Μετά από μεγάλη τουρκική καθυστέρηση πραγματοποιούνται σήμερα 16 Μαρτίου οι διερευνητικές επαφές (62ος γύρος από την αρχή, 2ος της νέας περιόδου). Η κωλυσιεργία, βεβαίως, δεν ήταν τυχαία. Στόχος του Ερντογάν ήταν να... φέρει την ελληνοτουρκική συνάντηση χρονικά πολύ κοντά στη Σύνοδο Κορυφής, προκειμένου να διευκολύνει τους υποστηρικτές του εντός της ΕΕ. Κι αυτό, επειδή υποτίθεται ότι στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής θα αξιολογηθεί η στάση της Τουρκίας.
Στην πραγματικότητα, επιβεβαιώνεται η εκτίμηση που είχα διατυπώσει από τον περασμένο Σεπτέμβριο. Πρώτον, ότι ο ελληνοτουρκικός διάλογος θα αρχίσει και δεύτερον ότι θα είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη παρένθεση. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη είχε την αυταπάτη πως εάν με παρέμβαση Βερολίνου και Ουάσινγκτον ξανάρχιζαν οι διερευνητικές, θα εξασφάλιζε κάποια χρόνια σχετικής ηρεμίας στο ελληνοτουρκικό μέτωπο.
Ισχυρίζομαι ότι δεν πρόκειται να επαναληφθεί αυτό που ζήσαμε από το 2002 μέχρι το 2016, όπως συνεχίζουν να πιστεύουν αρκετοί στην Αθήνα. Αν και η Άγκυρα το προηγούμενο διάστημα απέφυγε κραυγαλέες επιθετικές κινήσεις, φρόντισε όμως να κρατάει ψηλά τη θερμοκρασία στο ελληνοτουρκικό μέτωπο. Ο λόγος που το κάνει είναι ότι θέλει να καταστήσει σαφές ότι δεν κάνει ούτε βήμα πίσω από τις επεκτατικές διεκδικήσεις της κι ότι οι διερευνητικές έχουν νόημα για εκείνη μόνο εάν συμπεριλάβουν στην ατζέντα αυτές τις διεκδικήσεις.
Η αναβολή των ερευνών του Oruc Reis ήταν το πρόσχημα που ζητούσε από το καλοκαίρι ο Μητσοτάκης για να καθίσει στο τραπέζι, ισχυριζόμενος –σε αντίθεση με τους Τούρκους– ότι το μόνο θέμα στην ατζέντα θα είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας-ΑΟΖ. Υπενθυμίζουμε ότι ο Τσαβούσογλου είχε τότε δηλώσει στο CNN Turk πως στην τηλεδιάσκεψη που είχε τότε με την Μέρκελ, ο Ερντογάν είχε ξεκαθαρίσει ότι το Oruc Reis δεν αποσύρθηκε, αλλά ελλιμενίστηκε, προσθέτοντας: «Αφού ολοκληρωθεί η συντήρηση, θα συνεχίσουμε τις δραστηριότητές μας με αποφασιστικότητα».
Εκείνη η δήλωση σημαίνει ότι η Άγκυρα θα κρατήσει το Oruc Reis ελλιμενισμένο ή όχι, κρίνοντας δύο παράγοντες: Πρώτον, το εάν οι διερευνητικές εξελίσσονται κατά τον τρόπο που επιδιώκει. Δεύτερον, το εάν το διεθνές περιβάλλον, οι αμερικανοτουρκικές και ευρωτουρκικές σχέσεις της αφήνουν περιθώρια να επανέλθει στον δρόμο του διπλωματικού καταναγκασμού και της προβολής στρατιωτικής ισχύος.
Διερευνητικές και τουρκικές επιδιώξεις
Η Άγκυρα δεν κρύβει τις επιδιώξεις της. Μας τις λέει ξεκάθαρα σε κάθε ευκαιρία: Θέλει στην ατζέντα να συμπεριληφθούν και να αποτελέσουν αντικείμενο διμερούς διαπραγμάτευσης το εύρος των ελληνικών χωρικών υδάτων, οι “γκρίζες ζώνες” και η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου. Αρχικός στόχος της είναι να νομιμοποιήσει πολιτικά τις μονομερείς επεκτατικές διεκδικήσεις της, μετατρέποντάς τις στα μάτια της διεθνούς κοινότητας σε διμερείς διαφορές, οι οποίες πρέπει να επιλυθούν με κάποιον συμβιβασμό. Προφανώς, όταν στο τραπέζι είναι μόνο ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, από τον οποιοσδήποτε συμβιβασμό η Ελλάδα έχει μόνο να χάσει και η Τουρκία μόνο να κερδίσει.
Υπενθυμίζουμε ότι η επέκτασή των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια είναι –σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο– δικαίωμα που ασκείται μονομερώς από κάθε παράκτιο κράτος. Παρόλα αυτά, η Ελλάδα, υποκύπτοντας στο τουρκικό casus belli, είχε αποδεχθεί να μετατραπεί σε αντικείμενο διμερούς διαπραγμάτευσης. Αυτό είχε συμβεί σε παλαιότερες διερευνητικές συνομιλίες, όπως προκύπτει από τα πρακτικά τους. Για την ακρίβεια, είχε προτείνει τα ελληνικά χωρικά ύδατα να έχουν διαφορετικό εύρος από περιοχή σε περιοχή.
Για να διαβάσετε ολόκληρο το κείμενο του Σταύρου Λυγερου, πατήστε ΕΔΩ...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου