό,τι τέλος πάντων ανοίγει την όρεξη της συνήθους απληστίας και του οικολογικού ιμπεριαλισμού.
Επιπλέον, οι υποτιμημένες ειδήσεις επιμένουν πως ούτε οι προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές πάγωσαν (α, και επιπλέον πως δεν φταίνε οι μετανάστες για την πανδημία). Γιατί ούτε οι πόλεμοι έληξαν, ούτε η φτώχεια εξαλείφθηκε, ούτε η ερημοποίηση ανασχέθηκε στις μισές χώρες της Αφρικής, ούτε οι δικτατορίες μειώθηκαν, παράδειγμα η ματωμένη Μιανμάρ.
Κι αν τα διεθνή προγράμματα αντιπανδημικού εμβολιασμού συνεχιστούν με την τωρινή τους απολίτιστη αντιουμανιστική ηθική, δηλαδή με τις φτωχές χώρες εκτός, παρά τις εκκλήσεις του ΟΗΕ και του ΠΟΥ («έλα μωρέ, έχουν γερά γονίδια αυτοί, τους γύμνασε ο Εμπολα και η χολέρα», ακούγεται ο αγοραίος αντίλογος), τότε είναι πιθανό στους πρόσφυγες πολέμου, στους πρόσφυγες πείνας και φτώχειας, στους πρόσφυγες ελευθερίας ή κλιματικής κρίσης, να προστεθούν αργά ή γρήγορα οι πρόσφυγες εμβολίου.
Δίπλα μας, στη Σερβία, τις μέρες που πέρασαν, έσπευσαν χιλιάδες άνθρωποι από γειτονικές της χώρες, το Μαυροβούνιο, την Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία (ακόμα ακατονόμαστη στα επίσημα κυβερνητικά χείλη της χώρας μας) και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, για να εμβολιαστούν δωρεάν, αποκλειστικά με Αστρα-Ζένεκα, που οι Σέρβοι το φοβούνται, κι αμέσως έπειτα επέστρεψαν στην πατρίδα τους. Παροδική αυτή η μετακίνηση, αποτελεί ωστόσο προάγγελο ενδεχόμενης εμβολιαστικής μετανάστευσης, αν ο ήδη μονόφθαλμος εθνικισμός των εμβολίων εκριζώσει και το άλλο του μάτι.
Τις μέρες που πέρασαν λοιπόν υπήρξε μια είδηση που σε άλλες εποχές, μη πανδημικές, πιθανότατα θα αναπαραγόταν από όλους τους ενημερωτικούς πομπούς μας, χάρτινους, γυάλινους και ραδιοφωνικούς, και μάλιστα με τον χαρακτηρισμό «συγκλονιστική», ο οποίος, καίτοι εξουθενωμένος από την πολλή χρήση, κάποια συγκίνηση προκαλεί.
Σύμφωνα με μια έρευνα που άρχισε στη Σουηδία στις αρχές του 21ου αιώνα, και την οποία ιστορεί σε βιβλίο της η νευρολόγος Σουζάν Ο’ Σάλιβαν (αποσπάσματά του δημοσίευσαν οι Sunday Times), πολλά παιδιά οικογενειών που ζήτησαν άσυλο στη χώρα αυτή πλήττονται από μια μυστηριώδη πάθηση. Το όνομά της, στα σουηδικά, «Uppgivenhetssyndrom», σύνδρομο παραίτησης.
Τέτοιο σύνδρομο παρατηρήθηκε για πρώτη φορά σε ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Τώρα πλήττονται παιδιά γονιών που προσφυγεύουν από τα Βαλκάνια και τη Ρωσία, και πολύ λιγότερο από ασιατικές ή αφρικανικές χώρες.
Τα παιδιά φαίνονται κοιμισμένα, εντούτοις τα ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα δείχνουν φυσιολογικά, με κανονικούς τους κύκλους ύπνου και εγρήγορσης. Κι όμως, ούτε σε εγρήγορση βρίσκονται ούτε κοιμούνται.
Δεν έχουν πέσει σε κώμα κι ωστόσο δεν αντιδρούν σε κανένα ερέθισμα, και ο μόνος τρόπος να τραφούν είναι με σωληνάκι στη μύτη και με την έγνοια των γονιών τους. Αλλεπάλληλες εξετάσεις σε νοσοκομεία δεν φανέρωσαν τίποτε το μη φυσιολογικό, κι όμως τα παιδιά είναι όμηροι μιας πολύμηνης ή και πολύχρονης κατατονικής κατάστασης.
Απ’ όσα εντέλει ξύπνησαν, ένα είπε ότι βρισκόταν εγκλωβισμένο σε μακρόχρονο εφιάλτη (είχε κλειστεί μέσα σε μια γυάλα, που θα έσπαγε αν μιλούσε ή κινούνταν, και το παιδί θα πνιγόταν), κι ένα άλλο ότι ζούσε μέσα σε ένα γαλήνιο όνειρο, γι’ αυτό και δεν ήθελε να ξυπνήσει.
Λίγο-πολύ όλοι κάτι έχουμε ακούσει για τη σωματομετατροπή ή για τη συχνά άμεση και ευθεία μετάφραση σε σωματική αντίδραση ενός ψυχικού ή πνευματικού ερεθίσματος.
Μπορούμε λοιπόν να φανταστούμε –έστω κι αν είναι αδύνατο και μάλλον ανεπιθύμητο να μπούμε στη θέση του– πως ένα παιδί που ξεριζώνεται βίαια απ’ την πατρίδα του, χάνει τους συγγενείς και την παρέα του, συνοδεύει τους γονείς του σε βουνά και θάλασσες, ζει τον έναν κίνδυνο μετά τον άλλον, υφίσταται τη μια κοροϊδία μετά την άλλη (από τον αγύρτη που θα τους πάρει τις οικονομίες τους, τάχα «για να τους περάσει απέναντι», και θα εξαφανιστεί, έως τις γραφειοκρατικές υπηρεσίες που θα τους περιγελάσουν με ανελέητη ψυχρότητα), αποκτά τραύματα ικανά να τσακίσουν δέκα και είκοσι ενηλίκους.
Είναι πιθανό να ατσαλωθεί έτσι, ν’ αντέξει και κάποια στιγμή να διαπρέψει και να λάμψει. Είναι όμως επίσης πιθανό να εσωτερικεύσει τον πανικό, το αίσθημα της αδικίας αλλά και το αίσθημα ότι κάθε πόνος και κάθε ελπίδα είναι μάταια.
Κι όταν ακούει από τον πατέρα του ότι το αίτημά του να του δοθεί άσυλο απορρίφθηκε για τρίτη φορά, σε οποιαδήποτε Σουηδία της Ευρώπης, στην Ελλάδα ας πούμε, το σώμα του αποσύρεται από τον κόσμο και πέφτει σ’ έναν ύπνο που δεν είναι ύπνος. Σ’ έναν ύπνο-θάνατο, κι ας μην είναι θάνατος.
Στην αρχαιοελληνική μυθολογία ο Υπνος, γιος της Νύκτας και του Ερέβους, είναι δίδυμος αδερφός του Θανάτου. «Δεινοί θεοί κι οι δυο τους», λέει ο Ησίοδος στη «Θεογονία», γι’ αυτό και «ο λαμπρός Ηλιος ποτέ δεν στρέφει το βλέμμα του σ’ αυτούς».
Δεν έχει βέβαια το φως του ήλιου η Ευρώπη, αν όμως πειστεί και στρέψει σεβαστικό το βλέμμα της στους προσφυγεύοντες, μπορεί να καταλυθούν τα δεσμά του Υπνου-Θανάτου και τα παιδιά να λυτρωθούν. Αλλά γίνονται θαύματα πια;...
Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου