23.3.21

Πολ Κρούγκμαν: Το φιάσκο των εμβολίων...



...είναι μια ευρωπαϊκή καταστροφή...
Με άρθρο του στους New York Times ο νομπελίστας οικονομολόγος εκτιμά ότι το μπάχαλο των εμβολίων δεν αφορά κάποιους κακούς ηγέτες, αλλά το προβληματικό ευρωπαϊκό σχέδιο.

Ο Κρούγκμαν τονίζει ότι οι ΗΠΑ έχουν... πολλά να μάθουν από τις επιτυχημένες πολιτικές της Ε.Ε, κυρίως σε ότι αφορά την Υγεία. «Κάθε πλούσιο ευρωπαϊκό έθνος παρέχει καθολική υγειονομική κάλυψη, ενώ ξοδεύει πολύ λιγότερα απ' ότι εμείς, παρότι το δικό μας σύστημα αφήνει δεκάδες εκατομμύρια πολίτες ανασφάλιστους. Και όλες οι ενδείξεις κατατείνουν στο ότι η γενική ποιότητα της περίθαλψης είναι πολύ καλή. Κατά μέσο όρο, για παράδειγμα, ο κάθε Γάλλος ζει τέσσερα χρόνια περισσότερα από τον Αμερικανό» σημειώνει.

Παρ' όλα αυτά, όπως λέει ο νομπελίστας οικονομολόγος, στην περίπτωση του κορονοϊού, όταν τα εμβόλια φάνηκε να δίνουν μια ρεαλιστική προοπτική επιστροφής στην κανονικότητα, η πολιτική της Ε.Ε σημαδεύτηκε από αλλεπάλληλες γκάφες. Όλα φαίνεται να κινούνται με αργούς ρυθμούς. Αναλογικά με τον πληθυσμό τους η Βρετανία και οι ΗΠΑ έχουν χορηγήσει περίπου τρεις φορές περισσότερες δόσεις από τη Γαλλία ή τη Γερμανία.  Και οι χώρες της ΕΕ εξακολουθούν να υστερούν, χορηγώντας εμβόλια λιγότερο από τα μισά απ' όσα εμείς.

 
«Η πανωλεθρία με τους εμβολιασμούς στην Ευρώπη σχεδόν σίγουρα θα καταλήξει σε χιλιάδες περιττούς θανάτους» εκτιμά ο Κρούγκμαν, προσθέτοντας ότι αυτό δεν οφείλεται σε μεμονωμένες περιπτώσεις κακών αποφάσεων από λίγους κακούς ηγέτες. «Αντίθετα, οι αποτυχίες φαίνεται να αντανακλούν θεμελιώδη ελαττώματα στους θεσμούς και τις στάσεις της ηπείρου - συμπεριλαμβανομένης της ίδιας γραφειοκρατικής και διανοητικής ακαμψίας που προκάλεσε την κρίση του ευρώ πριν από μια δεκαετία, πολύ χειρότερη απ' ότι αναμενόταν. 

Ενάντια στους λάθος κινδύνους

Αναφερόμενος στην ευρωπαϊκή αποτυχία σημειώνει ότι αυτή έχει σύνθετες αιτίες. Κοινή συνισταμένη όμως θεωρεί την ανάληψη των λάθος κινδύνων. «Φαίνονταν πολύ ανήσυχοι για την πιθανότητα να καταλήξουν να πληρώνουν υπερβολικά ποσά στις μεγάλες εταιρείες φαρμάκων ή να ανακαλύψουν ότι είχαν διαθέσει χρήματα για εμβόλια που είτε αποδείχθηκαν αναποτελεσματικά είτε αποδείχθηκαν ότι έχουν σοβαρές παρενέργειες.

Έτσι, ελαχιστοποίησαν αυτούς τους κινδύνους καθυστερώντας τη διαδικασία προμηθειών, παζαρεύοντας τις τιμές και αρνούμενοι να αναλάβουν την ευθύνη. Φαίνονταν πολύ λιγότερο ανήσυχοι για τον κίνδυνο να αρρωστήσουν ή να πεθάνουν πολλοί Ευρωπαίοι εξαιτίας του ότι η διάθεση του εμβολίου ήταν πολύ αργή.

Διαβάζοντας την ιστορία των αργών προσπαθειών για τα εμβόλια στην Ευρώπη, θυμήθηκα τον ορισμό του Πουριτανισμού από τον HL Mencken ως «τον στοιχειωμένο φόβο ότι κάποιος, κάπου, μπορεί να είναι ευτυχισμένος». Οι Ευρωκράτες φαίνονται ομοίως στοιχειωμένοι από τον φόβο ότι κάποιος, κάπου - είτε πρόκειται για φαρμακευτικές εταιρείες ή Έλληνες δημόσιους υπαλλήλους - μπορεί να ξεφεύγουν κερδίζοντας κάτι.

Κατά τη διάρκεια της κρίσης του ευρώ, αυτή η στάση οδήγησε στην επιβολή σκληρών, καταστροφικών πολιτικών λιτότητας στα έθνη-οφειλέτες, μήπως κατά κάποιον τρόπο δεν καταβάλουν επαρκές τίμημα για την προηγούμενη δημοσιονομική ανευθυνότητα. Αυτή τη φορά σήμαινε να επικεντρωθούμε στη διεξαγωγή μιας σκληρής συμφωνίας με τις φαρμακευτικές εταιρείες, ακόμη και στο κόστος μιας ενδεχομένως θανατηφόρας καθυστέρησης, για να μην υπάρξει υπόνοια κερδοσκοπίας.

Η εχθρότητα της Ευρώπης προς την επιστήμη

Η Ευρώπη έχει επίσης και άλλα προβλήματα. Ο εμβολιασμός καθυστέρησε λόγω της προσπάθειας για την επιδίωξη μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής, η οποία θα ήταν μια χαρά εάν η Ευρώπη είχε κάτι που μοιάζει με μια ενιαία κυβέρνηση. Αλλά δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Αντ 'αυτού, οι εθνικές κυβερνήσεις καθυστέρησαν τις συμβάσεις για τα εμβόλια εν αναμονή της συναίνεσης... Τελικά, η Ευρώπη αποδεικνύεται ότι αντιμετωπίζει πρόβλημα με την εκτεταμένη εχθρότητα προς την επιστήμη. Φυσικά, το ίδιο ισχύει και για εμάς - αλλά η δική τους είναι διαφορετική, με τρόπους που κάνουν πολύ κακό.

Στην Αμερική, η μεγαλύτερη εχθρότητα προς την επιστήμη προέρχεται από τα δεξιά, ειδικά από τη θρησκευτική Δεξιά. Είμαστε ένα έθνος γεμάτο αρνητές της θεωρίας της εξέλιξης, αρνητές της κλιματικής αλλαγής και, πιο πρόσφατα, αρνητές του Covid - μορφές επιστημονικής άρνησης που είναι πολύ λιγότερο συχνές στην Ευρώπη. Αλλά άλλες αντι-επιστημονικές συμπεριφορές, που τοποθετούνται λιγότερο εύκολα στο φάσμα αριστεράς-δεξιάς, είναι δυστυχώς πολύ διαδεδομένες.

Η απροθυμία λήψης του εμβολίου Covid-19, ακόμη και όταν αυτό είναι διαθέσιμο, είναι σχεδόν άγνωστη εδώ, αλλά το συναίσθημα κατά των εμβολίων φαίνεται να είναι ανησυχητικά ευρύ στην Ευρώπη, ειδικά στη Γαλλία.

Το ευρωπαϊκό σχέδιο αντιμετωπίζει προβλήματα

Όλα αυτά τα προβλήματα ήρθαν στην επιφάνεια την περασμένη εβδομάδα, όταν ορισμένα ευρωπαϊκά έθνη ανέστειλαν τη χρήση του εμβολίου AstraZeneca με βάση πιθανώς ψευδείς ενδείξεις ότι ορισμένοι παραλήπτες ενδέχεται να εμφανίσουν θρόμβους στο αίμα. Και πάλι, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έδειξαν εμμονή με τους λάθος κινδύνους - ακόμη και αν υπάρχουν ανεπιθύμητες ενέργειες, σίγουρα αυτές είναι δευτερεύουσες σε σύγκριση με τη βλάβη στην εξέλιξη του εμβολιασμού. 

Και πάλι η Ευρώπη απέτυχε να συντονιστεί: Η Γερμανία ανέστειλε μονομερώς τον εμβολιασμό με το εμβόλιο της AstraZeneca και άλλοι έσπευσαν να ακολουθήσουν, με το φόβο ότι θα κατηγορηθούν εάν κάτι πήγαινε στραβά (εκτός από τους ανθρώπους που πεθαίνουν επειδή δεν εμβολιάστηκαν).

Όπως είπα, το πιο ανησυχητικό πράγμα με ολόκληρο το φιάσκο είναι ότι γι' αυτό δεν μπορούν να κατηγορηθούν μόνο  μερικοί κακοί ηγέτες. Αντίθετα, φαίνεται να αντικατοπτρίζει θεμελιώδη ελαττώματα στους θεσμούς και τις στάσεις. Το ευρωπαϊκό σχέδιο αντιμετωπίζει βαθιά προβλήματα».

Δεν υπάρχουν σχόλια: