Νηστεία, θρησκεία και πολιτική...

Παντελής Μπουκάλας

Δεν είναι επινόηση του χριστιανισμού η νηστεία. Είναι μια πρακτική –της ψυχής, όχι του στομάχου– για την οποία μας μιλάει ήδη ο Ηρόδοτος σαν επισκέπτης της Αιγύπτου. Οι Αιγύπτιοι, λέει, νήστευαν στη γιορτή της μεγάλης τους θεάς, της Ισιδας· γενικότερα, άλλωστε, πίστευαν ότι οι... τροφές ευθύνονται για όλες τις αρρώστιες του σώματος. 

Αν αυτό ήταν μια πονηρή σκέψη του ιερατείου για να δικαιολογήσει σαν αρεστή και επιβεβλημένη από τους θεούς την πενία και τον συνεπαγόμενο λιτό βίο δεν μας το εξηγεί ο απολαυστικός Αλικαρνασσέας. 

Η νηστεία πάντως, ως μέθοδος ψυχοσωματικής προετοιμασίας και μύησης, απαντά σε όλες τις θρησκείες, αρχαίες και νέες. Εξαιρουμένου του ζωροαστρισμού. Και βεβαίως της χριστιανικής αίρεσης του νικολαϊτισμού, οι οπαδοί του οποίου πίστευαν πολύ βολικά ότι η λύτρωση έρχεται διά της ποικίλης καταχρήσεως.

Ας το θεωρήσουμε δεδομένο ότι αρκετοί χριστιανοί θα τηρήσουν κατά γράμμα τα εκκλησιαστικώς προβλεπόμενα για τη Μεγάλη Σαρακοστή, την αρχαιότερη μεγάλη νηστεία της Ορθοδοξίας. 

Ας το θεωρήσουμε όμως επίσης δεδομένο, με βάση την κοινωνική εμπειρία, γιατί σχετικές μετρήσεις δεν υπάρχουν, ότι πρόκειται για μια μειονότητα στους κόλπους της τεράστιας πλειονότητας που ζει τη θρησκεία σαν μία επιπλέον ρουτίνα, με λιγοστές εκλάμψεις. 

Και μειονότητα μέσα στη μειονότητα θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε όσους συνεχίζουν να τηρούν και κατά πνεύμα τα προβλεπόμενα. Εννοούν δηλαδή τη νηστεία σαν μία μόνο μορφή της αυτοπειθαρχημένης και αυτοβελτιωτικής άσκησης ενόψει του Πάσχα.

Εχουμε ακούσει και πολιτικούς μας να λένε ότι νηστεύουν. Και να το λένε με καμάρι καθόλου αυτοπειθαρχημένο και καθόλου αυτοβελτιωτικό, πιθανώς επειδή δεν έτυχε ν’ ακούσουν τον Ιησού να κηρύσσει και το εξής, στην επί του όρους ομιλία: 

«Οταν δε νηστεύητε, μη γίνεσθε ώσπερ οι υποκριταί σκυθρωποί». Θα ήταν πάντως ιδιαίτερα χρήσιμη μια Μεγάλη Σαρακοστή στο πεδίο της πολιτικής, για να μην πούμε ότι είναι απαράβατη προϋπόθεση για όσους σκοπεύουν να κοινωνήσουν το Πάσχα, με κάμερα ή άνευ. 

Για παράδειγμα, οι τοξικότεροι εξ αυτών, όσοι δηλητηριάζουν συστηματικά τον κόσμο με ψεύδη και υπερβολές, επειδή τίποτε άλλο δεν έμαθαν να κάνουν, θα μπορούσαν (θα έπρεπε μάλλον) να αποφασίσουν εγκράτεια και αποχή από τα μέσα ενημέρωσης. 

Τον χρόνο που θα εξοικονομήσουν ας τον χρησιμοποιήσουν για να μελετήσουν: αρχαίους Ελληνες, χριστιανούς Πατέρες, Μακιαβέλι, Οργουελ, ό,τι τους υπαγορεύει η κλίση τους. Ωφελημένοι θα βγουν. Κι εμείς επίσης...

Καθημερινή